Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 157+158, Bài 29: Tổng kết về ngữ pháp

Tuần 32-Tiết 157-158 - Bài 29:	TỔNG KẾT NGỮ PHÁP
Ngày dạy: 
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1- Kiến thức:
Hệ thống kiến thức về các từ loại và cụm từ (danh từ, động từ, tính từ, cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ và những từ loại khác.
2 - Kĩ năng:
-Tổng hợp kiến thức về từ loại và cụm từ
-Nhận biết và sử dụng thành thạo những từ loại đã học.
3- Thái độ:
Yêu Tiếng Việt và sử dụng hiệu quả trong giao tiếp
CHUẨN BỊ:
-GV: Sách GK, giáo án
-HS: Đọc trước bài, soạn bài
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1.Ổn định tổ chức: 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Bài mới:
HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu về danh từ, động từ, tính từ .
Hướng dẫn học sinh làm bài tập
?Xác định DT, ĐT, TT trong những VD ?
? Hãy thêm các từ cho sau đây vào trước những từ thích hợp với chúng trong ba cột bên dưới .
? Cho biết mỗi từ trong ba cột đó thuộc từ loại nào ?
? Cho biết DT, ĐT,TT đứng sau những từ nào trong số những từ đã nêu ?
Hệ thống hoá kiến thức về từ:
Hệ thống hóa về danh từ , động từ , tính từ.
Bài tập 1:
-DT : Lần, lặng, làng.
-ĐT : đọc, nghỉ ngơi, phục dịch, đập.
-TT : hay, đột ngột, phải, sung sướng.
Bài tập 2 :
(c) hay	(a) cái (lăng)
(b)đọc	(b) phục dịch
lần	(a) làng
nghĩ ngợi	(b) đập
đột ngột
(a) ông (giáo)
(c) phải
(c) sung sướng
+ Từ nào đứng sau (a) được sẽ là DT (hoặc loại từ).
+ Từ nào đứng sau (b) được sẽ là ĐT.
+ Từ nào đứng sau (c) được sẽ là TT .
Bài tập 3:
-DT có thể đứng sau :những , các , một .
-ĐT có thể đứng sau : hãy , đã , vừa .
-TT có thể đứng sau : rất , hơi ,quá .
Bài tập 4:
Từ các kết quả ở các bài tập trước , gv hướng dẫn học sinh điền từ vào bảng tổng kết theo mẫu.
Bảng tổng kết khả năng kết hợp của danh từ , động từ , tính từ :
ý nghĩa khái quát của từ loại
Khả năng kết hợp
Kết hợp về phía trước
Từ loại
Kết hợp về phía sau
Chỉ sự vật ( người vật
,	hiện	tượng,	khái niệm)
Số từ như: một, những, vài , cái ....
Danh từ
Chỉ từ: ấy , đó ....
Chỉ hoạt động trạng thái của sự vật .
Các từ chỉ sự cầu khiến (hãy, đừng, chớ) và các từ chỉ thời gian (đã, vừa,
mới).
Động từ
Từ " rồi "
Chỉ	đặc	điểm,	tính
chất của sự vật, hoạt động , trạng thái.
Phụ từ chỉ mức độ như : rất, hơi, quá .
Tính từ
Từ " lắm "
Bài 5 : Hướng dẫn học sinh làm bài tập .
a, " Tròn " là tính từ -> ở đây được dùng như động từ .
b, " Lí tưởng " là danh từ -> ở đây được dùng như tính từ . c, " Băn khoăn " là tính từ -> ở đây được dùng như danh từ . Giáo viên khái quát về hiện tượng chuyển loại của từ .
Hoạt động 2 : HDHS Hệ thống hoá các từ loại khác . 2 . Hệ thống hoá các từ loại khác .
Học sinh đọc bài tập 1 :
Giáo viên treo bảng phụ
Học sinh điền kết quả vào bảng mẫu SGk .
Số từ	Đại từ	Lượng	Chỉ từ	Phó từ	Quan	Trợ từ	T2 từ	Thán từ từ	hệ từ
Ba	Tôi,	Những	ấy, đâu	Đã,	Của,	Chỉ, cả	Hả	Trời ơi Một	bao	mớ,	nhưng,	ngay
Năm	nhiêu,	đang	như, ở bao
giờ, bấy giờ
Bài 2 : Học sinh đọc yêu cầu bài tập 2 .
Học sinh trao đổi nhóm ( 2' ) .
Học sinh lên bảng điền, học sinh khác nhận xét, bổ sung .
Giáo viên sửa cho điểm .
=> Từ chuyên dùng ở cuối câu để tạo câu nghi vấn là à , ư , hử , hở, hả
Chúng thuộc loại tình thái từ.
Tiết 2
Hoạt động 1 : Ôn tập lại cụm từ
- Nhóm 1 : Bài tập 1 .
II . Cụm từ .
1 . Phân loại cụm từ .
a, Thành tố chính -> Danh từ :
Nhóm 2 : Bài tập 2 .
Nhóm 3 : Bài tập 3 .
Học sinh trao đổi nhóm ( 5' ) . Gọi 3 học sinh lên bảng trình bày Học sinh khác nhận xét bổ sung Giáo viên sửa , cho điểm .
Hoạt động 2: Cấu tạo của từ
Giáo viên treo bảng phụ: Cấu tạo của cụm từ .
Học sinh điền các thông tin theo mẫu.
Bài 1 :
a.- Tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó .
PPT	TT ( DT )	PPS
Một nhân cách rất Việt Nam .
PPT	TT ( DT )	PPS
Một lối sống rất bình dị .....
PPT	TT ( DT ) PPS
b. Những ngày khởi nghĩa dồn đập ở làng
c.Tiếng (có thể thêm những vào trước)
Bài 2 :
a, Đến , chạy xô , ôm chặt . (đã, sẽ, sẽ) b, Lên . (vừa)
Bài 3 :
a, Việt Nam, bình dị, phương Đông, mới, hiện đại. (rất)
b, Êm ả. Có thể à rất vào trước
c, Phức tạp, phong phú, sâu sắc. Có thể à rất vào trước
2 . Cấu tạo của cụm từ .
Bài tập
Phần trước
Phần trung tâm
Phần sau
1 . Cụm danh từ
Tất cả những Một
Một
ảnh hưởng Tiếng cười nói
Lối sống
Quốc tế đó xôn xao của đám người	lên .
Rất bình dị .....
Phương Đông
2 . Cụm động từ
Đã Vừa
Sẽ
Đến Lên
Ôm chặt
Gần anh Cải chính
Lấy cổ anh
3 . Cụm tính từ
Rất Sẽ
Không
Hiện đại
Phức tạp Êm ả
Hơn
? Nhìn vào bảng trên em rút ra nhận xét gì về cấu tạo của cụm từ ?
? Căn cứ vào đâu để phân biệt các cụm từ? ( Căn cứ vào thành tố chính làm thành phần trung tâm trong mỗi cụm từ )
CỦNG CỐ-HD HS HỌC Ở NHÀ
*Củng cố: Căn cứ vào đâu đề tìm thành phần trung tâm của cụm từ?
*HD: Học bài; Chuẩn bị ý kiến bài trả bài Tập làm văn số 7