Giáo án Ngữ Văn 6 (Cánh Diều) - Bài 6: Truyện (Truyện đồng thoại, truyện của Puskin và An-đéc-xen) - Phần 5: Viết Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ

HOẠT ĐỘNG VIẾT Tiết 81,82,83:
VIẾT BÀI VĂN KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM ĐÁNG NHỚ.
Thời gian thực hiện: 3 tiết
MỤC TIÊU
Về kiến thức:
Người kể chuyện ngôi thứ nhất
Trải nghiệm đáng nhớ của bản thân
Cảm xúc của người viết trước sự việc được kể
Về năng lực:
Biết kể chuyện ở ngôi thứ nhất.
Giới thiệu được trải nghiệm đáng nhớ
Tập trung vào sự việc đã xảy ra
Về phẩm chất:
Nhân ái, trân trọng trải nghiệm của bản thân.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
SGK, SGV, máy chiếu, máy tính.
Phiếu học tập.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động1: Xác định vấn đề.
GIỚI THIỆU KIỂU BÀI
a) Mục tiêu:
Biết được kiểu bài kể về một trải nghiệm.
Nhận biết được ngôi kể thứ nhất trong văn kể chuyện.
b) Nội dung:
- GV hỏi, HS trả lời.
Sản phẩm:Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
B1: Chuyển giao nhiệm vụ
Văn bản:“Bài học
GV hỏi:
đường đời đầu tiên”
? Trong “Bài học đường đời đầu tiên” Dế Mèn đã kể lại
- Dế Mèn kể về bài học
trải nghiệm đáng nhớ nào?
đường đời đầu tiên của
? Câu chuyện sử dụng ngôi kể thứ mấy?
bản thân từ sự việc trêu
? Em có một trải nghiệm nào đáng nhớ không? Hãy kể
chị Cốc dẫn đến cái
lại trải nghiệm đó một cách ngắn gọn ?
chết của Dế Choắt.
B2: Thực hiện nhiệm vụ
- Dế Mèn xưng “tôi”.
HS:
- Quan sát vb “Bài học đường đời đầu tiên”.
- Suy nghĩ cá nhân
- HS kể lại trải nghiệm của bản thân.
GV:
- Dự kiến khó khăn HS gặp: không biết kể về trải
nghiệm của bản thân.
- Tháo gỡ bằng cách đặt thêm câu hỏi phụ:
?Trải nghiệm đó tên là gì (kỉ niệm, lỗi lầm, chuyến tham
quan)? Diễn ra khi nào? Ra sao?
B3: Báo cáo, thảo luận
GV chỉ định 1 – 2 HS trả lời câu hỏi
HS trả lời.
Các bạn còn lại nhận xét về nội dung báo cáo của bạn đã trình bày.
B4: Kết luận, nhận định
GV nhận xét câu trả lời của HS. Nhận xét, bổ sung từ các bạn khác.
Kết nối với mục “Tìm hiểu các yêu cầu đối với bài văn kể lại một trải nghiệm”.
Hoạt động2: Hình thành kiến thức mới
TÌM HIỂU CÁC YÊU CẦU
ĐỐI VỚI BÀI VĂN KỂ LẠI MỘT TRẢI NGHIỆM
Nhiệm vụ 1: Định hướng
a) Mục tiêu: HS biết được các yêu cầu đối với kiểu bài kể lại một trải nghiệm:
Sử dụng ngôi kể thứ nhất.
Biết cách kể trải nghiệm của bản thân
b)Nội dung:
GV chia nhóm lớp
Cho HS làm việc nhóm trên phiếu học tập
Sản phẩm:Phiếu học tập sau khi HS đã hoàn thành.
Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
B1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV Chia nhóm lớp& giao nhiệm vụ:
Với đề bài: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ.
? Kiểu bài yêu cầu chúng ta làm gì?
? Người kể sẽ phải sử dụng ngôi kể thứ mấy? Vì sao?
B2: Thực hiện nhiệm vụ
HS :
Nhớ lại văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”.
Làm việc cá nhân 2’.
Làm việc nhóm 3’ để thống nhất ý kiến
B3: Báo cáo, thảo luận
GV yêu cầu HS lên trình bày sản phẩm.
HS:
-Trình bày sản phẩm nhóm.
Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần).
B4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhận xét sản phẩm của HS và chốt kiến thức.
Kết nối với đề mục sau
Định hướng.
Đề bài.
Kể về một trải nghiệm đáng nhớ.
Các yêu cầu.
Kể về một trải nghiệm của bản thân.
Thời gian, địa điểm diễn ra câu chuyện.
Truyện gồm những ai.
truyện diễn ra như thế nào
Người kể: sử dụng ngôi kể thứ nhất (xưng “tôi).
Cảm xúc của bản thân
ĐỌC VÀ PHÂN TÍCH VÍ DỤ
a) Mục tiêu:
Biết được ngôi kể thứ nhất trong văn kể chuyện (người kể chuyện xưng “tôi”).
Chỉ ra được các yếu tố tạo nên bài văn (nhân vật, sự việc, thời gian, địa điểm), các phần của bài văn (mở bài, thân bài, kết bài).
b)Nội dung:
HS đọc SGK
Thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ GV đưa ra.
Sản phẩm: Câu trả lời và sản phẩm nhóm của HS.
Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
B1: Chuyển giao nhiệm vụ
Văn bản “ Bài học
GV hỏi: Bài văn kể về trải nghiệm của ai?
đường đời đầu tiên”
GVchia nhóm lớp và giao nhiệm vụ cho nhóm
- Kể về trải nghiệm của
1. Xác định ngôi kể trong bài?
Dế Mèn.
2. Truyện có những nhân vật nào?
- Ngôi kể: ngôi thứ
3. Thời gian, địa điểm được đề cập đến?
nhất (xưng “tôi”- nhân
3. Cónhững sự việc nào trong câu chuyện? Xác định
vật Dế Mèn)
các sự việc theo trình tự: sự việc mở đầu; sự việc phát
- Nhân vật: Dế Mèn;
triển; sự việc kết thúc.
chị Cốc; Dế Choắt.
4. Những từ ngữ nào thể hiện cảm xúc	trước sự việc
- Thời gian, địa điểm:
được kể?
buổi chiều; trước cửa
B2: Thực hiện nhiệm vụ
hang.
HS:
- Các sự việc:
- Đọc SGK và trả lời câu hỏi
+ Sự việc mở đầu: sang
- Làm việc cá nhân 2’
chơi nhà Dế Choắt
- Làm việc nhóm 5’ để hoàn thiện nhiệm vụ mà GV
+ Sự việc phát triển:
giao.
trêu chị Cốc.
GV:
+	Sự	việc	kết	thúc:
- Hướng dẫn HS trả lời
chứng kiến cái chết của
- Quan sát, theo dõi HS thảo luận
Dế Choắt. Sự ân hận
B3: Báo cáo thảo luận
của Dế Mèn.
HS:
- Trả lời câu hỏi của GV
- Đại diện nhóm báo cáo sp của nhóm, những HS còn
lại quan sát sp của nhóm bạn, theo dõi nhóm bạn trình
bày và nhận xét, bổ sung (nếu cần).
GV: Hướng dẫn HS cách trình bày sp nhóm
B4: Kết luận, nhận định
GV:
- Nhận xét
+ Câu trả lời của HS
+ Thái độ làm việc của HS khi làm việc nhóm
+ Sản phẩm của các nhóm
- Chốt kiến thức và kết nối với mục sau
Nhiệm vụ 2: Thực hành
a) Mục tiêu:Giúp HS
Biết viết bài theo các bước.
Lựa chọn đề tài để viết, tìm ý, lập dàn ý.
Tập trung vào những sự việc đã xảy ra.
Sử dụng ngôi kể thứ nhất.
b) Nội dung:
- GV sử dụng KT công não để hỏi HS về việc lựa chọn đề tài.
- HS suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi của GV.
Sản phẩm:Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
? Em đã có những chuyến đi nào? trong đó chuyến đi nào là đáng nhớ ?
? Tìm ý, lập dàn ý và viết bài theo dàn ý cho đề tài mà em lựa chọn?
? Sửa lại bài sau khi đã viết xong?
B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV:
Hướng dẫn HS và hoàn thiện phiếu tìm ý.
HS:
Đọc và lựa chọn đề tài.
Tìm ý bằng việc hoàn thiện phiếu.
Lập dàn ý ra giấy và viết bài theo dàn ý.
Sửa lại bài sau khi viết.
B3: Báo cáo thảo luận
GV yêu cầu HS báo cáo sản phẩm.
HS:
Đọc sản phẩm của mình.
Theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần) cho bài của bạn.
B4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhận xét thái độ học tập và sản phẩm của HS. Chuyển dẫn sang mục sau.
II. Thực hành. 1, Chuẩn bị.
2, Tìm ý và lập dàn ý.
Tìm ý
Lập dàn ý
Mở bài: Giới thiệu câu chuyện ( giới thiệu chuyến đi đáng nhớ)
Thân bài: Kể diễn biến câu chuyện
( Kể lại diễn biến của chuyến đi đó đã diễn ra như thế nào?)
+ Lí do có chuyến đi
+ Thời gian
+ Không gian
+ Những nhân vật có liên quan
+ Kể lại các sự việc ( bắt đầu, trên đường, điểm đến ... kết hợp với miêu tả quang cảnh thiên nhiên...)
Kết bài: kết thúc câu chuyện và cảm xúc của bản thân ( Cảm xúc khi chuyến đi kết thúc)
2. Viết bài
Kể theo dàn ý
Nhất quán về ngôi kể
Sử dụng những từ ngữ biểu cảm,
Chuyến đi đáng nhớ nhất là gì? Xảy ra khi nào?
Những ai có liên quan đến chuyến đi đó? Họ đã nói và làm gì?
Điều gì đã diễn ra ? Theo thứ tự thế nào?
Sự	việc	nào	là	ấn	tượng nhất?Vì sao ?
Cảm xúc của em như thế nào khi chuyến đi diễn ra và khi kể lại chuyến đi đó?
biện phá nghệ thuật...
3. Chỉnh sửa bài viết
- Đọc và sửa lại bài viết theo.
Nhiệm vụ 3: Trả bài
a) Mục tiêu:Giúp HS
Thấy được ưu điểm và tồn tại của bài viết.
Chỉnh sửa bài viết cho mình và cho bạn.
b) Nội dung:
GV trả bài, yêu cầu HS thảo luận nhóm nhận xét bài của mình và bài của bạn.
HS đọc bài viết, làm việc nhóm.
Sản phẩm:Bài đã sửa của HS.
Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần
đạt
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
Trả bài cho HS & yêu cầu HS đọc, nhận xét.
B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV giao nhiệm vụ
HS làm viện theo nhóm
B3: Báo cáo thảo luận
GV yêu cầu HS nhận xét bài của bạn.
HS nhận xét bài viết.
B4: Kết luận, nhận định (GV)
GV chốt lại những ưu điểm và tồn tại của bài viết.
- Nhắc HS chuẩn bị nội dung bài nói dựa trên dàn ý của bài viết.
Bài viết đã được sửa của HS
Hoạt động 3: Luyện tập
Mục tiêu:Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể.
Nội dung:HS suy nghĩ cá nhân làm bài tập của GV giao.
Sản phẩm: Bài làm của học sinh.
Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giao bài tập cho HS:
Bài tập: Hãy đóng vai Ông lão để hình dung về trải nghiệm đã qua của Ông lão trong văn bản “Ông lão đánh cá và con cá vàng”. Bài học rút ra?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
GV: Hướng dẫn HS:
Dựa vào trải nghiệm của nhân vật Dế Mèn trong văn bản“Bài học đường đời đầu tiên” để thực hiện đối với nhân vật Ông lão trong văn bản “Ông lão đánh cá và con cá vàng”.
Chú ý chuỗi sự kiện (mở đầu, phát triển, kết thúc), các sự việc gì, có những nhân vật nào, cảm xúc qua các sự việc.....
HS: Đóng vai Ông lão trong văn bản “Ông lão đánh cá và con cá vàng” để xác định các yêu
cầu.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình.
HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần).
Bước 4: Kết luận, nhận định:
GV đánh giá bài làm của HS bằng nhận xét.
Hoạt động 4: Vận dụng
Mục tiêu: Phát triển năng lực kể lại truyện ( thông qua việc xác định sự việc, nhân vật, tình huống truyện...)
Nội dung: Giáo viên giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ.
Sản phẩm:Sản phẩm của HS sau khi đã được chỉnh sửa (nếu cần).
Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giao nhiệm vụ:
?Hãy kể lại một trải nghiệm khác của bản thân ( một lần mắc lỗi).
Nộp sản phẩm bằng giấy hoặc qua zalo của cô giáo.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
GV: Hướng dẫn HS xác nhiệm vụ. HS: Đọc, xác định yêu cầu của bài tập. Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV: Hướng dẫn các em cách nộp sản phẩm.
HS: Nộp sản phẩm bằng giấy hoặc qua zalo của cô giáo.
Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhận xét ý thức làm bài của HS (HS nộp bài không đúng qui định (nếu có).
Dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà.