Giáo án Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 96, Làm văn: Ôn tập làm văn - Nguyễn Thị Dạ Ngân

Ngày soạn: 2/4/2017 Ngày dạy:
Tiết 96. Làm văn. ÔN TẬP LÀM VĂN
Mục tiêu bài học
Kiến thức
- Hệ thống hóa tri thức về cách viết các kiểu văn bản được học ở THPT.
Kĩ năng
-Viết được các kiểu văn bản đã học, đặc biệt là văn bản nghị luận.
Tư duy, thái độ
- Tư duy tổng hợp, khái quát.
Định hướng phát triển năng lực
Năng lực chung : Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác, năng lực tự quản bản thân, năng lực cảm thụ thẩm mỹ.
Năng lực chuyên biệt : năng lực giao tiếp tiếng Việt.
Phương pháp dạy học
Hướng dẫn HS chuẩn bị trước nội dung bài học (giao về cho các tổ nhóm theo các đề mục ôn tập).
Tổ chức cho HS thảo luận.
Phương tiện dạy học
GV: SGK Ngữ văn 12, 10 và 11;SGV; Giáo án. HS: SGK, vở soạn, vở ghi.
Tiến trình dạy học
Ổn định lớp
Lớp
Sĩ số
HS vắng
12A3
12A4
12A5
Kiểm tra bài cũ : Không
Bài mới
Hoạt động 1. Hoạt động trải nghiệm
Bài ôn tập phần Làm văn hôm nay sẽ giúp các em hệ thống hóa và nắm vững những vấn đề lí thuyết cơ bản trong chương trình Ngữ văn THPT :
Các kiểu văn bản được học ở THPT.
Các bước của quá trình viết một văn bản nói chung.
Viết văn bản nghị luận.
Viết nghị luận xã hội và nghị luận văn học.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 3. Hoạt động thực hành
Tổ chức cho HS ôn tập các tri thức chung.
*Các nhóm chuẩn bị :
- Đại diện nhóm 1 trình bày các kiểu văn bản và khái niệm theo
hình thức sơ đồ hóa
1. Ôn tập các tri thức chung
a. Các kiểu văn bản
Các kiểu văn bản
Văn bản hành chính
Văn bản báo chí
Văn bản nghị luận
Văn bản thuyết minh
Văn bản tự sự
Đại diện nhóm 2 trình bày câu hỏi 2 SGK trang 182: những công việc cần thực hiện khi viết một văn bản nghị luận(GV đánh giá và nhấn mạnh một số tri thức cơ bản.)
Đại diện nhóm 3 trình bày câu hỏi 3 SGK trang 182
GV gọi một vài HS để kiểm tra các đơn vị kiến thức nhỏ theo câu hỏi phần ôn tập.
Các đề tài, đặc điểm chung và khác biệt.
GV dựa vào hệ thống câu hỏi ôn tập gợi nhắc HS kiến thức cũ.
b. Cách viết văn bản
Nắm vững đặc điểm kiểu loại văn bản và mục đích, yêu cầu cụ thể, các thao tác nghị luận của văn bản.
Hình thành và sắp xếp thành dàn ý cho văn bản.
Viết văn bản theo dàn ý.
Ôn tập tri thức văn nghị luận
Đề tài cơ bản của văn nghị luận trong nhà trường
Đề tài có thể chia thành 2 nhóm:
+ Nghị luận xã hội: một tư tưởng đạo lí, một hiện tượng đời sống.
+ Nghị luận văn học: ý kiến bàn về văn học, một tác phẩm, một đoạn trích.
Nhận xét:
+ Đặc điểm chung: Đều trình bày tư tưởng, quan điểm về vấn đề nghị luận, đều sử dụng các bước nghị luận.
+ Điểm khác biệt:
NLXH: Cần có vốn hiểu biết xã hội phong phú. NLVH: Cần có kiến thức văn học, khả năng cảm thụ.
Lập luận trong văn nghị luận
Cấu tạo của lập luận gồm luận điểm, luận cứ và các phương tiện liên kết lập luận.
Cách xác định luận cứ:
+ lí lẽ phải có cơ sở, chân lí phải được thừa nhận.
+ phù hợp với luận điểm.
+ dẫn chứng phải chính xác, tiêu biểu, phù hợp.
Các thao tác lập luận cơ bản:giải thích, chứng minh, bình luận, phân tích, so sánh, bác bỏ.
Bố cục của bài văn nghị luận
gồm mở bài, thân bài, kết bài	thống nhất, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Hoạt động 4. Hoạt động ứng dụng
Luyện tập
GV gọi HS đọc đề văn và hướng dẫn HS làm bài tập.
Trên cơ sở tìm hiểu đề, GV chia lớp thành 2 nhóm tiến hành lập dàn ý cho một đề bài. Các nhóm tiến hành thảo luận, lập dàn ý cho một đề bài.
GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày.
Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung
4. Củng cố
Diễn đạt trong văn nghị luận
Cần diễn đạt thuyết phục cả lí trí và tình cảm,phải dùng từ, viết câu chính xác.
Giọng văn trang trọng, nghiêm túc.Cần thay đổi giọng điệucho thích hợp với nội dung cụ thể : sôi nổi, mạnh mẽ hay trầm lắng.
Sử dụng biện pháp tu từ và câu một cách hợp lí.
Luyện tập
Đề văn ở SGK
Yêu cầu luyện tập
Tìm hiểu đề: - Kiểu bài: NLXH (Đề 1), NLVH (Đề 2).
- Thao tác lập luận:
Đề 1: thao tác bình luận. Đề 2: thao tác phân tích.
* Các luận điểm cơ bản dự kiến:
Đề 1: cần khẳng định câu nói của Xôcrat với người khách và giải thích tại sao ông ta nói như vậy. Sau đó rút ra bài học và bình luận.
Đề 2: Chọn đoạn thơ.
Căn cứ vào nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của đoạn để chọn luận điểm.
Lập dàn ý : HS tự lập dàn ý.
Các kiểu văn bản, đặc điểm của các kiểu văn bản. Các thao tác làm văn. Các vấn đề về văn nghị luận.
5. Dặn dò
Tập viết phần mở bài cho từng bài viết.
Chọn một ý trong dàn bài để viết thành một đoạn văn.
Chuẩn bị bài Giá trị văn học và tiếp nhận văn học.