Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 133, Bài 24: Nghĩa tường minh và hàm ý

Tuần 27-Tiết 133 - Bài 24:	NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
Ngày dạy: ..
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Kiến thức:
-Khái niệm nghĩa tường minh và hàm ý
-Tác dụng của việc tạo hàm ý trong giao tiếp hàng ngày.
Kĩ năng:
-Nhận biết được nghĩa tường minh và hàm ý ở trong câu.
-Giải đoán được hàm ý trong văn cảnh cụ thể.
-Sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp.
Thái độ:
Sử dụng hàm ý trong giao tiếp để tăng giá trị diễn đạt.
CHUẨN BỊ:
-GV: Sách GK, giáo án
-HS: Đọc trước bài, soạn bài
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1.Ổn định tổ chức: 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Bài mới:
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt nđộng 1: Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
-H/s đọc đoạn trích
?Nội dung thông báo của câu “ Trời ơi chỉ còn 5 phút”là gì?
?Em hiểu anh thanh niên muốn nói điều gì? Vì sao anh không nói thẳng điều đó với người hoạ sĩ và cô gái?
?Hãy chỉ ra sự khác biệt trong hai cách diễn đạt đó?
?Câu nói thứ hai của anh thanh niên có ẩn ý gì không?
?Vậy em hiểu ntn về nghĩa tường minh và hàm ý ?
-H/s rút ra ghi nhớ
-GV yêu cầu h/s tìm ví dụ
Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS luyện tập
?Tìm câu trong đoạn trich cho thấy hoạ sĩ chưa muốn đi?
?Tìm nhưng từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái
I – Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý 1- Ví dụ:( SGK)
1- Nhận xét
-Trời ơi, chỉ còn 5 phút
(1)Thông báo thời gian chỉ còn 5 phút (2)Anh rất tiếc vì không đủ thời gian để nói chuyện
-Cách hiểu 1 mang tính phổ biến ai cũng hiểu.
-Cách hiểu thứ 2 không mang tính phổ biến ( phần thông báo không được dùng trực tiếp bằng những từ trong câu nhưng vẫn có thể suy ra được.
Kết luận:
* Ghi nhớ: sgk II-Luyện tập
1- Bài tập 1
Cụm từ “tặc lưỡi” cho thấy hoạ sĩ chưa muốn chia tay atn -> Đây là cách dùng h/a để diễn đạt ý của ngôn ngữ nghệ thuật.
Trong câu cuối đoạn văn những từ ngữ
HS trình bày, nhận xét.
GV tổng kết
?Tìm hàm ý trong câu in đậm?
?Cho biết các câu in đậm có chứa hàm ý không vì sao?
HS trình bày, nhận xét.
GV tổng kết.
miêu tả thái độ của cô gái liên quan đến chiếc mùi xoa là:
+Mặt đỏ ửng lên
+Nhận lại chiếc khăn
+Quay vội đi
Bài tập 2
-Hàm ý trong câu này là “Hoạ sĩ chưa kịp uông chè
Bài tập4
“Hà, nắng gớm, về nào	( câu đánh trống
lảng)
“Tôi thấy người ta đồn	( câu nói dở, nói
chưa hết)
CỦNG CỐ-HD HS HỌC Ở NHÀ
*Củng cố: Nêu điểm giống và khác nhau giữa nghĩa tường minh và hàm ý?
*HD: Học bài. Chuẩn bị bài Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.