Giáo án Ngữ Văn 7 (Chân trời sáng tạo) - Tiết 62: Văn bản 2 "Cách gọt củ hoa thuỷ tiên"

Văn bản 2: 
CÁCH GỌT CỦ HOA THUỶ TIÊN (2 tiết)
- Theo Giang Nam –
I. MỤC TIÊU 
-Học sinh đạt được:
 1. Năng lực
* Năng lực đặc thù
-Nhận biết được đặc điểm VB giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó. 
-Nhận biết được cách triển khai các ý tưởng và thông tin trong VB chẳng hạn ( theo trật tự thời gian, quan hệ nhân quả. mức độ quan trọng, hoặc các đối tượng được phân loại)
Nhận biết được tác dụng biểu đạt của một kiểu phương tiện phi ngỏn ngữ trong một VB in hoặc VB điện tử.
-Nhận biết đuơc thông tin cơ bản cùa VB.
* Năng lực chung
- Giao tiếp và hợp tác: Kỹ năng giao tiếp và hợp tác nhóm với các thành viên khác.
- Tự chủ và tự học, biết thu thập thông tin và giải quyết vấn đề được đặt ra.
 2. Phẩm chất
- Trung thực khi tham gia các hoạt động .
II. KIẾN THỨC
-Văn bản thông tin giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động: cấu trúc và đặc điểm hình thức:
+ HS nắm được cấu trúc của loại văn bản này thường có 3 phần:
+ HS nắm được đặc điểm hình thức của văn bản.
-Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin.
III. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
 1. Thiết bị dạy học
- Sách giáo khoa, Sách giáo viên
- Máy chiếu, máy tính
- Giấy A1 hoặc bảng phụ 
- Phiếu học tập.
2. Học liệu
- Tri thức ngữ văn
- Một số video, hình ảnh liên quan đến nội dung bài học 
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG: KHỞI ĐỘNG 
a. Mục tiêu:
- Tạo hứng thú, tâm thế kết nối học sinh nội dung bài học 
b. Nội dung: 
- Gv yêu cầu học sinh suy nghĩ và trả lời câu hỏi chuẩn bị đọc 
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
 Gv yêu cầu học sinh suy nghĩ và trả lời câu hỏi chuẩn bị đọc 
- Khi quan sát một ai đó tí mần chăm sóc mọt nhành hoa hay một chậu cây, em có suy nghĩ như thế nào về họ? Hãy chia sẻ với bạn về điểu ấy.
- Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh hoạ và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về việc gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS thực hiện suy nghĩ trả lời 
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- Yêu cầu HS trình bày ý kiến cá nhân
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét và gợi dẫn vào bài học.
(Câu trả lời của học sinh)
- Khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em thấy họ cẩn thận, chăm chút từng tí một cho các nhanh hoa.
- Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về hướng dẫn cách gọt hoa thủy tiên.
2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
2.1 Trải nghiệm cùng văn bản
a. Mục tiêu:
- Vận dung kĩ năng đọc đã học ở bài trước, theo dõi trong quá trình đọc trực tiếp văn bản.
- Chia sẻ kết quả thực hiện ở nhà của nội dung trải nghiệm cùng văn bản.
b. Nội dung: 
- GV hướng dẫn HS đọc văn bản. 
 Nhiệm vụ 1: Yêu cầu học sinh tự đọc thầm văn bản và vận dụng kĩ năng suy luận và tưởng tưởng để trả lời các câu hỏi.
- Nhiệm vụ 2: Gọi 1- 2 học sinh đọc to trước lớp và chia sẻ phần kết quả đọc
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d. Tổ chức thực hiện: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV hướng dẫn HS đọc văn bản. 
 Nhiệm vụ 1: Yêu cầu học sinh tự đọc thầm văn bản và vận dụng kĩ năng suy luận và tưởng tưởng để trả lời các câu hỏi.
- Nhiệm vụ 2: Gọi 1- 2 học sinh đọc to trước lớp và chia sẻ phần kết quả đọc
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS thực hiện nhiệm vụ học tập theo yêu cầu của giáo viên 
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- 1- 2 học sinh đọc to trước lớp và chia sẻ phần trả lời câu hỏi. 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
-GV nhận xét góp ý cho cách đọc của HS: mức độ đọc trôi chảy, độ to, rõ; sư phù hợp của tốc độ đọc, cách ngăt nghi khi đọc.
- Gv gợi dẫn chuyển sang phần suy ngẫm và phản hồi .
I. Trải nghiệm cùng văn bản 
2.2. Suy ngẫm và phản hồi:
a. Mục tiêu: Giúp HS:
- Nhận biết được đặc điểm VB giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động, chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó. 
- Nhận biết đuọc cách triển khai các ý tưởng và thông tin trong VB chẳng hạn (theo trật tự thời gian, quan hệ nhân quả. mức độ quan trọng, hoặc các đối tượng được phân loại)
- Nhận biết được tác dụng biểu đạt của một kiểu phương tiện phi ngỏn ngữ trong một VB in hoặc VB điện tử.
- Nhận biết được thông tin cơ bản cùa VB.
b. Nội dung: 
- Tìm hiểu Đặc điểm văn bản thông tin, cách triển khai, yếu tố phi ngôn ngữ trong VB Cách gọt củ hoa thủy tiên 
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS
b. Tổ chức thực hiện:
2.2.1. Đặc điểm văn bản thông tin Cách gọt củ hoa thủy tiên 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV có thể hướng dẫn HS Đọc lại tri thức Ngữ văn, dùng những hiểu biết về đặc điểm của VB thông tin gioi thiêu môt quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động để quan sát các dấu hiệu hình thức của VB và yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập sau: 
Đặc điểm văn bản thông tin
1.Mục đích 
.
2.Cấu trúc văn bản: 
.
3.Về đặc điểm hình thức
.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS hoạt động nhóm, đại diện nhóm trả lời .
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV yêu cầu HS các nhóm trình bày phiếu học tập của mình
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức 
2.2 Suy ngẫm và phản hồi.
2.2.1 Đặc điểm văn bản thông tin cách gọt củ hoa thủy tiên 
- Câu trả lời phiếu ht số 1
2.2.2. Các triển khai thông tin trong văn bản 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Giáo viên yêu cầu hs trả lời câu hỏi:
Xác định thông tin cơ bản vá cách triển khai thông tin trong đoạn văn: “Phải chăm chú quan sát, theo dõi cách nghệ nhân Nguyễn Phú Cường,... Đấy là vì, nếu không “tác động” sớm, từ trước khi những cái mầm nhú lên, thì tất cả lá, giò hoa, đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành” Theo em, vì sao tác giả chọn cách triển khai thông tin như vậy ở đoạn văn này?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS hoạt động nhóm, đại diện nhóm trả lời .
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV yêu cầu HS các nhóm trình bày phiếu học tập của mình
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức 
2. Suy ngẫm và phản hồi.
2..2 Cách triển khai thông tin trong văn bản 
- Thông tin cơ bản của đoạn văn là miêu tả cách thức gọt tỉa củ hoa thuỷ tiên, cách triển khai thông tin của đoạn văn này là sự kết hợp giữa cách triển khai theo trật tự thời gian và theo mối quan hệ nhân quả
+ Việc triển khai thông tin theo trình tự thời gian được thể hiện qua cách miêu tả thứ tự thực hiện các thao tác như bóc vỏ củ và bao mầm, gọt bẹ củ, xén lá, cạo cuồng hoa,
+ Việc triển khai thông tin theo mối quan hệ nhân qủa được thể hiện qua cách tác giả lí giải lí do của việc “phải gọt khi lá, giò hoa mới là những mầm vần đang ngủ yên trong củ”
Tác dụng giúp cho người đọc hiểu hơn về cách thức thực hiện và ý nghĩa của bước gọt tỉa củ hoa thuỷ tiên trong quá trình tạo ra một bát hoa thuỷ tiên đẹp.
2.2. 3 Yêu tố phi ngôn ngữ và tác dụng yếu tố phi ngôn ngữ trong văn bản 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Gv yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi 
- Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản này là gi? Chỉ ra tác dụng của chúng đối với việc thể hiện nội dung văn bản.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS hoạt động trả lời cá nhân .
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV yêu cầu HS trình bày kết quả học tập. 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV nhận xét, chốt kiến thức
2.3.3 Yêu tố phi ngôn ngữ và tác dụng yếu tố phi ngôn ngữ trong văn bản 
- Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong VB này là các hình ảnh minh hoạ 
Tác dụng: tăng tính trực quan cho thông tin của VB, kết hợp với thông tin trong VB, giúp người đọc hình dung rõ về các bước cần thực hiện trong hoạt động gọt củ hoa thuỷ tiên, góp phần tạo hứng thú cho người đoc
 2.2.4 Sơ đồ tóm tắt các bước gọt tỉa củ hoa thuỷ tiên.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Gv yêu cầu học sinh: 
Vẽ sơ đồ tóm tắt các bước gọt tỉa củ hoa thuỷ tiên.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS hoạt động trả lời cá nhân .
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV yêu cầu HS trình bày phiếu học tập của mình 
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV nhận xét, chốt kiến thức
3. Hoạt động : Luyện tập- Vận dung
a. Mục tiêu: Giúp HS:
- Kết nối nội dung văn bản với bản thân 
b. Nội dung:Viết một đoạn văn khoảng 5 - 7 câu thể hiện cảm xúc của em...
c. Sản phẩm: Phần trả lời của học sinh.
d.Tổ chức thực hiện: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Gv yêu cầu hs: Hãy tưởng tượng em là người gọt được bát hoa thủy tiên đẹp. Khi được gắm thành quả của mình, em có cảm xúc như thế nào? Viết một đoạn văn khoảng 5 - 7 câu thể hiện cảm xúc của em.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, về nhà hoàn thành BT, GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức bài học.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV yêu cầu HS gửi sản phẩm lên Zalo của GV.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, đánh giá, ....
- Phần trả lời của học sinh.
 Sau khi đã chăm chút, gọt tỉa từ những củ hoa còn đang khô sần, xếp tròn ở một góc bàn để giờ đây nó đã trở thành một lọ hoa đẹp, tôi thật sự cảm thấy rất vui. Khi tự mình làm ra, chờ đợi thành quả để thành một lọ hoa đẹp như bây giờ, quả thật đó là một điều gì đó khá thú vị. Từ những ngày đầu bắt tay vào những công đoạn ngâm nước và gọt tỉa, tôi luôn mong rằng sản phẩm mình làm ra sẽ thành công, những bông hoa sẽ nở rộ đẹp nhất. Ngắm thành quả của mình, tôi mới thấy được những người nghệ nhân đã  thực sự kì công, tỉ mỉ đến mức nào. Thật là một thú vui tao nhã dành cho những người thưởng hoa, được ngắm những cánh trắng hé nở đầy duyên dáng mà còn mang mùi hương thanh khiết.
Phụ lục: 
Phiếu học tập số 1