Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 151+152: Văn bản: Bố của Xi-mông - Trường THCS ĐT Việt Hưng

Ngày soạn: Ngày dạy:
Tiết 151 + 152 :
Mục tiêu:

Bố của Xi - mông
Giúp HS hiểu Mô- pa- xăng đã miêu tả sắc nét diễn biến tâm trạng của 3 nhân vật chính trong VB này ntn, qua đó giáo dục cho HS lòng thơng yêu bè bạn và mở rộng ra là lòng thơng yêu con ngời
Chuẩn bị
Toàn văn truyện “Bố của Xi- mông”
Chân dung Mô - pa –xăng
Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:
ổn định: 1p
Kiểm tra: 5p
Nhân vật Rô bin xơn hiện lên như thế nào qua đoạn trích “Rô-bin- xơn ngoài đảo hoang ”
Giới thiệu bài: 2p
VH Pháp : Buổi học cuối cùng, Ông Giuốc Đanh, Đi bộ ngao du An..Đô - đê	Môlie	Ru – xô
Hoạt động 1 : 10p
Giới thiệu vài nét về tác giả
Cha thuộc dòng dõi quý tộc
Chiến tranh Pháp – Phổ 1870 – nhập ngũ
Sau chiến tranh – gđ khó khăn – làm việc ở hải quân và giáo dục
Những năm cuối đời bị bệnh thần kinh – tự sát nhưng ko chết – phát điên – mất
Giới thiệu VB Đọc VB
Hoạt động 2 : 27p
GV: Xi mông là một bé trai 7 – 8 tuổi, con chị Blăng – sốt. Nó hơi xa như xao, rất sạch sẽ, vẻ nhút nh gần như vụng dại. Nó ko biết bố là ai.
Mẹ cha bao giờ nói với nó về chuyện này. Bạn bè ở trờng coi thường và trêu trọc vì nó ko có bố. Em rất đau khổ và...
HS đọc đoạn 1
Đoạn văn kể chuyện gì ?
Tìm hiểu chung
Tác giả: Mô - pa- xăng
Nhà văn hiện thực xuất sắc của n- ước Pháp thế kỷ XIX
Số lượng tác phẩm lớn: 300 truyện ngắn, 6 tiểu thuyết
Văn bản
Trích trong truyện ngắn “ Bố của Xi mông”
Tóm tắt
Đọc
Giải thích từ khó
Bố cục
. Tâm trạng tuyệt vọng của Xi mông
. Phi lip gặp Xi mông
. Phi lip đa Xi mông về nhà và nhận làm bố em
. Ngày hôm sau ở trờng
Tìm hiểu chi tiết:
NV Xi mông a, Khi ở bờ sông
Xi mông ra bờ sông để làm gì ? Vì sao em bỏ ý định tự tử ? Tâm trạng Xi mông được thể hiện bằng những biện pháp nghệ thuật nào ? Sự thể hiện đó có phù hợp với tâm lý lứa tuổi của em ko? Chi tiết hình ảnh nào chứng tỏ điều đó?
HS trao đổi- thảo luận – trả lời
ĐV thể hiện rất chân thật tâm trạng đau khổ đến tuyệt vọng vô bờ của Xi mông vì bị bạn bè trêu trọc, xỉ nhục rằng nó là đứa trẻ ko có bố.
Em định ra bờ sông để tự tử.
Nhưng vốn là một đứa trẻ 7 – 8 tuổi nên tình cảm chưa sâu sắc dễ bị phân tán. Trước cảnh đẹp trời ấm, bãi cát đẹp lấp lánh như gương, chú nhái con nhảy dới chân... đã cuốn hút em, khiến em quên đi những đau khổ mà lại muốn ngủ, muốn trêu đùa
Vô cùng đau khổ tuỵệt vọng vì bị xỉ nhục
Định tự tử – quên luôn
Chợt nhớ đến nhà, đến mẹ, nỗi khổ tâm lại trở về dâng lên và em lại khóc, lại nức nở, chẳng nghĩ ngợi được gì nữa, chỉ khóc
Đúng là tâm trạng của một đứa trẻ trong hoàn cảnh thật đáng thương
Tâm trạng đau đớn thể hiện ở cách nói năng bị ngắt quẵng, thể hiện ở những dấu chấm lửng – lặp “ Chúng nó đánh cháu... vì... cháu ... cháu... ko có ... ko có bố”
Và thể hiện ở những giọt nước mắt những lần em khóc.
Nhà văn liệt kê “ cảm giác uể oải thường thấy khi khóc”, “ em lại khóc ngời em rung lên”, “ Những cơn nức nở lại kéo đến”, “ em chỉ khóc hoài”, “ em trả lời mắt đẫm lệ, giọng nghẹn ngào”, “ ôm lấy cổ mẹ, lại oà khóc”
Hết tiết 151, Chuyển tiết 152
HĐ 1: Tìm hiểu chi tiết ( tiếp): 30p
HS đọc “ Bỗng một bàn tay chắc nịch ... bỏ đi rất nhanh”
(1) Xi mông tỏ thái độ ntn khi bất ngờ gặp bác Phi líp ở bờ sông ? Câu trả lời nghẹn ngào trong tiếng khóc cố kìm nén chứng tỏ tâm trạng gì của em lúc này ?
HS phân tích trả lời
- Tình gặp bác thợ rèn cao lớn, nhân hậu, Xi
b, Khi gặp bác Phi líp và được đưa về nhà
mông được dịp trút nỗi lòng đau khổ, ngây thơ của mình. Hình ảnh em bé xanh xao, mắt đẫm lệ vừa trả lời bác thợ giọng nghẹn ngào trong tiếng nấc tủi buồn xấu hổ
Câu nói “ cháu không có bố ” được nhắc lại 2 lần chính là lời khẳng định tuyệt vọng bất lực của chú bé.
Nhưng rõ ràng vẫn là một đứa trẻ nên ngay sau đó em đã hoàn toàn nghe theo lời bác Phi líp để bác nắm tay đưa về nhà
Khi gặp mẹ tại sao Xi- mông lại oà khóc ? Những câu nói, câu hỏi của bác Phi líp ngay sau đó nói lên điều gì? (HSKG)
HS thảo luận
Khi gặp mẹ em lại đau đớn buồn tủi. Nỗi đau như oà vỡ trong từng cử chỉ. Xi mông nhảy lên ôm cổ mẹ oà khóc, nhắc lại ý định tự tử của mình vì ko chịu được nỗi nhục ko có bố. Điều mà nó ko sao hiểu nổi vì tất cả những đứa trẻ khác đều có bố.
Các câu hỏi :bác có muốn làm bố cháu ko? Nếu bác ko muốn cháu sẽ quay trở ra nhảy xuống sông chết đuối Þ nỗi khát khao mãnh liệt có một người bố để rửa nhục.
Câu hỏi tên: Thế bác tên là gì để khi chúng nó muốn biết tên bác Þ Hồn nhiên ngây thơ - nỗi khát khao...
Học sinh đọc đoạn cuối
Tại sao trớc những lời trêu chọc ác ý của lũ trẻ ở trường, Xi-mông đầu tiên quát vào chúng mạnh mẽ như ném một hòn đá sau đó lại ko trả lời gì hết? Trong lòng em khi ấy đã có tình cảm gì hướng về người bố Phi líp?
Mọi lần bị trêu, Xi - mông chỉ khóc cam chịu đau buồn. Lần này em đã chủ động quát vào mặt chúng: Bố tao ấy à? Bố tao tên là Phi - líp.
Trong câu trả lời đã thấy rõ niềm hãnh diện tự hào ko giấu diếm.
Xi mông không trả lời gì vì đã hoàn toàn tin t- ưởng lời hứa của bác Phi líp hôm qua. Ngời bố ấy đã cho em một sức mạnh để em sẵn sàng thách thức và chịu hành hạ chứ nhất định ko chịu bỏ chạy.
GV: Xi mông là một em bé hồn nhiên ngây thơ đáng thơng và đáng yêu. Trong hoàn cảnh gia

Khao khát mãnh liệt có một người bố
Hoàn toàn tin tưởng, vui mừng và kiêu hãnh tự hào về cha Phi líp
đình bất hạnh, đáng buồn lại bị lũ bạn trêu trọc tàn nhẫn, em vô cùng buồn tủi. nhng tình cờ CS lại đem lại hạnh phúc cho em. Em đã có một ông bố chân chính, thực sự rất đáng hãnh diện.
(4) Hai chi tiết t/ g tả ngôi nhà nhỏ, quét vôi trắng hết sức sạch sẽ và tả hình dáng tư thế của chị qua cái nhìn của bác Phi lip có ý nghĩa gì?
Chị tuy nghèo nhưng sống đứng đắn nghiêm túc.
Bản chất chị là người phụ nữ đức hạnh. Chị chẳng qua lầm lỡ bị lừa dối khiến cho Xi - mông trở thành đứa con không có bố, chỉ luôn dằn vặt và quyết không để mắc lại sai lầm Þ khiền bác Phi - líp không bỡn cợt.
(5) Phân tích thái độ tình cảm của chị khi ôm con vào lòng? Nhà văn đã diễn tả tâm trạng xấu hổ, tủi nhục của chị đến mức độ như thế nào?HSKG
Ta có thể nói gì về người mẹ trẻ này?
Ôm con, nghe tiếng khóc nghẹn ngào của con, đôi má thiếu phụ đỏ bừng tê tái đến tận xương tuỷ. Chị ôm lấy con hôn lấy hôn để mà nước mắt lả chả tuôn rơi. Chị biết nói thế nào trước đứa trẻ ngây thơ và người đàn ông lạ tốt bụng?
Im lặng như tờ. Người đàn bà hổ then, lặng ngắt quằn quại, đau đớn, tủi nhục. Nỗi đau đớn tột cùng hiểu cái giá phải trả cho sự lầm lỡ – thương con bất lực.
* GV chốt
(6) Chân dung bác Phi líp được miêu tả ntn? Vì sao bác ta lại an ủi và đưa Xi mông về nhà? Tại sao bác ta lại đột nhiên rụt rè, ấp úng khi gặp Blăngsốt. Bác nhận làm bố của Xi mông là vì sao?
Chân dung bên ngoài cho thấy Phi – líp là một người lao động lương thiện, yêu nghề, một ngư- ời đàn ông nhân hậu, giản dị và yêu trẻ. Vì vậy bác ta chú ý đến vẻ đau khổ đáng thương của Xi
mông và an ủi giúp em, đưa em về nhà.
Bác đột nhiên ấp úng, rụt rè vì hiểu rằng Blăngsốt là một người đứng đắn, nghiêm túc, đáng nể.
Nhận làm bố của Xi - mông phần vì thương Xi
-mông, phần vì cảm mến Blăngsốt, bác nói như
2. NV Blăngsốt
Ngượng ngùng, đau khổ, quằn quại, hổ thẹn
Người phụ nữ đức hạnh đã bị lầm lỡ sống đứng đắn nghiêm túc
3. NV Phi - líp
nửa thật nửa đùa.
Thoạt đầu cũng chỉ coi là chuyện đùa để làm yên lòng trẻ. Nhưng sau đó thì không hoàn toàn là đùa nữa. Vì cảm mến Blăngsốt từ đáy lòng bác đã thật sự muốn làm bố Xi- mông, bù đắp những mất mát cho hai mẹ con người phụ nữ bất hạnh.
Cử chỉ bác đột ngột nhấc bổng em lên, hôn em rồi sải bước bỏ đi thật nhanh lại nói lên sự xúc động vì quyết định đột ngột bất ngờ của chính mình. Bác muốn dành thời gian để chị Blăngsốt suy nghĩ và trả lời và một phần có lẽ ngượng ngập, xấu hổ vì quyết định quá bất ngờ của chính mình.
GV: về cơ bản nhân vật được xây dựng theo bút pháp hiện thực nhưng vẫn phảng phất như trong cổ tích. Hình ảnh bác thợ rèn cao lớn, khoẻ mạnh, nhân hậu, hào hiệp sẵn sàng giúp đỡ
hình ảnh ông bụt, ông tiên.
Hạnh phúc mới từ trong hoàn cảnh bất hạnh của mẹ con Xi – mông từ cuộc gặp gỡ tình cơ đã đến với cả ba người Þ ý nghĩa nhân văn nhẹ nhàng mà vô cùng sâu sắc.
Hoạt động 2: 10p
Những đặc sắc về mặt nghệ thuật của truyện ngắn này là gì? Nghệ tuật ấy góp phần thể hiện nội dung như thế nào?
8. Tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?
+ Lòng thương yêu bạn bè
+ Lòng thương yêu con ngời Þ hãy biết cảm thông chia sẻ với nỗ đau của những con người chẳng may lầm lỗi
Người nhân hậu hào hiệp
Tổng kết
Nghệ thuật
Cách kể mạch lạc chủ động, không rườm rà
NT đối thoại
NT miêu tả tâm lý NV tinh tế, nhất là tâm lý trẻ
Nội dung
2. Dặn dò: 5p
Ôn tập về truyện
*Rút kinh nghiệm:
..