Giáo án Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 42, Làm văn: Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận - Nguyễn Thị Dạ Ngân

Ngày soạn: 26/11/2016 Ngày dạy:
Tiết 42. Làm văn.
LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN
Mục tiêu bài học
Kiến thức : Qua bài học giúp HS: Củng cố vững chắc hơn kiến thức và kĩ năng về các thao tác lập luận chứng minh, phân tích, giải thích, so sánh, bác bỏ, bình luận. Biết vận dụng kết hợp các thao tác lập luận để viết bài văn nghị luận.
Kĩ năng : Trình bày suy nghĩ của cá nhân về tác dụng của việc vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận.
Tư duy, thái độ : Lựa chọn và vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai các vấn đề nghị luận.
Phương tiện
+ GV : Soạn bài , chuẩn bị tư liệu giảng dạy SGK, SGV, Thiết kế bài học
+ HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học bài.
Phương pháp
Tuỳ đối tượng HS mỗi lớp, GV chọn một trong những hình thức sau:
Cá nhân HS làm bài tập, GV yêu cầu trình bày trước lớp.
Thảo luận ở tổ, nhóm, sau đó cử đại diện trình bày trước lớp.
Thi giải bài tập giữa các tổ, nhóm.
Sau mỗi bài tập, GV tổng kết, chốt lại những kiến thức và kĩ năng cơ bản.
Tiến trình tổ chức:
Ổn định lớp
Lớp
Sĩ số
HS vắng
12A3
12A4
12A5
Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài tập của HS.
Bài mới
Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm
Nhắc lại các thao tác lập luận đã học cùng những đặc điểm của từng thao tác. Chứng minh, Giải thích, Phân tích, So sánh, Bác bỏ, Bình luậnVà bài học sẽ giúp các em nắm vững hơn về lập luận diễn đạt.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 3. Hoạt động thực hành
GV giúp HS ôn tập kiến thức đã học.
Hãy kể tên các thao tác lập luận đã học?
Hãy phân biệt các thao tác lập luận trên?
I. Ôn tập kiến thức: 6 thao tác lập luận
Chứng minh là để người ta tin.
Giải thích là để người ta hiểu.
Phân tích giúp ta biết cặn kẽ, thấu đáo.
So sánh nhằm nhận rõ giá trị của sự việc, hiện tượng này so với sự việc, hiện tượng khác.
Bác bỏ nhằm phủ nhận một điều gì đó.
Bình luận là thuyết phục người khác nghe theo sự đánh giá, bàn bạc của mình về một hiện tượng, vấn đề.
GV giúp HS luyện tập nhận biết sự kết hợp các thao tác lập luận.
-Trong đoạn trích ở SGK trang 174, tác giả đã vận dụng kết hợp các thao tác lập luận nào? Đâu là thao tác chính? Căn cứ vào đâu mà xác định như thế?
+Thao tác chính: phân tích (để thấy việc bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái áp bức đồng bào ta).
+ Thao tác kết hợp: chứng minh (về chính trị, về kinh tế).
- GV dùng bảng phụ ghi lại đoạn văn
(b) trang 89 sách Bài tập ngữ văn 12 Tập 1 để yêu cầu HS nhận biết các thao tác lập luận đã được kết hợp trong văn bản.
+ Thao tác chính: bình luận (về việc nâng cao dân trí, nhằm cổ vũ cho công cuộc đổi mới, hướng nước nhà đi đến văn minh).
+ Thao tác kết hợp: so sánh và bác bỏ.
. So sánh: để phân biệt rõ hai thứ chữ, hai lối học.
. Bác bỏ: để phủ nhận ý kiến của một số người trong thời ấy.
GV giúp HS vận dụng lí thuyết vào thực hành viết văn bản.
Thao tác 1:
GV ra đề (đề tùy thuộc ở GV song phải gần gũi với thực tế đời sống và học tập để HS có điều kiện phát biểu những suy nghĩ, ý kiến thật của mình).
+ Đề: Hãy bàn về bệnh quay cóp của HS trong thi, kiểm tra.
GV chia HS thành 4 nhóm theo tổ.
Thao tác 2: GV yêu cầu HS viết thành đoạn văn có vận dụng kết hợp ít nhất hai thao tác lập luận.
Thao tác 3: Sau 15 phút, GV gọi một vài HS đại diện nhóm trình bày văn bản đã viết và chỉ ra các thao tác lập luận mà nhóm mình đã sử dụng.
Thao tác 4:
* GV nhận xét phần trình bày của HS, củng cố bài học, có thể thưởng
điểm nếu làm tốt.
Luyện tập nhận biết:
Hãy xác định các thao tác lập luận được vận dụng kết hợp trong các văn bản sau:
Đoạn trích trang 174:
Thao tác chính: phân tích.
Thao tác kết hợp: chứng minh.
2. Văn bản giáo viên cung cấp:
- Thao tác chính: bình luận.
- Thao tác kết hợp: so sánh và bác bỏ.
III. Luyện viết đoạn văn vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
Đề bài: Đề: Hãy bàn về bệnh quay cóp của HS trong thi kiểm tra.
Luyện viết văn bản theo chủ đề
Gợi ý về nội dung:
+ Có thể triển khai đoạn theo bố cục sau:
Thực trạng của bệnh quay cóp trong HS ngày nay. Tác hại của bệnh quay cóp.
Lời khuyên .
+ Có thể chọn 1 trong các ý trên để dựng đoạn.
Về kĩ năng: Vận dụng kết hợp ít nhất 2 thao tác lập luận
3. Trình bày văn bản và chỉ ra các thao tác lập luận đã sử dụng
Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung
Củng cố
Các yêu cầu khi vận dụng kết hợp các thao tác lập luận.
Dặn dò
Về nhà HS cần rèn luyện kĩ năng viết văn bản kết hợp nhiều thao tác lập luận.
Chuẩn bị bài mới: Quá trình văn học và phong cách văn học.