Giáo án Ngữ văn Lớp 9 (Công văn 5512) - Tiết 122, Bài: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Tiết . Làm văn
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. 1/Kiến thức :
- Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
2/ Phẩm chất:
-Chăm học,ý thức trách nhiệm trong việc làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
3/ Năng lực:
Năng lực chung: năng lực giao tiếp và hợp tác trong làm việc nhóm, năng lực tự quản bản thân và tự chủ, tự học.
Năng lực chuyên biệt:
+ Đọc hiểu VB nghị luận văn học: nhận diện được đặc điểm của bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
+Đọc hiểu VB trữ tình: hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật, phát hiện những chi tiết thú vị, có những cảm nhận, rung cảm riêng.
+Viết: Tạo lập văn bản nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:
Kế hoạch dạy học
Học liệu: bảng phụ, tài liệu tham khảo, phiếu học tập.
Chuẩn bị của học sinh: Đọc sgk & trả lời các câu hỏi .
CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
HĐ CỦA THẦY VA TRÒ
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
HOẠT ĐỘNG 1 KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: :
Tạo tâm thế hứng thú cho HS.
Kích thích HS tìm hiểu về tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le chiến tranh.
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
Nghị luận về một tác phẩm
truyện ( Hoặc đoạn trích)
b.Nội dung: HS theo dõi đoạn video và thực hiện yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: HS suy nghĩ trả lời.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
? Kể tên các dạng văn bản nghị luận đã
học trong chương trình Ngữ văn 9 – Học kì II?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.
Gv: Nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích có điểm gì khác so với nghị luận về 1 đoạn thơ bài thơ. Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta cùng tìm hiểu trong tiết học hôm nay.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.
HĐ 1: Tìm hiểu bài nghị luận về một bài thơ,
đoạn thơ. NV1:
a. Mục tiêu: Giúp HS nắm được những kiến thức về Tìm hiểu bài nghị luận về một bài thơ, đoạn
thơ.
Tìm hiểu bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ.
Ví dụ
Nhận xét:
Vấn đề nghị luận: Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”
Có 3 luận điểm:
Luận điểm 1: Hình ảnh mùa xuân trong thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa, trong đó hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu.
Luận điểm 2:
Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến của nhà thơ.
Luận điểm 3: Hình ảnh mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hoà mình dâng hiến được kết nối tự nhiên với hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên.
* Nhóm 1: luận điểm 1. Luận cứ:
- Hình ảnh mùa xuân của
thiên nhiên.
b. Nội dung: HS tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c. Sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
Học sinh đọc văn bản: “Khát vọng hoà nhập dâng hiến cho đời” sgk/77
Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?
Văn bản nêu lên những luận điểm nào về hình
ảnh mùa xuân.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS đọc yêu cầu.
+ HS hoạt động cá nhân.
+ HS thảo luận.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS
NV2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
* THẢO LUẬN NHÓM ( 7 phút)
Chia lớp thành 3 nhóm
Nhóm 1: luận điểm 1
Nhóm 2: luận điểm 2
Nhóm 3: luận điểm 3
Câu hỏi:
a. Xác định luận cứ trong các luận điểm?
Hình ảnh mùa xuân của đất nước trong lao động và chiến đấu.
Nguyện ước làm một mùa xuân nho nhỏ.
* Nhóm 2: luận điểm 2: Luận cứ:
Hình ảnh: dòng sông xanh, hoa tím biếc, lộc...
Âm thanh: tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời.
Ngôn từ: tha thiết, trìu mến của nhà thơ trong lời kêu, giọng hỏi
Tư thế: tôi đưa tay tôi hứng...
* Nhóm 3: luận điểm 3: Luận cứ:
Câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc.
Cảm xúc, giọng điệu trữ tình
Sự láy lại các hình ảnh của mùa xuân.
b: Luận cứ là những câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc, là giọng điệu và kết cấu bài thơ.
c. Các luận cứ là các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, giọng điệu
Em có nhận xét gì về các luận cứ mà tác giả đưa ra?
Vậy Các luận cứ ấy có làm nổi bật được luận
điểm không?
Văn bản có bố cục thành mấy phần. Em có nhận xét gì về bố cục này?
Em hãy nhận xét về cách diễn đạt của bài văn?
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ HS đọc yêu cầu.
+ HS hoạt động cá nhân.
+ HS thảo luận.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS
a. GV chốt: Văn bản trên thuộc văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ, vậy theo em hiểu thế nào là nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ?
Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ đó.
Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh giọng điệu. Bài nghị luận cần phân tích yếu tố ấy để có những nhận xét đáng giá cụ thể, xác đáng.
Bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng, có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
kết cấu bài thơ. Các luận cứ trong từng đoạn đã làm sáng tỏ các luận điểm.
d. - Mở bài (đoạn 1): giới thiệu bài thơ, bước đầu đánh giá, khái quát cảm xúc.
Thân bài (5đoạn tiếp theo). Triển khai các luận điểm bằng cách trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật bài thơ.
Kết bài (còn lại): Khái quát giá trị, ý nghĩa bài thơ.
Bố cục đủ 3 phần, giữa các phần của văn bản có sự liên kết tự nhiên về ý nghĩa và diễn đạt.
e. - Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha trìu mến. Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
Đáp án: B
Mục tiêu: Vận dụng hiểu biết về bài Nl về 1
đoạn thơ, bài thơ để làm bài tập.
Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS; vở ghi.
Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: NV1:
Bài 1: Điền vào chỗ trống khái niệm sau?
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là.............
Bài 2: Dòng nào sau đây không phù hợp với yêu cầu của bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ?
trình bày những cảm nhận, đánh giá về cái hay, cái đẹp của đoạn thơ, bài thơ.
Căn cứ vào đặc điểm, ngoại hình, ngôn ngữ, tâm lí, hành động của nhân vật phân tích.
	Bám sát ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu... để cảm nhận, đánh giá tình cảm, cảm xúc của tác giả
Bố cục mạch lạc, lời văn gợi cảm thể hiện sự chân thành của người viết.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.
NV2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
?Xác định thêm những luận điểm ở vb trên?
?Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài MXNN ở bài văn trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm nữa về bài thơ đặc sắc này?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS
HĐ cá nhân
HĐ nhóm
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS
Kết cấu bài thơ chặt chẽ, cân đối: mở đầu là mùa xuân đất nước, kết thúc lại là một giai điệu dân ca.
Giọng điệu trữ tình của bài thơ chân thành tha thiết.
Ước nguyện cống hiến, hoà nhập của Thanh Hải.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: HS biết vận dụng kiến thức đã học áp dụng vào cuộc sống thực tiễn.
b. Nội dung: HS vận dụng kiến thức đã học để
trả lời câu hỏi của GV.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
- Viết một đoạn văn phân tích một khổ thơ mà em thích nhất trong c¸c bµi th¬ ®· häc.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ Nghe yêu cầu.
+ Trình bày cá nhân.
* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài cũ, trả lời câu hỏi SGK.
Hoàn thành câu hỏi phần vận dụng.
Chuẩn bị bài mới