Giáo án Ngữ Văn 6 (Chân trời sáng tạo) - Tiết 78: Văn bản 2 "Trái Đất – Mẹ của muôn loài người"

VĂN BẢN 2: TRÁI ĐẤT – MẸ CỦA MUÔN LOÀI
MỤC TIÊU
Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
Tóm tắt được các ý chính của mỗi đoạn văn trong một VB thông tin có nhiều đoạn.
Nhận biết được văn bản thuật lại một sự kiện, nêu được mối quan hệ giữa đặc điểm VB với mục đích của nó.
Nhận biết và hiểu được tác dụng của một số yếu tố trong VB thông tin như nhan đề, sa-pô, đề mục, chữ đậm, số thứ tự và dấu đầu dòng trong VB.
Nhận biết được vai trò của các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ.
Năng lực
Năng lực chung: Khả năng giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác
Năng lực riêng biệt:
Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản.
Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa VB.
Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của truyện với các VB có cùng chủ đề.
Phẩm chất:
Ý thức bảo vệ, giữ gìn môi trường Trái Đất.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
D. Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi
Tranh ảnh về môi trường.
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 6, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.
Nội dung: HS lắng nghe, trả lời câu hỏi của GV
Sản phẩm: Suy nghĩ của HS
Tổ chức thực hiện:
GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh và trả lời: Từ các hình ảnh, em cảm nhận như thế nào về thiên nhiên quanh em? Vì sao TĐ được mệnh danh là “hành tinh xanh”?
HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ cởi mở, thân thiện những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.
Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Trái Đất – hành tinh duy nhất cho đến hiện nay có sự sống của con người và các loài sinh vật. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu kĩ hơn về Trái Đất – mẹ của muôn loài.
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Trải nghiệm cùng văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung của bài học
Nội dung: Hs sử dụng sgk, đọc văn bản theo sự hướng dẫn của GV
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
HOẠT ĐỘNG CỦA GV -–HS
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ NV1: Tìm hiểu tác giả
GV yêu cầu HS dựa vào phần chuẩn bị ở nhà và hiểu biết của mình, em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả và tác phẩm?
NV2: Đọc, tìm hiểu chú thích
GV hướng dẫn cách đọc: GV hướng dẫn HS đây là một văn bản thông tin có văn phong khoa học nên cần đọc văn bản to, rõ ràng, khách
quan, không diễn cảm quá mức.
1. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Tên: Trinh Xuân Thuận
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: in trong Nguồn gốc – nỗi hoài niệm về những thuở ban đầu.
NV3: Tìm hiểu văn bản, thể loại, bố cục
GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, dựa vào văn bản vừa đọc, hãy trả lời câu hỏi:
+ Thể loại của văn bản? Em hãy nhắc lại đặc điểm của thể loại văn bản?
+ Các trình bày chữ viết trong nhan đề, sapo và các đề mục có gì khác với các đoạn văn trong văn bản?
HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
- HS thảo luận, trao đổi theo câu hỏi
Dự kiến sản phẩm:
+ VB thông tin: có nhan đề, sapo, đề mục
+ Bố cục 2 phần
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tìm hiểu chi tiết
Đọc, tìm hiểu chú thích
- Thể loại: VB thông tin.
2. Bố cục 2 phần
P1: từ đầu à ý thức con người: Giới thiệu về Trái Đất.
- P2: còn lại: sự sống hình thành trên Trái Đất
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi lên bảng
Hoạt động 2: Đọc hiểu cùng văn bản/ Tìm hiểu đoạn 1
Mục tiêu: Nắm được nội dung và nghệ thuật đoạn văn.
Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV -–HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
NV1: Tìm hiểu đoạn 1
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, trả lời câu hỏi:
+ Trong đoạn 1, những chi tiết cho biết Trái Đất là hành tinh có sự sống đa dạng và phong phú?
HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi Dự kiến sản phẩm: Các chi tiết
+ Trái Đất là hành tinh xanh, nơi nương thân của chúng ta và muôn loài trong không gian mênh mông bao la của vũ trụ.
+ Trái Đất là một hành tinh sống động, vì những hoạt động địa chất không ngừng của nó đã đánh thức và nuôi dưỡng sự sống.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Phân tích
Giới thiệu về Trái Đất
Là hành tinh duy nhất, nơi con người và muôn loài cùng tồn tại, sinh sống.
Cách gọi “hành tinh xanh” cho thấy sự trân trọng, yêu mến của tác giả dành cho Trái Đất.
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi lên bảng
Mốc thời gian
Các chi tiết
Cách đây 140 triệu năm
Cách	nay	khoảng	6
triệu năm
Cách	đây	khoảng
30.000 đến 40.000 năm
Hoạt động 3: Đọc hiểu cùng văn bản/ Tìm hiểu đoạn 2
Mục tiêu: Nắm được nội dung và nghệ thuật đoạn văn.
Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV -–HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm, hoàn thành phiếu HT sau:
+Em có nhận xét gì về sự sống của các loài trên Trái Đất
+ Các con số cho thấy quá trình hình thành sự sống trên Trái Đất diễn ra như thế nào?
+ Tại sao TĐ được xem là “mẹ nuôi dưỡng muôn
loài”?
3.2. Mẹ nuôi dưỡng muôn loài
Sự sống trên TĐ đã xuất hiện từ cách đây 140 triệu năm, các loài sinh vật vô cùng đa dạng và phong phú.
Sự xuất hiện của con người khiến lịch sử sự sống từ đó bắt đầu tăng tốc, tiến hóa nhanh chóng.
Tất cả các sinh vật trên Trái Đất đều được mẹ thiên nhiê nuôi dưỡng
à TĐ là môi trường sống
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi Dự kiến sản phẩm:
Mốc thời gian
Các chi tiết
Cách đây 140 triệu năm
Các loài tảo, bọt biể, rêu, nấm, sâu bọ, cua tôm, đa sắc của hoa, tiếng ong, bướm, chim, các loài khủng long,
thằn lằn
Cách	nay	khoảng	6
triệu năm
Tiền	thân	loài	người
xuất hiện
Cách	đây	khoảng
30.000 đến 40.000 năm
Người tinh khôn xuất
hiện
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi lên bảng
cho muôn loài
Hoạt động 4: Tổng kết văn bản
Mục tiêu: Nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản.
Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
HOẠT ĐỘNG CỦA GV -–HS
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ NV3: Tổng kết văn bản
GV đặt câu hỏi:
+ Hãy tóm tắt nội dung và ý nghĩa của văn bản?
+ Nghệ thuật của văn bản?
HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức
=> Ghi lên bảng.
Tổng kết
Nội dung – Ý nghĩa:
Văn bản đề cập đến sự hình thành và vai trò của Trái Đất với sự sống của muôn loài.
Nghệ thuật
VB thông tin với số liệu, chứng cứ khoa học cụ thể, rõ ràng
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học.
Nội dung: Sử dụng sgk, kiến thức đã học để hoàn thành bài tập.
Sản phẩm học tập: Kết quả của HS.
Tổ chức thực hiện:
GV yêu cầu HS trả lời: Hãy chỉ ra các đặc điểm đặc trưng của văn bản thông tin được thể hiện qua văn bản.
HS tiếp nhận nhiệm vụ, trả lời các câu hỏi
GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để giải bài tập, củng cố kiến thức.
Nội dung: Sử dụng kiến thức đã học để hỏi và trả lời, trao đổi
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS
Tổ chức thực hiện:
GV yêu cầu HS: Chúng ta cần làm gì để giữ cho Trái Đất mãi là “hành tinh xanh”? Hãy trình bằng bằng một đoạn văn vắn nêu suy nghĩ của em về vấn đề trên.
HS tiếp nhận nhiệm vụ, về nhà hoàn thành BT.
GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức bài học.
KẾ HOẠCH ĐÁNH GIÁ
Hình thức đánh
giá
Phương pháp
đánh giá
Công cụ đánh
giá
Ghi chú
Thu hút được sự tham gia tích cực của người học
Gắn với thực tế
Tạo cơ hội thực hành cho người học
Sự đa dạng, đáp ứng các phong cách học khác nhau của người học
Hấp dẫn, sinh động
Thu hút được sự tham gia tích cực của người học
Phù hợp với mục tiêu, nội
dung
Báo	cáo	thực hiện công việc.
Hệ thống câu hỏi và bài tập
Trao đổi, thảo luận
HỒ SƠ DẠY HỌC
Phiếu học tập
Mốc thời gian
Các chi tiết
Cách đây 140 triệu năm
Cách nay khoảng 6 triệu năm
Cách	đây	khoảng	30.000	đến
40.000 năm