Giáo án Ngữ Văn 10 (Chân trời sáng tạo) - Tiết 30: Viết "Viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ"

Ngày soạn: // Ngày dạy: //
TIẾT ...: VIẾT. VIẾT BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CÓ SỬ DỤNG TRÍCH DẪN, CƯỚC CHÚ VÀ PHƯƠNG TIỆN HỖ TRỢ
MỤC TIÊU
Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
Viết được báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề, có sử dụng trích dẫn, chú thích và các phương tiện hỗ trợ phù hợp; có hiểu biết về vấn đề quyền sở hữu trí tuệ và tránh đạo văn.
Năng lực
Năng lực chung
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...
Năng lực riêng biệt:
Năng lực thu thập thông tin liên quan đến đề bài;
Năng lực tiếp thu, nhận diện kiểu bài.
Năng lực viết, tạo lập văn bản.
Phẩm chất:
- Ý thức tự giác, tích cực trong học tập.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của GV
Giáo án;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà.
Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức về kiểu báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Nội dung: HS huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi của GV.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV đặt câu hỏi gợi dẫn: Em đã tiến hành nghiên cứu trong học tập bao giờ chưa? Theo em, để bài báo cáo trình bày kết quả nghiên cứu hấp dẫn, thuyết phục người đọc, người nghe thì chúng ta cần làm gì?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lắng nghe câu hỏi của GV, suy nghĩ để trả lời.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 1 – 2 HS chia sẻ trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá.
GV dẫn vào bài học: Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu kiểu bài và cách viết dạng bài: Viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu tri thức về kiểu báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ
Mục tiêu: Nhận biết được đặc điểm báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi về đặc điểm báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV HS đọc phần tri thức về kiểu bài trang 96 và trả lời:
+ Bài viết báo cáo kết quả nghiên cứu là gì?
+ Yêu cầu đối với kiểu bài này là gì?
+ Trình bày sơ đồ dàn ý kiểu bài báo cáo kết quả nghiên cứu và những ưu ý với từng phần trong bố cục.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
Các nhóm thảo luận, đọc mục Tri thức về kiểu bài, thể hiện lại bằng sơ đồ tư duy.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt
Tri thức kiểu bài
Kiểu bài
- Bài viết báo cáo kết quả nghiên cứu là kiểu bài trình bày quỵ trình, phương pháp, các dữ liệu và kết quả của một quá trình nghiên cứu.
2. Yêu cầu đối với kiểu bài
Nội dung trình bày chính xác, đầy đủ, hợp lí các kết quả nghiên cứu.
Ngôn ngữ chính xác, khách quan.
Sử dụng hợp lí cước chú và các phương tiện phi ngôn ngữ như số liệu, hình ảnh, bảng biểu, sơ đồ.
Trích dẫn và lập danh mục tài liệu tham khảo đúng quy cách.
Bố cục bài viết đảm bảo các phần:
+ Nhan đề: khái quát được đề tài nghiên
động và thảo luận
cứu.
- GV mời đại diện các nhóm
+ Tóm tắt: nêu bối cảnh nghiên cứu, câu hỏi
trình bày sơ đồ tư duy trước
và phương pháp nghiên cứu.
lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận
+ Cơ sở lí thuyết: nêu khái niệm, lí thuyết
xét.
nền tảng để triển khai đề tài.
Bước 4: Đánh giá kết quả
+ Kết quả nghiên cứu: trình bày các kết quả
thực hiện nhiệm vụ học tập
nghiên cứu với các lí lẽ và bằng chứng thích
- GV nhận xét, đánh giá, chốt
hợp.
kiến thức.
+ Kết luận: khái quát những ý chính từ kết
quả nghiên cứu; để xuất giải pháp, hướng
phát triển của đề tài.
+ Tài liệu tham khảo: sắp xếp tài liệu liên
quan đến đề tài theo tên tác giả (trình tự
alphabet), tên tài liệu, năm xuất bản, nhà
xuất bản (trình tự alphabet).
Hoạt động 2: Phân tích ngữ liệu tham khảo
Mục tiêu: Nắm được đặc điểm của kiểu báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ qua việc phân tích ngữ liệu tham khảo.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi về ngữ liệu tham khảo.
Sản phẩm học tập: Kiến thức HS nắm được về đặc điểm báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm đọc VB tham khảo trong SGK Nghiên cứu mức độ quan tâm của học sinh khối 10 trường Đ.K. với Hò Nam Bộ.
GV lưu ý HS đọc bài viết lẫn các thông tin chỉ dẫn kèm theo; nhắc các em khi đọc, phải làm sao vừa bao quát toàn VB, vừa nắm bắt các chi tiết cụ thể về ý tưởng lẫn cách thức nghị luận.
GV yêu cầu các nhóm sau khi đọc xong VB tham khảo, thảo luận để trả lời các câu hỏi ở cuối VB.
+ Nhóm 1,4: câu hỏi 1, 2
+ Nhóm 2,5: câu hỏi 3, 4
+ Nhóm 3,6: câu hỏi 5, 6, 7
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
Các nhóm nghe yêu cầu của GV, đọc VB và thảo luận để trả lời câu hỏi cuối VB.
Phân tích ngữ liệu tham khảo
Bài viết trên đã đầy đủ bố cục cần có của một bài báo cáo kết quả nghiên cứu.
Nhan đề và phần Tóm tắt nêu khái quát được đề tài nghiên cứu cũng như bối cảnh, câu hỏi và phương pháp nghiên cứu.
Xác định những câu hỏi cho thấy vấn đề nghiên cứu.
Liệu các bạn học sinh có nghe đến điệu hò Nam Bộ chưa?
Bạn có ý định tìm hiểu về Nam Bộ không?
Các tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học: Điều tra, phỏng vấn học sinh trường Đ.K với phiếu hỏi.
Khi trình bày trích dẫn và cước chú cần chú ý: Tăng độ tin cậy, rõ ràng của thông tin và kết quả trong báo cáo. Khi trình bày trích dẫn cần phải ghi rõ, đánh dấu in đậm hoặc in nghiên để nói rõ tiêu đề trích dẫn.
Tác giả đã sử dụng phương tiện hỗ trợ là bảng và biểu đồ thống kê để trình bày rõ
7. Nghiên cứu về hiệu quả của các giải pháp
đứa điệu hò Nam Bộ đến gần với giới trẻ.
ràng kết quả nghiên cứu. Cho nên, khi dùng các phương tiện này, chúng ta cần phải chuẩn bị được số liệu cũng như chọn được
phương tiện hỗ trợ phù hợp.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.
Hoạt động 3: Tạo lập văn bản
Mục tiêu: HS viết được báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi GV đặt ra và thực hành viết theo quy trình.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và bài văn HS viết được.
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Nhiệm vụ 1:
III. Tạo lập văn bản
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
Bạn hãy chọn một trong hai để
- Gv yêu cầu HS đọc đề và chia nhóm.
sau, thực hiện nghiên cứu và viết
báo cáo:
Đề 1: Trường bạn tổ chức cuộc thi
tìm hiểu và bảo tồn bản sắc văn
hoá của mỗi miền đất nước (Nam
Bộ, Trung Bộ, Bốc Bộ). Bạn hãy
GV yêu cầu các nhóm thảo luận, đọc quy trình viết bài trong SGK và thể hiện lại bằng sơ đồ tư duy.
Gv hướng dẫn cụ thể từng bước:
+ Bước 1: GV hướng dẫn HS chuẩn bị viết
Xác định đề tài:
GV cho HS đọc đề bài trong SGK, sau đó cho học sinh thảo luận nhóm để xác định mục đích viết và người đọc:
+ Dựa vào tình huống đặt ra trong đề bài, em
hãy cho biết mục đích viết của bài báo cáo này là gì?
thành lập nhóm thực hiện đề tài nghiên cứu để tham gia cuộc thi và viết báo cáo trình bày kết quả nghiên cứu của nhóm mình.
Đề 2: Nhóm học tập của bạn được ban biên tập đặc san của trường đặt viết cho chuyên mục Tôi tập làm nhà nghiên cứu một báo cáo về đặc điểm nội dung, nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian đã học. Sau khi thực hiện đề tài, bạn hãy viết một báo cáo vế kết quả nghiên cứu của nhóm mình.
1. Quy trình viết
Bước 1: Chuẩn bị viết
Xác định đề tài: lựa chọn đề tài cụ thể, rõ ràng, phù hợp với điều kiện nghiên cứu của bản thân.
Mục đích viết: trình bày kết quả nghiên cứu.
Đối tượng người đọc: thầy cô, bạn bè.
Thu thập tư liệu: thu thập các tài
liệu liên quan như sách báo, sách
+ Đối tượng đọc bài báo cáo của em có thể là ai?
+ Với mục đích viết và đối tượng đọc như vậy, em nên chọn cách viết như thế nào?
Thu thập tài liệu: GV hướng dẫn HS thu thập dựa vào phiếu học tập số 1.
+ Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý
-Sau khi HS thực hiện nghiên cứu và có kết quả, GV hưóng dẫn HS tìm ý dựa vào sơ đồ trong SGK. GV có thể làm mẫu một sơ đồ dựa trên đề tài mình chọn để HS hình dung cách làm.
GV có thể hướng dẫn HS lập dàn ý dựa vào phiếu học tập số 2.
+ Bước 3: Viết bài
Gv yêu cầu HS từ dàn ý đã lập, tiến hành viết bài báo cáo hoàn chỉnh.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS lắng nghe yêu cầu của GV, thảo luận nhóm để thể hiện lại quy trình viết bài văn bằng sơ đồ tư duy.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm
biên khảo, bài phỏng vấn chuyên gia, các công trình nghiên cứu....
Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý: xử lí các tư liệu đã thu thập được và phác thảo các ý tưởng để trả lời các câu hỏi nghiên cứu, dự tính những trích dẫn, cước chú, các phương tiện phi ngôn ngữ.
Lập dàn ý: chia thành các đề mục, mỗi đề mục thể hiện một luận điểm trình bày keets quả nghiên cứu.
Bước 3: Viết bài Chú ý các yêu cầu:
Nhan đề cần ngắn gọn, súc tích, giới thiệu được nội dung chính của bài báo cáo, có chứa từ khoá (là những từ, cụm từ
vụ
GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
quan trọng thể hiện nội dung chính của bài báo cáo).
	Cần sử dụng ngôn ngữ khách quan, phù hợp với bài báo cáo khoa học. Sử dụng lớp từ ngữ chung, không dùng từ địa phtrong, biệt ngữ xã hội. cần sử dụng thuật ngữ một cách chính xác, thống nhất.
	Sử dụng trích dẫn và cước chú đúng quy cách để bổ sung thông tin cho bài báo cáo. Ngoài ra, có thể sử dụng các phương tiện hỗ trợ phù hợp như bảng biểu, hình ảnh, sơ đồ để giúp các thông tin trở nên trực quan, dễ theo dõi.
	Chú ý đến vấn đề chống đạo văn và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ.
Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa
Đọc lại bài viết và chỉnh sửa dựa theo bảng kiểm.
Mục tiêu: HS hoàn thành bài viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Nội dung: HS tiếp tục viết bài viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
Sản phẩm học tập: Bài văn HS viết được.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS hoàn thành bài viết. GV làm mẫu kĩ thuật viết trên lớp và cho HS về nhà viết bài báo cáo theo nhóm. GV có thể làm mẫu những phần HS thường lúng túng như: nhan đề, tóm tắt, thực hiện kĩ thuật viết chung (collaborative writing) đê làm mẫu những phần mà HS còn thắc mắc.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
HS tiếp tục hoàn thành bài viết. GV đi quanh lớp để hỗ trợ HS.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
GV mời 1 – 2 HS đọc một số đoạn văn phần thân bài trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV nhận xét, đánh giá.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Lập dàn ý cho bài viết nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ khác.
Nội dung: HS lập dàn ý cho bài viết nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ.
Sản phẩm học tập: Dàn ý HS lập được.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS dùng Bảng kiểm bài báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ để tự kiểm tra, điều chỉnh bài viết của bản thân (thực hiện ở nhà).
Nội dung bảng biểu:
Bàng kiểm kĩ năng viết bài báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ
Nội dung kiểm tra
Đạt
Chưa
đạt
Tóm tắt
Nêu ngắn gọn các nội dung của bài viết như bối
cảnh nghiên cứu, phương pháp và kết quả nghiên cứu.
Cơ sở lí
thuyết
Nêu ngắn gọn khái niệm, lí thuyết làm cơ sở, nền
tảng cho đề tài.
Kết quả nghiên cứu
Trình bày đầy đủ các kết quả nghiên cứu đã thu
nhận.
Đưa ra lí giải và bằng chứng để làm sáng tỏ kết quả
nghiên cứu.
Kết luận
Khái quát những nội dung chính từ kết quả nghiên
cứu.
Đề xuất giải pháp và hướng phát triển của đề tài
(nếu có).
Tài liệu tham
khảo
Nêu các tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài.
Trình bày tài liệu đúng quy cách, sắp xếp theo tên
tác giả (trình tự an-pha-bê).
Yêu cầu về trình bày, diễn
đạt
Bài báo cáo được chia thành các đề mục rõ ràng, lô-
gíc, sắp xếp theo trình tự hợp lí.
Sử dụng trích dẫn và cước chú đúng quy cách.
Sửdụng các phương tiện phi ngôn ngữ một cách hợp
lí.
Ngôn ngữ chính xác, khách quan, đảm bảo tính
khoa học.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
GV cho HS thảo luận, trình bày những gì đã học được từ quá trình viết của bản thân và nhũng gì học hỏi được từ bạn về cách viết bài báo cáo kết quả nghiên cứu.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS tổ chức trao đổi bài, góp ý cho nhau dựa vào bảng kiểm.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
GV nhận xét, đánh giá.
* Hướng dẫn về nhà
GV dặn dò HS:
+ Ôn lại bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ.
+ Soạn trước bài Nói và nghe. Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu.
V. HỒ SƠ DẠY HỌC
Phiếu học tập số 1
HƯỚNG DẪN THU THẬP TƯ LIỆU THAM KHẢO
Câu hỏi tôi cần tìm hiểu:
Những tài liệu tôi thu thập được:
STT
Tên tài
liệu
Tên tác giả
Năm xuất bản –
nhà xuất bản
Những ý quan trọng
3. Các phương tiện hỗ trợ đáng lưu ý
Tên tài
liệu
Dạng tư liệu (hình ảnh,
bảng biểu, sơ đồ)
Nguồn tư
liệu
Lí do tư liệu
này đáng lưu ý
Phiếu học tập số 2:
DÀN Ý BÀI BÁO CÁO KÉT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tên đề tài: .......................................
Nhóm HS thực hiện: .............................
CÁC Ý CƠ BẢN
CƠ SỞ LÍ THUYẾT
Thuật ngữ cần giải thích:........................................................
Lí thuyết làm nền tảng cho nghiên cứu (nếu có):...................
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề cho ra kết quả nghiên cứu, chúng tôi đã sử dụng phương pháp: Bằng cách: ..............................................................................
KÉT QUẢ NGHIÊN CỨU
Sau quá trình tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy:
KẾT LUẬN
Khái quát kết quả nghiên cứu:................................................
Đề xuất giải pháp, hướng phát triển của đề tài:......................
XÁC ĐỊNH TÊN CÁC ĐẼ MỤC CHO BÀI VIẾT
Từ các ý đã thực hiện ở phần trên, tôi dự kiến tên các đề mục của bài viết như sau: