Giáo án Ngữ Văn 6 (Cánh Diều) - Bài 1: Truyện (Truyền thuyết và cổ tích) - Phần 6: Nói và nghe Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích

NÓI VÀ NGHE
KỂ LẠI MỘT TRUYỀN THUYẾT HOẶC CỔ TÍCH
Thời gian thực hiện: 1 tiết
MỤC TIÊU (Học xong bài học, học sinh sẽ đạt được)
Về kiến thức:
Ngôi kể và người kể chuyện.
Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích (có thể sáng tạo thêm các chi tiết, hình ảnh, cách kết thúc truyện)
Về năng lực:
Biết kể chuyện đã biết bằng lời văn nói của bản thân (có thể sáng tạo thêm các chi tiết, hình ảnh, cách kết thúc truyện ).
Biết kết hợp ngôn ngữ nói với điệu bộ, cử chỉ, nét mặt (ngôn ngữ hình thể).
Biết cách nói và nghe phù hợp với đặc trưng của kiểu bài kể lại truyện.
Về phẩm chất:
Nhân ái: Trân trọng, yêu mến những tác phẩm văn học.
Chăm chỉ: Luôn nỗ lực, sáng tạo những điều mới mang dấu ấn cá nhân.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Thiết bị: Máy chiếu, máy tính, Giấy A1hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm, Phiếu học tập, Bảng kiểm tra, đánh giá thái độ làm việc nhóm, rubic chấm đoạn văn, bài trình bày của HS.
Học liệu: Sgk, kế hoạch bài dạy, sách tham khảo, phiếu học tập, ....
Phiếu đánh giá theo tiêu chí HĐ nói.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề
a. Mục tiêu: HS kết nối kiến thức của cuộc sống vào bài học.
Nội dung: GV yêu cầu HS đọc lại nội dung cốt truyện truyền thuyết “Thánh Gióng” và cổ tích “Thạch Sanh”, quan sát video “Miền cổ tích - Sự tích Thánh Gióng” và giao nhiệm vụ cho HS.
Sản phẩm: HS xác định được nội dung của tiết học là kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích (có thể sáng tạo thêm các chi tiết, tình huống truyện nhưng phải đảm bảo nội dung chính của truyện).
Tổ chức thực hiện:
HĐ của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV chiếu video và giao nhiệm vụ cho HS:
? Nội dung của đoạn video?
? So với văn bản em đã học có điểm gì khác?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát, lắng nghe đoạn video và suy nghĩ cá nhân.
GV nhắc nhở những HS chưa tập trung vào video (nếu có), phát hiện các khó khăn học sinh gặp phải và giúp đỡ HS.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
HS trả lời câu hỏi của GV.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét và kết nối vào bài.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Nhiệm vụ 1: CHUẨN BỊ BÀI NÓI
a. Mục tiêu:
HS xác định được mục đích nói và người nghe
Chuẩn bị nội dung nói và luyện nói
b. Nội dung:
GV hỏi & nhận xét, đánh giá câu trả lời của HS.
HS trả lời câu hỏi của GV & nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
c. Sản phẩm: Các câu trả lời của học sinh.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
- GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua hệ thống câu hỏi
Mục đích nói của bài nói là gì?
Những người nghe là ai?
Các yêu cầu kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích?
GV hướng dẫn HS chuẩn bị nội dung nói: Yêu cầu HS đọc lại, nhớ lại truyện cổ tích định kể, những nội dung quan trọng của truyện cổ tích, truyền thuyết mà khi lể lại không thể bỏ qua.
HS nhận nhiệm vụ
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS suy nghĩ câu hỏi của GV.
Dự kiến khó khăn: HS không trả lời được câu hỏi.
Tháo gỡ khó khăn: GV đặt câu hỏi phụ.
? Em sẽ nói về nội dung gì?
Bước 3: Thảo luận, báo cáo
HS trả lời câu hỏi của GV.
Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)
GV: Nhận xét câu trả lời của HS và chốt mục đích nói, chuyển dẫn sang mục sau.
1. Định hướng
- Trong phần Viết, các em đã đuợc hướng dẫn cách viết bài văn kế lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích. Ở phần Nói và nghe, các em không viết thành văn mà kể lại truyền thuyết hoặc cổ tích đó bằng lời.
Bám sát các sự kiện chính của truyện nhưng cũng có thể sáng tạo thêm chi tiết, hình ảnh, cách kết thúc truyện.
Phân biệt kể miệng với kể bằng viết, chú ý cách kể, giọng kể, kết hợp với ngôn ngữ hình thể (cử chỉ, ánh mắt, nét mặt) phù hợp với nội dung câu chuyện.
2. Thực hành
a. Chuẩn bị
Đọc lại truyện
Sắp xếp tranh ảnh, video, pô-xtơ hỗ trợ
b. Tìm ý và lập dàn ý
Xem lại dàn ý đã chuẩn bị, bổ sung và chỉnh sửa.
Chú ý kiểm tra các sự kiện chính, các yếu tố sáng tạo trong nội dung và cách kể lại câu chuyện.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Nhiệm vụ 2: TRÌNH BÀY BÀI NÓI
a. Mục tiêu:
Luyện kĩ năng nói cho HS.
Giúp HS nói đúng nội dung giao tiếp và biết một số kĩ năng nói trước đám đông.
Nội dung: GV yêu cầu: HS nói theo dàn ý có sẵn ở tiết HĐ viết & nhận xét HĐ nói của bạn.
Sản phẩm: Sản phẩm nói của học sinh.
Tổ chức thực hiện:
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
Yêu cầu HS nói theo dàn ý của HĐ viết.
Trình chiếu phiếu đánh giá nói theo các tiêu chí và yêu cầu HS đọc.
B2: Thực hiện nhiệm vụ
c. Nói và nghe
Dựa vào dàn ý và thực hiện việc kể lại truyện trước tổ hoặc lớp.
Chú ý bảo đảm nội dung và cách kể đề câu chuyện trở nên hấp dẫn.
HS xem lại dàn ý của HĐ viết.
GV hướng dẫn HS nói theo phiếu tiêu chí.
B3: Thảo luận, báo cáo
HS nói (4 - 5 phút).
GV hướng dẫn HS nói.
B4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhận xét HĐ của HS và chuyển dẫn sang mục sau.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới Nhiệm vụ 3: TRAO ĐỔI VỀ BÀI NÓI
a. Mục tiêu: Giúp HS
Biết nhận xét, đánh giá về HĐ nói của nhau dựa trên phiếu đánh giá tiêu chí.
Thấy được ưu điểm và tồn tại của bài nói.
Chỉnh sửa bài nói cho mình và cho bạn.
b. Nội dung:
GV yêu cầu HS nhận xét, đánh giá HĐ nói dựa trên các tiêu chí.
HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm và trình bày kết quả.
c. Sản phẩm: Lời nhận xét về HĐ nói của từng HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Giáo viên:
Trình chiếu phiếu đánh giá HĐ nói theo các tiêu chí.
Yêu cầu HS đánh giá
Nội dung huyện Thánh Gióng đã đầy đủ chưa? Còn thiếu những gì?
Nội dung, chi tiết, lời kể và cách kể của mình có gì sáng tạo?
Về cách kể: Giọng kể, điệu bộ, ... thế nào?
- Người nghe tự đánh giá cách nghe của bản thân.
Đã hiểu và nắm được nội dung chính của câu chuyện được nghe chưa? Có nhận xét được yếu tố sáng tạo trong lời kể của bạn không?
Thái độ khi nghe bạn kể chuyện thế nào?
- GV đặt thêm câu hỏi:
+ Với người nghe: Em thích nhất điều gì trong phần trình bày của bạn? Nếu muốn thay đổi,
em muốn thay đổi điều gì trong phần trình bày của bạn?
d. Kiểm tra và chỉnh sửa
Nhớ lại, rút kinh nghiệm về nội dung câu chuyện và cách kể chuyện:
Người nói xem xét lại nội dung và cách nói của bàn thân.
+ Với người nói: Em tâm đắc nhất điều gì trong phần trình bày của mình? Em muốn trao đổi, bảo lưu hay tiếp thu những góp ý của các bạn và thầy cô? Nếu được trình bày lại, em muốn thay đổi điều gì?
- Học sinh: Tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
GV: Hướng dẫn HS nhận xét, đánh giá HĐ nói của bạn theo phiếu tiêu chí.
HS: Ghi nhận xét, đánh giá HĐ nói của bạn ra giấy.
Bước 3: Thảo luận, báo cáo
GV yêu cầu HS nhận xét, đánh giá.
HS nhận xét, đánh giá HĐ nói của bạn theo phiếu đánh giá các tiêu chí nói.
Bước 4: Kết luận, nhận định
GV nhận xét HĐ nói của HS, nhận xét nhận xét của HS và kết nối sang hoạt động sau.
3. Hoạt động 3: Luyện tập
Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể.
Nội dung: HS suy nghĩ cá nhân làm bài tập của GV giao.
Sản phẩm: Bài làm của học sinh.
Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên giao bài tập cho HS
Bài tập 1: Đóng vai nhân vật Thánh Gióng, kể lại câu chuyện.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS liệt kê các sự việc trong câu chuyện và kể lại câu chuyện.
GV hướng dẫn HS: Liệt kê các sự việc, đóng vai nhân vật xưng “tôi”.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình.
HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần).
Bước 4: Kết luận, nhận định:
GV nhận xét bài làm của HS.
4. Hoạt động 4: Vận dụng
Mục tiêu: Củng cố và mở rộng kiến thức nội dung của bài học cho HS.
Nội dung: Giáo viên giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ.
Sản phẩm: Sản phẩm của HS sau khi đã được chỉnh sửa (nếu cần).
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: (GV giao bài tập)
Bài tập 1: Thu thập thêm những tư liệu về truyện truyền thuyết hoặc cổ tích bằng các kênh như internet, sách truyện ...
Bài tập 2: Hãy giới thiệu một số truyện cổ tích hoặc truyền thuyết mà em sưu tầm được và kể lại bằng lời kể của em?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
GV hướng dẫn các em tìm hiểu yêu cầu của đề.
HS đọc và xác định yêu cầu của bài tập 1 & 2.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm cho GV sau khi hoàn thành.
HS làm bài tập ra giấy và nộp lại cho GV qua hệ thống CNTT mà GV hướng dẫn.
Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhận xét ý thức làm bài của HS, nhắc nhở những HS không nộp bài hoặc nộp bài không đúng qui định (nếu có).
Dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà và chuẩn bị cho bài học sau.