Giáo án Lịch Sử 7 (Chân Trời Sáng Tạo) - Bài 9: Vương triều Hồi giáo Đê-li

BÀI 9: VƯƠNG TRIỀU HỒI GIÁO ĐÊ-LI
	I. MỤC TIÊU
	Sau bài học này, giúp HS:
	1. Về kiến thức
	- Trình bày khái quát được sự ra đời về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Ấn độ dưới thời vương triều Hồi giáo Đê -Li
	- Giới thiệu và nhận xét được một số thành tựu tiêu biểu về văn hóa Ấn Độ dưới thời vương triều Hồi giáo Đê – li.
	2. Về năng lực
	a) Năng lực chung
	- Tự chủ và tự học: Khai thác được tài liệu phục vụ cho bài học.
	- Giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm hiệu quả.
	- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết phân tích, nhận xét, đánh giá vấn đề và liên hệ thực tiễn.
	b) Năng lực đặc thù
	- Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng được thông tin của một số tư liệu hình ảnh và tư liệu văn bản để tìm hiểu về vương triều Hồi giáo Đê – li.
	- Nhận thức và tư duy lịch sử:	
	+ Rèn luyện kỹ năng miêu tả tranh ảnh lịch sử, kỹ năng so sánh, đánh giá, hợp tác. 
	- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để tìm hiểu thêm về một số thành tựu văn hóa tiêu biểu thời vương triều Hồi giáo Đê – li.
	3. Về phẩm chất
	- Yêu nước: Có thái độ khách quan trong nhìn nhận các sự kiện và nhân vật lịch sử.
	- Nhân ái: Tôn trọng những cống hiến của con người trong quá khứ và bảo vệ những giá trị văn hóa của nhân loại
	- Chăm chỉ: Chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia hoạt động nhóm.
	- Trung thực: Hiểu được Ấn Độ là một quốc gia phong kiến lớn điển hình ở phương Đông, có ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình phát triển lịch sử Việt Nam.
	- Trách nhiệm: Trân tọng những cống hiến của con người trong quá khứ và bảo vệ những giá trị văn hóa của nhân loại	
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
	1. Giáo viên
- Giáo án;
- Phiếu học tập cho HS;
- Một số tranh ảnh, tư liệu lịch sử, một số mẩu chuyện lịch sử tiêu biểu gắn với nội dung bài học;
- Máy tính, máy chiếu (tivi), bài powerpoit.
2. Học sinh	
- SGK;
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.
	III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động 1: Mở đầu
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. 
b. Nội dung: 
- GV:
+ Sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học: Sử dụng di sản, sử dụng đồ dùng trực quan, nêu vấn đề, vấn đáp, thuyết trình. 
+ Tổ chức cho HS làm việc cá nhân.
- HS:
+ Xem tranh ảnh để trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của GV. 
+ Lắng nghe và tiếp thu kiến thức. 
c. Sản phẩm: 
Hiểu biết đúng của bản thân HS về đồng tiền thời vương triều Đê-li).
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Giao nhiệm vụ học tập
 GV chiếu cho HS quan sát hình 1 (SGK trang 24):
 GV nêu câu hỏi yêu cầu HS trả lời:
? Trình biết những hiểu biết của các em về hình ảnh trên?
? Đồng tiền trên khác gì so với đồng tiền thời kì vương triều Gúp-ta?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 GV hướng dẫn HS xác định yêu cầu, tìm câu trả lời.
 HS quan sát, suy nghĩ tìm câu trả lời. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
 GV yêu cầu HS trả lời.
 HS trả lời (có thể đúng, có thể sai):Đây là đồng tiền ở Ấn độ thời kì vương triều Hồi giáo Đê –li. Trên đồng tiền có những hình vẽ thể hiện kí hiệu chứ không phải miểu tả người như đồng tiền thời kì Gúp-ta.
Các HS còn lại theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bạn (nếu cần).
Bước 4: Kết luận, nhận định
 Trên cơ sở đó, GV dẫn dắt vào bài mới: Đây là đồng tiền lưu hành dưới thời tịnh trị của vương triều Hồi giáo Đê-li ở Ấn Độ. Từ thế kỉ XIII, nền văn minh Ấn Độ đã có sự tiếp xúc mạnh mẽ với nền văn minh Hồi giáo từ sự thống trị của vương triều Hồi giáo đầu tiên ở Ấn Độ - vương triều hồi giáo Đê -li . Vậy vương triều Đê -li ra đời như thế nào? Tình hình kinh tế, chính trị xã hội có đặc điểm gì nổi bật của Ấn Độ dưới thời vương triều Đê -li đã đạt được những thành tựu văn hóa tiêu biểu nào? Trong bài học này, chúng ta sẽ cùng khám phá).
 HS lắng nghe, tiếp nhận.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
2.1. Mục 1. Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội
a. Mục tiêu: HS biết cách khai thác tư liệu, nội dung làm rõ thêm sự thành lập vương triều Đê-li ở Ấn Độ; tình hình kinh tế, chính trị xã hội ở Ấn Độ thời kì vương triều Đê -li .
b. Nội dung: 
- GV:
+ Sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học: Nêu vấn đề, đàm thoại, sử dụng tư liệu, kể chuyện, 
+ Tổ chức cho HS làm việc nhóm (nhóm nhỏ - nhóm đôi).
- HS: Làm việc nhóm trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS 
d. Tổ chức thực hiện: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Giao nhiệm vụ học tập
GV tổ chức cho HS đọc tư liệu, quan sát h8.1,8.2, 8.3, 8.4 và thông tin trong SGK, yêu cầu hoạt động nhóm: 
N1.Trình bày những nét chính về tình hình chính trị của vương triều Đê-li
N2. Trình bày những nét chính về tình hình chính trị của vương triều Đê-li
N3. Trình bày những nét chính về tình hình chính trị của vương triều Đê-li
Bước 2, Bước 3: Thực hiện nhiệm vụ và Báo cáo, thảo luận
 GV dẫn dắt HS bằng các câu hỏi gợi mở: 
 ? Vương triều Đê-li được thành lập trong hoàn cảnh nào? Thời gian tồn tại?
? Tại sao gọi là vương triều Đê-li? 
Từ cuối thế kì XII, người gốc Thổ Nhĩ kì đã chiếm Bát-đa, lập ra vương quốc Hồi giáo, xâm lược Ấn Dộ. Đầu thế kỉ XIII, các tướng lĩnh Hồi giáo chiếm miền Bắc Ấn lập ra vương quốc riêng, lấy Dê-li làm kinh đô nên lịch sử gọi là thời kì Đê-li. Nghĩa tiếng Ba tư là: thờ kì “vương quốc Hồi giáo gốc Thổ đóng đô ở Đê-li( vương triều Hồi giáo Đê-li). Đây là vương triều ngoại tộc đầu tiên ở Ấn Độ. 
Gv có thể mở rộng thêm: Hồi giáo ra đời vào thế kỉ thứ VII tại Ả rập và chỉ tôn thờ thành A –la là vị thánh tối cao đã sáng tạo ra thế giới. 
? Tìm những cụm từ/từ thể hiện sự tình hình kinh tế của vương triều Đê-li.
? Vì sao dưới thời vương triều Hồi giáo Đê-li kinh tế Ấn Đô khá phát triển nhưng mâu thuẫn dân tộc thời kì này lại diễn ra gay gắt? điều đó gây hậu quả gì?
Vương triều Đê-li đã truyền bá áp đặt đạo Hồi trong cư dân Ấn Độ đã có Phật giáo và Hin-đu giáo, tự giành những quyền ưu tiên về ruộng đất, địa vị xã hội. Người không theo đạo Hồi ngoài nộp thuế ruộng đất 1/5 thu nhập họ còn phải nộp thuế ngoại đạo, bị phân biệt đối xử. Sự phân biệt sắc tộc và tôn giáo đã làm nảy sinh bất bình trong nhân dân dẫn tới các cuộc chiến tranh góp phần làm vương triều Đê-li suy yếu.
 HS thảo luận nhóm, sau đó trả lời; HS các nhóm khác theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bạn (nếu cần).
Bước 4: Kết luận, nhận định
a. Chính trị
Vương triều hồi giáo Đê-li được thành lập sau khi vương triều Gúp-ta sụp đổ
- Năm 1206, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kì xâm chiếm miền Bắc Ấn Độ. Lập nên vương triều Hồi giáo Đê -li. 
Đến đầu thế kỉ XIV, vương triều Đê-li thống nhất và phát triển thịnh vượng. 
b.Kinh tế:
- Nông nghiệp giữ vai trò quan trọng
- Thủ công nghiệp truyền thống phát triển.
- Giao thương phát triển. Thương nhân Ấn độ bán vải vóc, đồ trang sức và gia vị đổi lấy hàng hóa, ngựa chiến từ Trung Á, Tây Á.
c. Xã hội
- Tầng lớp Ba La Môn là đẳng cấp cao nhất nhưng thực quyền lại nằm trong tay người Hồi giáo.
-Cư dân không theo đạo Hồi bị phân biệt đối xử.
 GV chốt lại ý những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ dưới thời vương triều Hồi giáo Đê-li.
HS lắng nghe, tiếp thu kiến thức.
2.3. Mục 3. Một số thành tựu tiêu biểu về văn hóa
a. Mục tiêu: Trình bày và nhận xét được những thành tựu tiêu biểu của văn hóa Ấn Độ thời kì vương triều Đê-li .
b. Nội dung:
- GV:
+ Sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học: Nêu vấn đề, thảo luận nhóm, sử dụng đồ dùng trực quan, sử dụng di sản, thuyết trình,
+ Tổ chức cho HS hoạt động nhóm (nhóm lớn - nhóm tổ)/cá nhân.
- HS: Làm việc nhóm/cá nhân trả lời câu hỏi theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS 
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Giao nhiệm vụ học tập
GV cho HS đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm đôi:
? Trình bày các thành tựu chính trên các lĩnh vực văn hóa tiêu biểu của Ấn Dộ thời kì Đê-li.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
GV hướng dẫn cho HS tìm hiểu theo gợi ý sau:
 ? Tôn giáo chính thời kì vương triều Đê-li.
 ? Quan sát hình ảnh 9.3 hãy miên tả công trình kiến trúc nhà thờ Hồi giáo Đê -li.
 GV nhấn mạnh thời kì vương triều Đê-li có kiến trúc đặc biệt. Đó là các tháp cao, mái vòm, cửa vòm, sân rộng và họa tiết trang trí vằng chữ Ả Rập cổ.Tất cả các công trình đều không có tượng người, tranh ảnh người, muôn thú vì đạo hồi quan Niệm thánh A La tỏa khắp mọi nơi, không một hình tượng nào có thể thể hiện được thánh A La.
GV giới thiệu thêm về Quần thể kiến trúc thánh đường Cu-goát tun I-xlam và tháp Hồi giáo Cu-túp Mi-na (1199 - 1220) ở Đê-li là giáo đường đạo Hồi đầu tiên được xây dựng ở Ấn Độ bởi Cu-túp út đin Ai-bếch (1206 – 1210) – Xun-tan (Sultan, vua) đầu tiên và chính thức của vương triều Đê-li. Ai-bếch đã phá huỷ 27 ngôi đền đạo Hin-đu và Giai-na (Jaina), dùng một phần vật liệu đó để xây nên ngôi đền này cùng tháp Chiến thắng (Cu-túp Mi-na). Tháp cao gần 73 m - được coi là tháp xây bằng gạch cao nhất thế giới.
. + Em có nhận xét gì về các thành tựu văn hóa thời kí vương triều Hồi giáo Đê-li ở Ấn Độ 
 ? Văn hóa Ấn Độ thờ kì này ảnh hưởng đến Đông Nam Á và Việt Nam như thế nào ? 
Gv: Sự phát hiện lẫn nhau giữa hai nền văn hóa Ấn Độ Hin đu giáo và Hồi giáo Ả Rập bước đầu tạo điều kiện cho sự giao lưu văn hóa Đông- Tây.
- Tôn giáo: Đạo Hồi được du nhập và trở thành quốc giáo.
- Kiến trúc: chịu ảnh hưởng của Hồi giáo như tháp cao, mái vòm 
- Văn học: Viết bằng ngôn ngữ Hin-đu vẫn phát triển
+ Chữ Ba Tư trở thành ngôn ngữ chính thời kì này
Bước 4: Kết luận, nhận định
 GV đánh giá kết quả hoạt động của HS.
GV nhận xét, bổ sung và chốt ý 
HS lắng nghe, tiếp thu kiến thức.
3. Hoạt động 3: Luyện tập
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã được lĩnh hội ở Hoạt động Hình thành kiến thức mới vào việc làm bài tập cụ thể.
b. Nội dung: 
- GV: Giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân để hoàn thành bài tập. 
- HS: Làm bài tập cá nhân. Trong quá trình làm việc có thể trao đổi với bạn hoặc thầy/cô giáo.
c. Sản phẩm: Đáp án đúng của bài tập. 
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Giao nhiệm vụ học tập
GV giao bài cho HS (Bài tập 1 - SGK trang 39):
Hoàn thành bảng: Khái quát về tình hình Ấn Độ thời kì vương triều Hồi giáo Đê-li, theo mẫu sau:
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình.
 HS trình bày; HS khác theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần).
Bước 4: Kết luận, nhận định 
 GV nhận xét bài làm của HS, chốt nội dung.
HS lắng nghe, tiếp thu kiến thức.
4. Hoạt động 4: Vận dụng
a. Mục tiêu: Phát triển năng lực của HS thông qua yêu cầu vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn.
b. Nội dung: 
- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm ở lớp và hoàn thành bài tập ở nhà.
- HS hoạt động nhóm hoàn thiện bài tập.
c. Sản phẩm: Bài tập nhóm.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Giao nhiệm vụ học tập
GV giao bài cho HS (Bài tập 2 - SGK trang 39):
? Em hãy tìm hiểu một số thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ thời Đê-li.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
 HS xác định yêu cầu của đề bài và trao đổi để làm bài tập.
 GV hướng dẫn cho HS tìm hiểu đề và lên ý tưởng.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
 GV yêu cầu HS trình bày ý tưởng của mình.
 HS trình bày; HS nhóm khác theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bạn (nếu cần).
Bước 4: Kết luận, nhận định 
 GV nhận xét ý thức làm bài của HS, nhắc nhở những HS không tích cực hoạt động nhóm (nếu có).
GV chốt định hướng nội dung; HS lắng nghe, tiếp thu kiến thức.
 GV dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà và chuẩn bị cho bài học sau:
Gợi ý 
- Thông qua internet, sách báo tìm hiểu về một công trình kiến trúc Hồi giáo, thơ ca, nhà thơ Kabi