Giáo án Ngữ Văn 6 (Chân trời sáng tạo) - Tiết 77: Văn bản 1 "Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro"

Ngày soạn: // Ngày dạy: //
Bài 10. MẸ THIÊN NHIÊN
..
Môn: Ngữ văn 6 - Lớp: .
Số tiết: 14 tiết
VĂN BẢN 1.
LỄ CÚNG THẦN LÚA CỦA NGƯỜI CHƠ-RƠ
MỤC TIÊU
Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
Nhận biết được văn bản thuật lại một sự kiện, nêu được mối quan hệ giữa đặc điểm VB với mục đích của nó.
Nhận biết và hiểu được tác dụng của một số yếu tố trong VB thông tin như nhan đề, sa-pô, đề mục, chữ đậm, số thứ tự và dấu đầu dòng trong VB.
Nhận biết được cách triển khai VB thông theo trật tự thời gian và theo quan hệ nhân quả.
Năng lực
Năng lực chung: Khả năng giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...
Năng lực riêng biệt:
Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản .
Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản.
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của truyện với các VB có cùng chủ đề.
Phẩm chất:
Hiểu thêm về truyền thống văn hóa của dân tộc.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà
Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 6, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.
Nội dung: HS lắng nghe, trả lời câu hỏi của GV
Sản phẩm: Suy nghĩ của HS
Tổ chức thực hiện:
GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh: Đây là loài cây gì? Loại cây ấy có vai trò như thế nào đối với đời sống của nhân dân ta? Hãy chia sẻ với các bạn một lễ hội về cây lúa mà em biết.
HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ cởi mở, thân thiện những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.
Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Cây lúa nước đã gắn bó với dân tộc từ thuở hồng hoang, hạt ngọc trời đã nuôi dưỡng biết bao thế hệ. Vậy,
qua lễ cúng thần lúa của người Chơ -ro muốn thể hiện điều gì? Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Trải nghiệm cùng văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung của bài học
Nội dung: Hs sử dụng sgk, đọc văn bản theo sự hướng dẫn của GV
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ NV1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
GV yêu cầu HS dựa vào sgk và hiểu biết của mình,
NV2: Đọc văn bản
GV hướng dẫn cách đọc. Hướng dẫn HS cách đọc.
GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành tiếng toàn VB.
GV giải nghĩa một số từ khó: gùi, chế độ mẫu hệ.
NV3: Tìm hiểu văn bản
GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, dựa vào văn bản vừa đọc và phần Tri thức ngữ văn, hãy trả lời câu hỏi:
+ Thể loại của văn bản?
+ Chỉ ra các đặc điểm của thể loại văn bản: nhan đề, sa-pô, trình tự diễn ra sự việc, các phương thức biểu đạt.
+ Xác định bố cục văn bản.
1. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Tên: Văn Quag, Văn Tuyên
Lối viết nhẹ nhàng, giản dị, giàu chất thơ về vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống và tâm hồn nhân hậu của con người Nga.
2. Tác phẩm
- Trích Báo dâ tộc và miền núi, ngày 4/4/2007.
Tìm hiểu chi tiết
Đọc, tìm hiểu chú thích
- Thể loại: Thuyết minh thuật lại một sự kiện.
2. Bố cục
P1: từ đầu à trên bài thờ: Trước khi cúng Thần Lúa
P2: tiếp theo à vũ trụ và con người: Trong khi cúng
Thần Lúa
- HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
+ HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi lên bảng
GV chuẩn kiến thức: Đây là một văn bản thuêyst minh thuật lại sự kiện lễ cúng thần lúa của người Cha-ro. Các sự kiện được trình bày theo trình tự thời gian, các thông tin được đảm bảo tính chính xác, có dẫn nguồn ảnh (địa chỉ trang web), có
nhan đề và phần sa-pô tóm tắt nội dung bài viết.
- P3: còn lại: Sau khi cúng Thần Lúa
à VB theo trình tự thời gian
Hoạt động 2: Đọc hiểu cùng văn bản
Mục tiêu: Nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản.
Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
NV1: Tìm hiểu trước khi cúng Thần Lúa Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
- GV đặt câu hỏi gợi mở:
+ Phần đầu văn bản, tác giả đã giới thiệu lễ cúng diễn ra vào thời gian nào? Mục đích của lễ hội?
Phân tích
Trước khi cúng Thần Lúa
Thời gian: 15-30/3 âm lịch
Mục đích: tạ ơn thần linh
- GV yêu cầu HS thảo luận: Tìm trong SGK, những hoạt động nào được diễn ra?
+ Xác định các yếu tố của văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện được thể hiện qua đoạn văn sau: Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sàn chính để dự tiệc. tưng ừng, náo nhiệt?
GV gợi ý, hãy tìm câu văn tường thuật sự kiện, câu miêu tả sự kiện, câu thể hiện cảm xúc người viết. Qua đó em có nhận xét gì về đặc điểm VB thuyết minh thuật lại sự kiện
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi
Dự kiến sản phẩm:
đã cho một mùa bội thu, cầu xin mưa thuận gió hòa để vụ mùa sau no đủ.
- Chuẩn bị:
+ Làm cây nêu
+ Đi rước hồn lúa
3.2. Trong khi cúng Thần Lúa
Lễ cúng bắt đầu vào buổi trưa
Lễ vật: gà, heo, rượu cần, bông lúa, hoa quả. Các loại bánh
Người cúng: già làng hoặc chủ nhà
Nhạc đệm của dàn cồn chiêng
à Các nghi thức tạo nên bầu không khí thiêng liêng, vừa thể hiện sự gắn bó, gần gũi giữa thần linh, thiên
Diễn biến
Các hoạt động
Trước	khi
cúng	Thần Lúa
Làm cây nêu.
Buổi sáng, người phụ nữ lớn tuổi ra rẫy đi rước hồn lúa, đi cắt lúa cắm trên bàn thờ.
Trong	khi
- Lễ cúng bắt đầu vào buổi trưa
Diễn biến
Các hoạt động
Trước khi cúng
Thần Lúa
Trong khi cúng
Thần Lúa
Sau	khi	cúng
Thần Lúa
cúng	Thần Lúa
Sau khi cúng Thần Lúa
Lễ vật: gà, heo, rượu cần, bông lúa, hoa quả. Các loại bánh.
Người cúng: già làng hoặc chủ nhà.
Nhạc đệm của dàn cồng chiêng.
à Các nghi thức tạo nên bầu không khí thiêng liêng, vừa thể hiện sự gắn bó, gần gũi giữa thần linh, thiên nhiên, vũ trụ và con người.
Dự tiệc: người phụ nữ lớn tuổi nhất sẽ uống li rượu đầu tiên.
Mọi người ăn uống, nhảy múa, ca hát.
nhiên, vũ trụ và con người.
3.3. Sau khi cúng Thần Lúa
Mọi người cùng dự tiệc, ăn mừng.
Phần cuối: cảm nhận, suy nghĩ của tác giả.
- Xác định các yếu tố của văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện được thể hiện qua đoạn văn sau:
Tường thuật sự kiện
Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sàn chính
Miêu tà sự kiện
Mở đấu buổi tiệc, theo truyền thống mằu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đinh sê uống li rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo
Câm xúc của người viết Thật tưng bừng, náo nhiệt!
để dự
thứ bậc tuổi tác. Trong
tiệc.
thời gian dự tiệc, mọi
người vừa ăn uống vui
vè, vừa nhảy múa, ca hát
trong âm thanh trầm
bổng, dặt dìu cùa dàn
cóng chiêng và nhiểu
nhạc cụ dân tộc khác như
đàn tre, kèn mòi, kèn
lúa,...
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi
lên bảng
Hoạt động 3: Tổng kết văn bản
Mục tiêu: Nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản.
Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ NV3: Tổng kết văn bản
GV đặt câu hỏi:
+ VB cung cấp những thông tin gì?
+ Nghệ thuật được thể hiện qua văn bản?
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Tổng kết
Nội dung
- VB tường thuật lại lễ cúng Thần Lúa của người Cha-ro.
2. Nghệ thuật
- Mang đặc điểm đặc trưng
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức
=> Ghi lên bảng.
cho văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện:
+ Các hoạt động trình bày theo trình tự thời gian.
+ Kết hợp tường thuật với miêu tả, biểu cảm, kết hợp sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh.
+ Thông tin về sự kiện đảm bảo tính chính, độ tin cậy.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học.
Nội dung: Sử dụng sgk, kiến thức đã học để hoàn thành bài tập.
Sản phẩm học tập: Kết quả của HS.
Tổ chức thực hiện:
GV đặt câu hỏi: VB giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên
HS tiếp nhận nhiệm vụ, trả lời các câu hỏi
GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để giải bài tập, củng cố kiến thức.
Nội dung: Sử dụng kiến thức đã học để hỏi và trả lời, trao đổi
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
GV yêu cầu HS: Tìm đọc thêm các văn bản thuật lại các sự kiện lễ hội trên sách, báo, mạng In-tơ-nét và chỉ ra các đặc điểm đặc trưng của VB thuyết minh thuật lại một sự kiện?
HS tiếp nhận nhiệm vụ, về nhà hoàn thành BT, GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức bài học. GV đưa ra một số phương án:
KẾ HOẠCH ĐÁNH GIÁ
Hình thức đánh
giá
Phương pháp
đánh giá
Công cụ đánh
giá
Ghi chú
Thu hút được sự tham gia tích cực của người học
Gắn với thực tế
Tạo cơ hội thực hành cho người học
Sự đa dạng, đáp ứng các phong cách học khác nhau của người học
Hấp dẫn, sinh động
Thu hút được sự tham gia tích cực của người học
Phù hợp với mục tiêu, nội
dung
Báo	cáo	thực hiện công việc.
Phiếu học tập
Hệ thống câu hỏi và bài tập
Trao đổi, thảo luận
HỒ SƠ DẠY HỌC (Đính kèm các phiếu học tập/bảng kiểm	)
Phiếu học tập
Diễn biến
Các hoạt động
Trước khi cúng Thần Lúa
Trong khi cúng Thần Lúa
Sau khi cúng Thần Lúa