Giáo án Khoa học tự nhiên Lớp 6 (Chân trời sáng tạo) - Bài 12: Nhiên liệu và an ninh năng lượng

KẾ HOẠCH BÀI DẠY 
TÊN CHỦ ĐỀ/2BÀI HỌC: MỘT SỐ VẬT LIỆU, NGUYÊN LIỆU, NHIÊN LIỆU, LƯƠNG THỰC- THỰC PHẨM THÔNG DỤNG, TÍNH CHẤT VÀ ỨNG DỤNG CỦA CHÚNG
BÀI 12 : NHIÊN LIỆU VÀ AN NINH NĂNG LƯỢNG (Lớp 6, KHTN)
Thời lượng: 02 tiết
II. MỤC TIÊU DẠY HỌC
Phẩm chất, năng lực
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Ghi dạng SỐ THỨ TỰ
hoặc
MÃ HÓA YCCĐ
(STT)
MÃ HÓA
NĂNG LỰC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
Nhận thức khoa học tự nhiên
Trình bày được tính chất và ứng dụng của một số nhiên liệu thường dung rong đời sống hằng ngày
Phân loại nhiên liệu
(1)
1.[KHTN.1.1]
- Đề xuất được phương án tìm hiểu về một số tính chất của một số nhiên liệu
(2)
2.[KHTN.1.2]
- Thu thập dữ liệu, phân tích, thảo luận, so sánh để rút ra được kết luận về tính chất của một số nhiên liệu
(3)
3.[KHTN.1.3]
- Nêu được cách sử dụng của một số nhiên liệu an toàn, hiệu quả và bảo đảm sự phát triển bền vững
(4)
4.[KHTN.1.4]
2
Tìm hiểu tự nhiên
Tiến hành được thí nghiệm về chất. tính chất của một số nhiên liệu
(5)
5.[KHTN.2.1]
Vận dung kiến thức, kĩ năng đã học
Biết sử dụng đúng cách các loại nhiên liệu
(6)
6.[KHTN.3.1]
NĂNG LỰC CHUNG
Năng lực tự chủ và tự học
Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ được giao và hỗ trợ bạn học trong hoạt động nhóm.
(7)
7.[TC.1.1]
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
Xác định được và biết tìm hiểu các thông tin liên quan đến vấn đề cần giải quyết, thảo luận để đề xuất các phương án phù hợp.
(8)
8.[GQ.4]
PHẨM CHẤT CHỦ YẾU
Trung thực
Báo cáo đúng kết quả của thí nghiệm về tính chất của các loại nhiên liệu
(9)
9.[TT.1]
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên Chuẩn bị của giáo viên
+ Dụng cụ thí nghiệm: 4 đèn cồn, 4 cốc thủy tinh, 8 ống nghiệm, 4 kẹp gỗ, 4 ống nhỏ giọt.
+ Hóa chất: xăng
+ Nhiên liệu : củi
+ Trnh hình về 1 số loại nhiên liệu phổ biến
Máy chiếu, băng hình về thí nghiệm
Học sinh: nghiên cứu nội dung bài ,
Chuẩn bị của học sinh
Mỗi nhóm có một tờ giấy khổ lớn.(Học sinh có thể kẻ bảng theo từng hoạt động)
Nghiên cứu trước nội dung bài mới
Tìm hiểu các thí nghiệm của bài.
sưu tầm 1 số tranh hình về các loại vật liệu thông dụng trong cuộc sống
Chuẩn bị: Nước, khăn lau, giấy
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động học (thời gian)
Mục tiêu
(Có thể ghi ở dạng số thứ tự hoặc dạng mã hóa đối với YCCĐ)
Nội dung dạy học trọng tâm
PP/KTDH
chủ đạo
Phương pháp đánh giá
Công cụ
đánh giá
Hoạt động
1. [Khởi động] (10
phút)
7.[TC.1.1]
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
giới thiệu về 1 số nhiên liệu
PP dạy học trực quan: mẫu vật
KTDH: động não – công não, KWL
Viết và hỏi đáp.
Câu hỏi – đáp án.
1.[KHTN.1.1]
Nhận biết moojtj số nhiên liệu thông dụng trong cuộc sống
Phân loại các loại nhiên liệu
.
PP dạy học
Hỏi đáp .
Câu hỏi
Sp học tập phiếu đánh giá theo tiêu chí
7.[TC.1.1]
trực quan:
Quan sát
Hoạt động hình thành
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
video
KTDH: KWL
kiến thức
2.1: Tìm
hiểu Một số
nhiên liệu
thông dụng
PP vấn đáp
( 15 phút)
KTDH: động
não – công não
2.[KHTN.1.2]
Đề xuất được phương án tìm hiểu về một số tính chất của một số nhiên liệu
Thu thập dữ liệu, phân tích, thảo luận, so sánh để rút ra được kết luận về tính chất của một số nhiên liệu
PP trực quan: sử dụng thí nghiệm trong dạy học.
KTDH: chia nhóm, động não – công não.
Hỏi đáp.
Quan sát
Rubri
Hoạt động
3.[KHTN.1.3]
c
hình thành
4.[KHTN.1.4]
kiến thức
5.[KHTN.2.1]
2.2: Một số
tính chất và
6.[KHTN.3.1]
ứng dụng
7.[TC.1.1]
của nhiên
8.[GQ.4]
liệu ] (25
9.[TT.1]
phút)
- Nêu đượclợi ích
PP dạy học
Quan
Rubri
Hoạt động hình thành kiến thức 2.3: Sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả
4.[KHTN.1.4]
5.[KHTN.2.1]
6.[KHTN.3.1]
7.[TC.1.1]
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
và cách sử dụng của một số nhiên liệu an toàn, hiệu quả và bảo đảm sự phát triển bền vững
- Đưa ra một số biện pháp sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả
nhóm
KTDH: chia nhóm, động não – công não.
sát. Viết.
c.Bài tập thực tiễn.
- Biết lựa chọn các
nhiên liệu an toàn
Hoạt động hình thành kiến thức 2.4: Sử dụng nhiên liệu bảo đảm sự phát triển bền vững- An ninh năng lượng
5.[KHTN.2.1]
6.[KHTN.3.1]
7.[TC.1.1]
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
Nêu được khái niệm an ninh năng lượng
Đề ra các biện pháp sử dụng nhiên liệu bảo đảm sự phát triển bền vững
PP dạy học nhóm
KTDH: chia nhóm, động não – công não.
Quan sát.
Viết.
Rubri c
3. Hoạt động Luyện tập - Vận dụng (20
phút)
8.[GQ.4]
- Vận dụng kiến thức đã học trả lời câu hỏi và bài tập
PP dạy học giải quyết vấn đề.
KTDH: động não – công não, KWL.
Đánh giá qua sản phẩm học tập của HS.
Bảng kiểm.
CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
Dưới đây là cấu trúc một hoạt động học
Hoạt động 1: Khởi dộng
Mục tiêu: - Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
Tổ chức hoạt động
*Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV chiếu hình ảnh về một số vật dụng làm từ các loại vật liệu khác nhau
YC Hs thảo luận nhóm hoàn thành bảng KWL
K (Know): những điều em về các loại nhiên liệu
W (Want): những điều em muốn biết về các loại nhiên liệu
L (Learn): những điều HS t giải đáp/ trả lời.
Thực hiện nhiệm vụ:
Hs quan sát video thảo luận nhóm hoàn thiện bảng KWL
Báo cáo- Thảo luận
Đại diện nhóm trình bày bảng KWL
Các nhóm theo dõi
Kết luận- Nhận định
-GV nhận xét hoạt động
Sản phẩm
Bảng KWL
Dự kiến phương án đánh giá:
Phương pháp: quan sát
Công cụ : sản phẩm của nhóm
Mức 3: Trình bày đc nội dung của 3 mục K,W, L
Mức 2: Trình bày đc nội dung của 2 mục K,W
Mức 2: Trình bày đc nội dung của K
Hoạt động 2: Hình thành kiến tức
2. 1: Tìm hiểu một số nhiên liệu thông dụng
1.1 Mục tiêu:
1.[KHTN.1.1]
7.[TC.1.1]
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
2. Tổ chức hoạt động
* Chuyển giao nhiệm vụ
- YC hs nghiên cứu thông tin sgk, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
+ Hãy kể tên một số nhiên liệu được sử dụng trong cuộc sống mà em biết.
+ Ở một số hộ gia đình chăn nuôi gia súc (lợn, trâu, bò) thường làm một hầm kín để chứa toàn bộ phân chuồng. Ở đó, phân chuồng bị phân huỷ và sinh ra biogas (khí sinh học). Biogas được sử dụng để phục vụ quá trình đun nấu. Vậy biogas có phải là nhiên liệu không? Tại sao?
Thực hiện nhiệm vụ
Hs nc thông tin sgk, quan sát hình thảo luận trả lời câu hỏi
Báo cáo –thảo luận
Đại diện nhóm báo cáo kết quả các nhóm khác nhận xét, bổ sung
Kết luận- nhận định
GV nhận xét hoạt động yc hs rút ra kết luận về nhiên liệu, cách phân loại nhiên liệu
3. Sản phẩm:
Câu trả lời câu hs:
Một số nhiên liệu: Than, khí gas, củi, xăng, dầu, cồn, sáp,...
Biogas có phải là nhiên liệu, bởi vì nó là chất đốt, được sử dụng để đun nấu
*Tiểu kết:
Nhiên liệu (chất đốt) khi cháy đều tỏa nhiệt và ánh sáng.
Phân loại :
+ Dựa vào trạng thái:
Nhiên liệu khí ( ga, biogas, )
Nhiên liệu lỏng ( Xăng, dầu, cồn)
Nhiên liệu rắn ( Than đá, củi,nến, sáp)
+ Dựa vào nguồn gốc và mục đích sử dụng :
Nhiên liệu hạt nhân
Nhiên liệu hóa thạch
Nhiên liệu tái tạo
Nhiên liệu không tái tạo
Nhiên liệu sinh học
2.1.4. Dự kiến phương án đánh giá
Phương pháp: Quan sát
Công cụ : Phiếu đánh giá theo tiêu chí
Tiêu chí đánh giá
Có
Không
Kể tên một số loại nhiên liệu trong cuộc sống
2 điểm
Trả lời được câu hỏi 2
4 điểm
Phân loại được các loại nhiên liệu
4 điểm
Tổng điểm
10 điểm
Tìm hiểu một số tính chất và ứng dụng của nhiên liệu
2.2.1 Mục tiêu:
2.[KHTN.1.2]
3.[KHTN.1.3]
4.[KHTN.1.4]
5.[KHTN.2.1]
6.[KHTN.3.1]
7.[TC.1.1]
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
2.2.2. Tổ chức hoạt động :
Chuyển giao nhiệm vụ:
GV chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm có 1 nhóm trưởng và 1 thư kí. Mỗi nhóm có một tờ giấy khổ lớn., 1 bảng phụ TN 4
Em hãy mô tả hiện tượng quan sát được ở thí nghiệm .
GV chiếu các thí nghiệm với các nhiên liệu củi, than đá, xăng và gas
+ Yêu cầu 1: Nhận biết dạng của nhiên liệu
+ Yêu cầu 2: Quan sát thí nghiệm
Quan sát thí nghiệm 1: em hãy cho biết khả năng cháy của các loại nhiên liệu
Quan sát hình ảnh nêu ứng dụng của các loại nhiên liệu?
+ Yêu cầu 3: Thảo luận nhóm hoàn thành nội dung phiếu học tập nội dung bảng 12.1
Thực hiện nhiệm vụ
Các nhómquan sát hình ảnh, thí nghiệm, thực hiện đến đâu ghi kết quả đến đó
GV theo dõi hướng dẫn
* Báo cáo thảo luận :
HS báo cáo kết quả hoạt độngcủa nhóm, các nhóm theo dõi nhận xét bổ sung
Kết luận – nhận định:
GV nhận xét hoạt động của các nhóm
YC rút ra kết luận
2. 2.3 Sản phẩm:
Nội dung phiếu học tập
Tiểu kết:
-Tính chất đặc trưng của nhiên liệu là khả năng cháy và tỏa nhiệt. Dựa vào tính chất. đặc trưng của nhiên liệu người ta sử dụng chúng vào những mục đích khác nhau.
2. 2.4. Dự kiến phương án đánh giá :
Phương pháp : Vấn đáp, quan sát
Công cụ: Rubric
Phiếu đánh giá theo tiêu chí Rubric
YCCĐ
Tiêu chí
Mức 3 (5 điểm)
Mức 2(3 điểm)
Mức 1(2 điểm)
ĐIỂM
Nêu được tính chất và ứng dụng của nhiên liệu
Thực hiện yêu cầu 1
Nhận biết được các dạng của nhiên liệu
Nhận dạng được
¾ dạng các hiên liệu
Nhân dạng được 1-2 nhiên liệu
Thực hiện yêu cầu 2
Học sinh nêu được t/c của các dạng nhiên liệu
Nêu được ứng dụng
Học sinh nêu được t/c của các ¾ nhiên liệu
Nêu được ứng dụng
Học sinh nêu được t/c của các1-2 nhiên liệu
Nêu được ứng dụng
Thực hiện yêu cầu 3
- Hoàn thành 100% phiếu học tập
- Hoàn thành 75% phiếu học tập.
- Hoàn thành 50% phiếu học tập.
Báo cáo- kết luận
- Báo cáo tự tin, trình bày khoa học, rút ra được kết luận
- Báo cáo còn rụt rè, trình bày tương đối khoa học, rút ra được kết luận
Bản báo cáo trình bày chưa khoa , rút ra được kết luận
Nhận xét của GV
TỔNG ĐIỂM
2. 3. Sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả
4.[KHTN.1.4]
5.[KHTN.2.1]
6.[KHTN.3.1]
7.[TC.1.1]
8.[GQ.4]
9.[TT.1]
Tổ chức hoạt động
Chuyển giao nhiệm vụ:
YC hs nghiên cứu thông tin thảo luận trả lời câu hỏi hoàn thiện vào vở
Tại sao phải sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả?
Tại sao phải cung cấp đủ oxygen cho quá trình cháy?
Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với oxygen bằng cách nào?
Trong quá trình sử dụng bếp gas, để bếp có ngọn lửa đều và màu xanh thì chúng ta thường làm vệ sinh mâm chia lửa, kiềng bếp và mặt bếp. Em hãy giải thích cách làm đó.
Thực hiện nhiệm vụ:
HS thảo luận trả lời các câu hỏi
GV quan sát hướng dẫn, gợi ý
Báo cáo –thảo luận
Đại diện báo cáo kết quả, lớp theo dõi nhận xét bổ xung
- Kết luận nhận định:
- GV nhận xét, chốt kiến thức
Sản phẩm:
Vở ghi nội dung trả lời của hs:
Sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả bởi vì:
Tránh cháy nổ gây nguy hiểm đến con người và tài sản
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường
Tiết kiệm chi phí cho cuộc sống và sản xuất
Bởi vì oxygen cần thiết cho sự cháy, khi cung cấp đầy dủ oxygen cho quá trình cháy sẽ giúp nhiên liệu được sử dụng hiệu quả, sử dụng hết tránh gây lãng phí và tận dụng được hết lượng nhiệt nguyên liệu tạo ra trong quá trình cháy đó.
Tăng diện tích tiếp xúc bằng cách trải đều nguyên liệu, tạo khoảng trống cho không khí đi vào, thường xuyên vệ sinh lau chùi các kệ bếp ga không để tắc bụi bẩn
Làm như vậy để tăng diện tích tiếp xúc của oxygen trong không khí với nhiên liệu cháy.
Tiểu kết:
Sử dụng nhiên liệu an tòa, hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu các nguy cơ cháy nổ, tiết kiệm chi phí trong cuộc sống và sản xuất.
2.3.4. Dự kiến phương án đánh giá
Phương pháp: Vấn đáp
Công cụ: Câu hỏi
4: Sử dụng nhiên liệu bảo đảm sự phát triển bền vững- An ninh năng lượng
Mục tiêu:
5.[KHTN.2.1]
6.[KHTN.3.1]
7.[TC.1.1]	8.[GQ.4]
9.[TT.1]
Tổ chức hoạt động
Chuyển giao nhiệm vụ:
YC hs nghiên cứu thông tin thảo luận nhóm trả lời câu hỏi vào phiếu
Tại sao nói nhiên liệu hoá thạch thuộc loại nhiên liệu không tái tạo?
Nhiên liệu hoá thạch khi đốt cháy tạo ra sản phẩm gì? Tác hại đối với môi trường như thế nào?
Để nguồn tài nguyên nhiên liệu không bị cạn kiệt và bảo vệ môi trường, em đã quan tâm đến nguồn nhiên liệu thay thế nào? Nêu ưu điểm của các loại nhiên liệu này.
Em hãy kể tên các ứng dụng chính của mỗi loại nhiên liệu
Trong gia đình em thường sử dụng nguồn nhiên liệu nào để đun nấu? Em hãy đề xuất biện pháp để sử dụng nhiên liệu đó một cách hiệu quả
Thực hiện nhiệm vụ:
HS thảo luận trả lời các câu hỏi
GV quan sát hướng dẫn, gợi ý
Báo cáo –thảo luận
Đại diện báo cáo kết quả, lớp theo dõi nhận xét bổ xung
- Kết luận nhận định:
- GV nhận xét, chốt kiến thức
Sản phẩm:
Nội dung phiếu trả lời của nhóm
Bởi vì hóa thạch là loại nhiên liệu mất hàng trăm triệu năm mới tái tạo lại được.
Khi nhiên liệu hóa thạch cháy tạo thành chất có tên là carbon dioxit, cùng với đó là một số axit như sulfuric, cacbonic và nitric,
Tác hại với môi trường: carbon dioxit là một trong những khí gây hiệu ứng nhà kính, làm tăng lực phóng xạ, khiến cho trái đất bị nóng dần lên; ngoài ra còn gây mưa axit, gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước.
Để nguồn tài nguyên nhiên liệu không bị cạn kiệt và bảo vệ môi trường, một số nguồn nhiên liệu thay thế như: khí bioga, dầu diezel sinh học, xăng sinh học, các phế phẩm thực vật,...
Ưu điểm: thân thiện với môi trường, giá thành rẻ
Ứng dụng chính của mỗi loại nhiên liệu:
Nhiên liệu hạt nhân: tạo ra nhiệt cung cấp cho các tua bin chạy máy phát điện
Nhiên liệu hóa thạch: chạy các động cơ, chạy dây chuyền cho các nhà máy, xí nghiệp
Nhiên liệu sinh học: chạy các động cơ, dùng làm khí đốt trong đun nấu hằng ngày,...
Trong gia đình thường sử dụng khí gas để đun nấu. Biện pháp sử dụng hiệu quả đó là thường xuyên lau chùi vệ sinh mâm đốt để diện tích tiếp xúc với không khí tăng và đều khắp mâm đốt, giúp cho ngọn lửa đều và luôn xanh. Tắt bếp ngay khi không sử dụng để tránh lãng phí khí gas.
Tiểu kết:
An ninh năng lượng là sự đảm bảo ddaayd đủ năng lượng dưới nhiều dạng khác nhau,ưu tiên các nguồn năng lượng sạch và giá thành rẻ
Sử dụng các nhiên liệu tái tạo như nhiên liệu sinh học, nhiên liệu xanh thay thế các nhiên liệu hóa thạch là giải pháp sử dụng nhiên liệu than thiện với môi trường có tính bền vững và bảo đảm an ninh năng lượng
2.4.4. Dự kiến phương án đánh giá
Phương pháp: Vấn đáp
Công cụ: rubric
RUBRIC ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM PHIẾU HỌC TẬP HOẠT ĐỘNG2.4
Tiêu chí đánh giá
Mức độ đánh giá
Mức 3
Mức 2
Mức 1
Hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập
Hoàn thành đúng tất cả nội dung phiếu học tập (5/5 nội dung)
Hoàn thành đúng 4/5 nội dung phiếu học tập
Hoàn thành đúng 3/5 nội dung phiếu học tậ
Luyện tập- Vận dụng
Mục tiêu:
8.[GQ.4]
Tổ chức hoạt động
Chuyển giao nhiệm vụ:
GV yc hs thảo luận hoàn thành nội dung bài tập: - bài tập 1, 2,
BÀI TẬP
Để sử dụng nhiên liệu tiết kiệm và hiệu quả cần phải cung cấp một lượng không khí hoặc oxygen
A. vừa đủ. B. thiếu. C. dư. D.tuỳ ý.
Giải thích tác dụng của các việc làm sau đây:
a) Chẻ nhỏ củi khi đun nấu.	b) Tạo các lỗ trong viên than tổ ong.
c) Quạt gió vào bếp lò khi nhóm lửa.	đ) Đẩy bớt cửa lò khi ủ bếp.
Tại sao phải sử dụng các nhiên liệu tái tạo thay thể dần các nguồn nhiên liệu hoá thạch?
Thực hiện nhiệm vụ :
- Hs vận dụng kiến thức đã học hoàn thành nội dung bài tập
3. Dự kiến sản phẩm :
Chọn đáp án A
Để tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với oxygen, giúp quá trình cháy hiệu quả.
Bởi vì các nguồn nhiên liệu hóa thạch đang ngày càng cạn kiệt và gây ô nhiễm môi trường. Các nhiên liệu tái tạo thân thiện với môi trường giúp giảm ô nhiễm môi trường, giá thành rẻ tiết kiệm kinh tế, có tính bền vững và bảo đảm an ninh năng lượng
Dự kiến đánh giá
Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp
Công cụ: Sản phẩm học tập
HỒ SƠ DẠY HỌC
NỘI DUNG DẠY HỌC
Một số nguyên liệu thông dụng
Một số tính chất và ứng dụng của nhiên liệu
Sử dụng nhiên liệu an toàn. hiệu quả
4: Sử dụng nhiên liệu bảo đảm sự phát triển bền vững- An ninh năng lượng
CÁC HỒ SƠ KHÁC
Phiếu học tập
Phiếu đánh giá theo tiêu chí Rubric