Giáo án Ngữ Văn 10 (Chân trời sáng tạo) - Tiết 26: Văn bản 2+3 "Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống; Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật"

Ngày soạn: // Ngày dạy: //
TIẾT: VĂN BẢN 2, 3.
- NHÀ HÁT CẢI LƯƠNG TRẦN HỮU TRANG KHÁNH THÀNH PHÒNG TRUYỀN THỐNG.
- THÊM MỘT BẢN DỊCH “TRUYỆN KIỀU” SANG TIẾNG NHẬT
MỤC TIÊU
Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
Nhận biết được một số dạng VB thông tin tổng hợp: thuyết minh có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận; giải thích được mục đích của việc lồng ghép các yếu tố đó vào VB.
Biết suy luận và phân tích mối liên hệ giữa các chi tiết và vai trò của chúng trong việc thể hiện thông tin chính của VB.
Nêu được ý nghĩa hay tác động của VB thông tin đã đọc đối với bán thân.
Năng lực
Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua hoạt động đọc.
Năng lực riêng biệt
Năng lực phân tích và đánh giá được đề tài, thông tin cơ bản của VB, cách đặt nhan đề của tác giả; nhận biết được mục đích của người viết.
Năng lực phân tích, đánh giá được cách đưa tin và quan điểm của người viết ở một bản tin.
Nhận biết và phân tích được sự kết hợp giữa phương tiện giao tiếp ngôn ngữ và các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ đề biểu đạt nội dung VB một cách sinh động, hiệu quả.
Phẩm chất:
- Trân trọng giữ gìn, phát huy các di sản văn hoá của quê hương, đất nước.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;
Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vụ học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
Nội dung: GV đặt những câu hỏi gợi mở vấn đề cho HS chia sẻ về văn bản.
Sản phẩm: Chia sẻ của HS.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV đặt câu hỏi cho cả lớp: Tin tức cần cho cuộc sống và công việc của mọi người như thế nào? Một bản tin có gì khác với một văn bản thuyết minh?
HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS nghe GV đặt câu hỏi và nêu yêu cầu, suy nghĩ để chia sẻ trước lớp.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 2 – 3 HS chia sẻ trước lớp.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, khen ngợi HS có chia sẻ, cảm nhận tinh tế.
Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Bản tin có chức năng thông báo sự kiện một cách nhanh và ngắn gọn trên báo chí, đặc biệt là báo giấy, báo điện tử Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu một văn bản thuộc thể loại văn bản thông tin.
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Đọc văn bản
Mục tiêu: Nắm được những thông tin cơ bản về văn bản.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi về những thông tin cơ bản về văn bản.
Sản phẩm học tập: Những thông tin cơ bản về văn bản mà HS tiếp thu được.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS dựa vào văn bản cho biết xuất xứ văn bản.
GV yêu cầu 2-3 HS đọc văn bản.
GV yêu cầu HS xác định thể loại của văn bản. Nhắc lại khái niệm văn bản thông tin
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lắng nghe yêu cầu của GV, thảo luận theo bàn để thực hiện nhiệm vụ. Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện
nhiệm vụ học tập
Tìm hiểu chung
Tác phẩm
Theo Ngọc Tuyết, đăng trên trang tin điện tử TP. Hồ Chí Minh.
Thể loại: Văn bản thông tin
GV mời 2 – 3 HS trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến
thức.
Hoạt động 4: Khám phá văn bản
Mục tiêu: Nắm được đặc điểm thể loai văn bản thông tin qua hai văn bản.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu dấu hiệu văn bản thông
II. Tìm hiểu chi tiết
tin
1. Dấu hiệu nhận biết văn
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
bản thông tin
- GV yêu cầu HS dựa vào khái niệm đã học về bản
- Hai văn bản có đặc điểm
tin và cho biết: Những dấu hiệu nào trong mỗi văn
của văn bản thông tin thể
bản trên giúp bạn nhận biết đó là những bản tin?
hiện:
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
+ Kể về một sự kiện được
- HS thảo luận theo bàn, tóm tắt.
công chúng quan tâm: Nhà
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
hát cải lương khánh thành
- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận trước
phòng truyền thống, Truyện
lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Kiều được dịch sang tiếng
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
Nhật
học tập
+ Trích từ những trang báo,
GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu nội dung hai văn bản Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS chia nhóm để thảo luận:
+ Nhóm 1, 3: Hoàn thành bảng so sánh các yếu tố được sử dụng trong văn bản
Yếu tố so sánh
Văn bản 2
Văn bản 3
Độ dài, số đoạn
Nhan đề
Đề mục
Phương tiện giao tiếp
Thời điểm đưa tin và
thời điểm diễn ra sự kiện
+ Nhóm 2,4: Xác định thông tin theo các câu hỏi mà người viết đặt ra khi viết bản tin và hoàn thành
trang tin tức: trang tin điện tử TP. Hồ Chí Minh, báo văn nghệ.
+ Đưa ra những thông tin cụ thể, sát thực, hàm suc như thời gian, diễn biến
2. Nội dung hai văn bản thông tin
bảng dưới đây:
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS thảo luận theo nhóm, hoàn thành phiếu học tập.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
TỔNG KẾT PHIẾU BÀI TẬP
Yếu tố
so sánh
Văn bản 2
Văn bản 3
Tương đồng/
khác biệt
Độ	dài, số đoạn
1
3
Khác: Độ dài và số
đoạn ở văn bản 2 nhiều hơn so với văn
Các câu hỏi
Thông	tin
VB2
Thông	tin
VB3
Việc gì?
Ai liên quan?
Xảy	ra	khi
nào?
Xảy ra ở đâu?
bản 3.
Nhan đề
Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền
thống.
Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật.
Giống: Tương đồng ở nhan đề.
Đề mục
3
0
Khác:	Văn	bản	3 không	có	đề	mục
như văn bản 2.
Phương tiện giao
tiếp
Ngôn ngữ, hình ảnh, số liệu
Ngôn ngữ.
Văn bản 2 đa dạng hơn so với văn bản
3.
Thời điểm đưa tin	và thời điểm diễn	ra sự kiện
Thời điểm đưa tin: 29/04/2021.
Thời điểm diễn ra sự kiện: 29/04/2021.
Thời điểm đưa tin: 15/05/2005.
Thời điểm diễn ra sự kiện: 17/03/2005.
Văn bản 2: bản tin được đưa ra nhanh chóng, cập nhật tình hình sự kiện sớm.
Văn bản 3: đưa tin muộn hơn so vưới thời điểm diễn ra sự
kiện.
Các câu
hỏi
Thông tin trong văn bản 2
Thông tin trong văn bản 3
Việc gì?
Sự kiện khánh thành phòng truyền thống của Nhà hát Cải lương Trần
Hữu Trang.
Sự	kiện	tác	phẩm Truyện Kiều một lần nữa được dịch ra
tiếng Nhật.
Ai liên
Đoàn Cải lương Nam Bộ, Đoàn
- Hai dịch giả: ông Sagi Sato và
quan?
Văn công Giải Phóng, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang.
nữ thi sĩ Yoshiko Kuroda.
- Đại diện c ủa Đại sứ quán Việt Nam.
Xảy ra
khi nào?
29/04/2021.
17/03/2005.
Xảy ra ở
đâu?
Nhà	hát	Cải	lương	Trần	Hữu
Trang.
Thành phố Okayama.
Nhiệm vụ 3:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS qua phần làm việc nhóm rút ra nhận xét
+ Nhận xét về cách đưa tin và sự thể hiện quan điểm của người viết trong mỗi văn bản trên.
+ Theo em, mỗi bản tin trên đây, ở vào thời điểm ra đời của nó, đã đáp ứng được các yêu cầu về tính mới, tính chính xác, tin cậy và tính hàm súc,... như
thế nào?
a. Bản tin [1] Nhà hát Cái lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Cách đưa tin: Sử dụng bản tin có tính tổng hợp, lược thuật truyền thông về sự kiện đã diễn ra.
Quan điểm của người viết: Thể hiện thái độ trân trọng di sản kịch bản sân khấu cải krong của soạn giả Trần Hữu Trang, sự đóng góp của các nghệ sĩ, các đoàn cải lương; mong mỏi nhiều người biết đến.
b. Bản tin [2] Thêm một bản dịch "Truyện Kiều"
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS thảo luận theo bàn, tóm tắt.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
sang tiếng Nhật
Cách đưa tin: Sử dụng dạng tin ngắn (tin vắn) nhưng đầy đủ sáu loại thông tin cốt lõi, đáng tin cậy; truyền thông về sự kiện đã diễn ra.
Quan điểm của người viết: Thể hiện thái độ trân trọng di sản văn hoá của dân tộc và trân trọng những sáng tạo trong dịch thuật của hai tác giả.
è Cả hai bản tin đều thực hiện kết hợp mục đích truyền tải thông tin với việc đồng tình trước sự kiện văn hóa, tôn vinh nhân vật văn hóa và di sản văn hóa.
+ Văn bản 2 là một bản tin tường thuật lai một sự kiện diễn ra cùng ngày hôm đó nên yêu cần độ chính xác, đầy đủ của thông tin khá
cao. Người viết đã nêu ra
được thời gian, địa điểm, tính chất sự kiện rất rõ ràng để người đọc có thể tìm hiểu một cách chính xác nhất.
+ Văn bản 3 là bản tin vắn, tóm tắt lại một sự kiện đã diễn ra cách đây 2 tháng. Chính vì thế yêu cầu của bản tin này chính là ngắn gọn, tóm lược được ý chính để thông báo cho người đọc. Và ta thấy được văn bản 3 đã đáp ứng được những thông tin quan trọng
nhất của sự kiện.
Nhiệm vụ 3: Tổng kết văn bản
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS theo dõi văn bản và trả lời câu hỏi: Tóm tắt nội dung và nghệ thuật văn bản. Xác định chủ thể và cảm hứng chủ đạo của bài thơ.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lắng nghe yêu cầu của GV, tìm những chi tiết về không gian, thời gian và suy nghĩ để nhận xét.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 2 – 3 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả
III. Tổng kết
1. Nội dung
- Văn bản Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống đưa tin về buổi ra mắt phòng truyền thống của nhà hát Trần Hữu Trang về thời gian, địa điểm và những chương trình giao
lưu sẽ diễn ra trong buổi
lớp nghe, nhận xét.
khánh thành. Bên cạnh đó
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
còn giới thiệu về bề dày
học tập
truyền thống của nhà hát.
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
- Văn bản Thêm một bản
dịch	Truyện	Kiều	sang
Tiếng Nhật đưa tin về buổi
ra	mắt	cuốn Truyện
Kiều được dịch sang tiếng
Nhật, đồng thời nói qua về
giá trị của Truyện Kiều.
- Cả hai văn bản đều thể
hiện giá trị của những sản
phẩm văn hóa của dân tộc
và bộc lộ niềm tự hào, trân
trọng ngợi ca của tác giả
với những tinh hoa văn hóa
ấy..
2. Nghệ thuật
Văn bản ngắn gọn, súc tích,
cô đọng, cung cấp đầy đủ
thông tin.
- Văn phong, ngôn từ rõ
ràng, mạch lạc, phù hợp với
văn bản thông tin..
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức về văn bản Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống đã học.
Nội dung: GV đặt câu hỏi cho HS về tính mới, tính chính xác, tin cậy và tính hàm súc của văn bản thông tin.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS suy nghĩ câu hỏi: Nêu một số điểm khác biệt mà theo bạn là đáng lưu ý trong cách đọc một bản tin so sánh với cách đọc một văn bản thông tin tổng hợp có lồng ghép nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm,....
HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
Các nhóm thảo luận để chỉ ra điểm khác biệt cách đọc một bản tin so sánh với cách đọc một văn bản thông tin tổng hợp.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV tổng kết, đánh giá kết quả và đưa ra gợi ý:
+ Bản tin: đây là một kiểu văn bản thuần đưa tin, tường thuật lại đúng những sự kiện xảy ra, độ tin cậy cao . Khi đọc, người đọc sẽ là nắm bắt thông tin và hiểu rõ vấn đề.
+ Văn bản thông tin tổng hợp : khi đọc dạng văn bản này, chúng ta còn được thấy cảm xúc, cảm nhận của riêng người viết đối với nội dung truyền tải.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tiễn.
Nội dung: GV cho HS
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu HS: Qua các văn bản 1, 2, 3 trong chủ đề bài 4. Những di sản văn hóa, em hãy viết đoạn văn ngắn nên suy nghĩ của bản thân về việc bảo tồn và phát huy các di sản truyền thống của dân tộc.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lắng nghe yêu cầu của GV, thực hiện viết đoạn văn.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 1 – 2 HS chia sẻ đoạn văn của mình.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, khen ngợi HS, đánh giá tiết học.
* Hướng dẫn về nhà
- GV dặn dò HS:
+ Hoàn thành bài tập mở rộng trong sách bài tập (trang 53/SGK).
+ Soạn bài: Lí ngựa ô ở hai vùng đất