Giáo án Ngữ Văn 10 (Chân trời sáng tạo) - Tiết 11: Đọc kết nối chủ điểm "Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê"

Ngày soạn: // Ngày dạy: //
TIẾT: ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM. NGÔI NHÀ TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI Ê-ĐÊ
MỤC TIÊU
Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của VB; phân tích, đánh giỏ được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo và giá trị đạo đức, văn hóa từ văn bản.
Năng lực
Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua hoạt động đọc.
Năng lực riêng biệt
Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê;
Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê;
Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản;
Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có cùng chủ đề.
Phẩm chất:
- Trân trọng trí tưởng tượng và di sản nghệ thuật của người xưa.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;
Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vụ học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Nội dung: GV đặt những câu hỏi gợi mở vấn đề cho HS chia sẻ về chủ đề ngôi nhà truyền thống.
Sản phẩm: Chia sẻ của HS về chủ đề ngôi nhà thế giới.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV đặt câu hỏi gợi dẫn cho HS: Em biết đến những loại nhà truyền thống nào của Việt Nam? Hãy kể tên những loại nhà truyền thống đó.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS nghe câu hỏi của GV, suy nghĩ để trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 2 – 3 HS chia sẻ trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi HS.
GV dẫn vào bài học mới: Tiết học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một loại nhà truyền thống, đó là Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Đọc văn bản
Mục tiêu: Nắm được những thông tin cơ bản về văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi về tác giả, tác phẩm Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Sản phẩm học tập: HS nêu được những thông tin cơ bản về văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. Tìm hiểu chung
- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, nêu nguồn
- VB Ngôi nhà truyền thống
dẫn của VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
của	người	Ê-đê	được	dẫn
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
theo Lan Anh, Nhà truyền
- HS nghe yêu cầu của GV, đọc thông tin trong SGK để
thống của người Ê-đê: Nhà
chuẩn bị trả lời trước lớp.
dài như tiếng chiêng ngân,
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Báo	VOV5,	ngày	23-12-
- GV mời 1 – 2 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp
2013.
nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
Hoạt động 2: Khám phá văn bản
Mục tiêu: Nắm được đặc điểm văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi về bài
Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến bài học Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Nhiệm vụ 1:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV mời 1 HS đọc câu hỏi 1: Từ hình minh họa, bạn hãy chỉ ra những chi tiết mà văn bản đề cập (nhà dài, cầu thang, hoa văn chạm khắc,).
GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, hoàn thành yêu cầu của câu 1.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS đọc câu 1 và hoàn thành theo cặp.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời một số HS trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.
Nhiệm vụ 2:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV nêu câu hỏi 2: Ngôi nhà và sinh hoạt của người Ê-đê được miêu tả trong văn bản trên gợi nhớ những chi tiết nào trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây?.
GV hướng dẫn HS: Đọc lại VB Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây và tìm chi tiết có sự tương đồng với những mô tả trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS đọc câu 2 và đọc lại 2 VB để tìm chi tiết trong VB Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 1 – 2 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
Nhiệm vụ 3:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV đặt câu hỏi cho HS: Vì sao ngôi nhà nói đến
II. Tìm hiểu chi tiết
Câu 1. Từ hình minh họa, những chi tiết mà văn bản đề cập:
Nhà dài
Vật liệu làm sàn: gỗ
Vật liệu làm mái: tranh
Cầu thang: gia đình giàu có, có hai cầu thang để lên xuống gồm câu thang đực và câu thang cái. Trên cầu thang cái cõ hình ảnh bầu sữa mẹ và vầng trăng khuyết còn cầu thang đực không có hoa văn chạm khác nhiều, chỉ là một cây gỗ sau đó chạm khắc những bậc để lên xuống.
Câu 2. Ngôi nhà và sinh hoạt của người Ê-đê được miêu tả trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê gợi nhớ chi tiết trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây:
Chi tiết miêu tả nhà của Mtao Mxây: “Nhà Mtao Mxây cột sàn hiên đẽo hình mặt trăng, đầu cầu thang đều đẽo hình chim ngói. Ngôi nhà của lão tù trưởng nhà giàu này quả là đẹp thật. Cầu thang rộng một lá chiếu, người nối đuôi nhau lên xuống mà khiêng một ché duê vẫn không sợ
chật”.
trong văn bản được gọi là “ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê”?.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS nghe câu hỏi, suy nghĩ để trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 2 HS trả lời trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.
- Chi tiết Đăm Săn thách đấu với Mtao Mxây: “Xuống, diêng! Xuống, diêng! Ngươi không xuống ư? Ta sẽ lấy cái sà hiên của nhà ngươi ta bổ đôi, ta sẽ lấy cái cầu thang của nhà ngươi chẻ ra kéo lửa, ta hun cái nhà của ngươi cho mà xem!”.
Câu 3. Ngôi nhà nói đến trong văn bản được gọi là “ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê” vì:
Ngôi nhà mang tính phổ quát trong cộng đồng dân tộc Ê-đê.
Ngôi nhà là nơi gắn kết bao thế
hệ dòng tộc của người Ê-đê.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức về VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê đã học.
Nội dung: GV cho HS trả lời câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS liên quan đến VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm bằng cách lần lượt nêu các câu hỏi, sau đó chốt đáp án:
Câu 1. Theo VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê, đối với gia đình giàu có ngày xưa, có mấy cái cầu thang chính?
Một cái
Hai cái
Ba cái
Bốn cái
Câu 2. Theo VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê, nhìn từ xa, ngôi nhà có hình dáng như thế nào?
Hình dáng của cái ống
Hình dáng một con rồng có vây cá
Hình dáng con rùa
Hình dáng cái thuyền
Câu 3. Người Ê-đê theo chế độ...
Mẫu hệ
Phụ hệ
Câu 4. Người Ê-đê thường làm nhà theo hướng nào?
Đông – Tây
Bắc – Nam
Đông Bắc – Tây Nam
Tây Bắc – Đông Nam
Câu 5. Cửa phía trước trong nhà dài của người Ê-đê dành cho ai?
Phụ nữ
Khách
Nam giới
Cả B và C đều đúng
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS đọc câu hỏi trắc nghiệm về bài học Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê, suy nghĩ nhanh để trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời HS giơ tay nhanh nhất cho mỗi câu để trả lời, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chuẩn kiến thức.
1
2
3
4
5
C
D
A
B
D
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học về VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê
để hoàn thành BT.
Nội dung: HS sử dụng kiến thức đã học để nêu nội dung chính của từng đoạn văn trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Sản phẩm học tập: Cấu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS: Tóm tắt VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS tóm tắt VB.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 1 – 2 HS trình bày bài làm trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt:
+ Đoạn 1: Giới thiệu đặc điểm dài của nhà người Ê-đê.
+ Đoạn 2: Hoa văn chạm khắc trong nhà của người Ê-đê.
+ Đoạn 3: Cầu thang của người Ê-đê.
+ Đoạn 4: Vai trò, giá trị văn hóa của nhà truyền thống với người Ê-đê.
* Hướng dẫn về nhà:
- GV dặn dò HS:
+ Ôn tập lại bài Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê.
+ Soạn bài: Thực hành tiếng Việt trang 50.