Giáo án Ngữ văn Lớp 9 (Công văn 5512) - Tiết 138+139, Bài: Ôn tập phần Tiếng Việt

Tuần 28- Tiết 138
ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
MỤC TIÊU 1.Kiến thức :
-Hệ thống kiến thức về khởi ngữ, các thành phần biệt lập, liên kết câu và liên kết
đoạn, nghĩa tường minh và hàm ý
Phẩm chất
-Chăm học, tự giác tích hợp kiến thức để xử lí các bài tập.
3/ Năng lực
Năng lực chung: năng lực làm việc nhóm, năng lực tự quản bản thân, năng lực giải quyết vấn đề một cách sáng tạo
Năng lực chuyên biệt:
+ Đọc hiểu Ngữ liệu để nhận diện: khởi ngữ, thành phần biệt lập, liên kết, hàm ý 
+ Viết: vận dụng kiến thức tiếng việt trong tạo lập văn bản
CHUẨN BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:
Kế hoạch bài học
Học liệu: Đồ dùng dạy học, phiếu học tập, bảng phụ, tranh minh họa.
Chuẩn bị của học sinh:
Soạn bài, trả lời câu hỏi ở nhà trước.
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN – HỌC
SINH
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS.
* Nội dung: HS nghe câu hỏi của GV
Sản phẩm: Từ bài HS vận dụng kiến thức
để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
Tổ chức thực hiện:
Ghi nhớ (sgk)
II. Liên kết câu và liên kết đoạn văn
Bài tập 1
Căn cứ vào công dụng của nó.
a. Nhưng, nhưng rồi, và - phép nối
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
? Nhắc lại các bài Liên kết câu và liên kết
đoạn văn. Nghĩa tường minh và hàm ý. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: BT phép liên kết câu và liên kết
đoạn văn
Mục tiêu: Giúp HS nắm chắc hơn những kiến thức cơ bản về phần tiếng Việt LKC và LKĐV
Nội dung: HS hoàn thành yêu cầu vào phiếu học tập.
Sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
? Cho biết những từ ngữ trong đoạn trích thể hiện phép liên kết nào?
? Muốn biết ta căn cứ vào đâu?
? Dựa vào đó, em hãy thực hiện?
? Ghi kết quả của bài tập 1 vào bảng phân tích
- Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe câu hỏi, trả lời miệng.
Bước 3. Báo cáo kết quả
HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.
Bước 4. Đánh giá kết quả
b. Phép lặp: cô bé Phép thế: nó cô bé
c. Phép thế: “thế ” thay cho “ bây giờ cao sang rồi thì đâu cần để ý đến chúng tôi nữa.
Bài tập 2
Phép liên kết
Lặp từ ngữ
Đồng nghĩa, trái nghĩa và liên
tưởng
Thế
Nối
Cô bé
Nó
cô
bé Thế
Nhưng, nhưng rồi, và
III. Nghĩa tường minh và hàm ý
Bài tập 1
Xác định hàm ý trong câu nói của người ăn mày.
Địa ngục chính là nơi dành cho các ông nhà giàu.
Bài tập 2
a. Đội bóng chơi không hay hoặc tôi không thích bình luận về việc này.
Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá
Giáo viên nhận xét, đánh giá
Hoạt động 2: BT nghĩa tường minh và hàm ý
( BT1,2)
Mục tiêu: Giúp HS nắm chắc hơn những kiến thức cơ bản về phần tiếng Việt Nghĩa tường minh và hàm ý
Nội dung: HS hoàn thành yêu cầu vào phiếu học tập.
Sản phẩm: phiếu học tập, câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
? Cho biết người ăn mày muốn nói đièu gì với người nhà giàu qua câu in đậm trong truyện “Chiếm hết chỗ ngồi”
? Thực chất mục đích của bài tập này là gì?
? Theo em hàm ý của người ăn mày nói gì?
? Tìm hàm ý trong câu in đậm.
? Cho biết mỗi trường hợp, hàm ý đã được tạo ra bằng cách cố ý vi phạm phương châm hội thoại nào?
? Em hãy giải thích rõ sự vi phạm đó?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe câu hỏi, trả lời miệng.
Báo cáo kết quả
b. Tôi chưa báo cho Nam và Tuấn hoặc Tôi không thích báo cho Nam và Tuấn.
Vi phạm phương châm quan hệ
Vi phạm phương châm về lượng
Anh Tư bỏ được thuốc rồi.
Mình xin chia buồn với bạn.
HS lên bảng trình bày kết quả chuẩn bị của nhóm, các nhóm khác nghe.
Đánh giá kết quả
Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá
Giáo viên nhận xét, đánh giá
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP ( kết hợp trong phần làm bt)
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: HS xá định được hàm ý
Nội dung: HS nghe câu hỏi trả cá nhân
Sản phẩm: vở ghi.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
? Tìm hàm ý trong các hội thoại sau:
Thấy B lại châm thuốc, điếu thuốc thư hai tiếp ngay điếu thứ nhất A liền bảo B:
- Anh Tư thôi hút thuốc rồi!
A: Mình vừa bị cô giáo mắng dữ quá! B: Xin chúc mừng.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
- HS nghe câu hỏi, trả lời miệng.
* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài cũ, trả lời câu hỏi SGK.
Hoàn thành câu hỏi phần vận dụng.
Chuẩn bị bài mới