Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 61+62: Văn bản: Làng - Trường THCS ĐT Việt Hưng

Ngày soạn: 7/11 Ngày dạy:
Tiết 61 + 62 :
Làng

Kim Lân
Mục tiêu cần đạt
Hs cảm nhận được tình yêu làng quê thắm thiết thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần KC ở n/v ông Hai
Thấy được ~ nét đặc sắc trong NT truyện : XD tình huống truyện, miêu tả tâm trạng n/v.
Rèn năng lực cảm thụ phân tích n/v.
Chuẩn bị
ảnh nhà văn Kim Lân
Tư liệu về tác phẩm Làng
Tiến trình hoạt động
ổn định:
Kiểm tra : 5p
Đọc TL bài thơ “ánh trăng”, chủ đề của bài thơ là gì ?
Tả cảnh đêm trăng, ánh trăng của thành phố
Kể chuyện về ~ kỷ niệm
Lời tự vấn lương tâm
Bài mới:
Giới thiệu bài.
... Làng tôi xanh bóng tre từng tiếng chuông ban chiều tiếng chuông nhà thờ rung
(Bài hát “Làng tôi” _ Văn Cao)
Tình cảm yêu làng của người dân Việt _ đề tài văn thơ.
Hoạt động của giáo viên - học sinh
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1( 20p)
? Giới thiệu ~ nét chính về tác giả ?
? Trình bày hiểu biết về tác phẩm ?
(H/c sáng tác, chủ đề, bố cục, tóm tắt nội dung)
* Gv giới thiệu đoạn lược bỏ : giới thiệu h/cảnh ông Hai phải rời làng đi tản cư và cái tính khoe làng của ông.
Gv và hs đọc
Tìm hiểu chung
Tác giả
Nhà văn có sở trường về truyện ngắn
Am hiểu và gắn bó với nông thôn và người nông dân.
2. Tác phẩm
H/cảnh sáng tác : 1948 thời kì đầu của cuộc KCCPháp.
Chủ đề : tình yêu quê hương, đ/n
Bố cục :
Tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng Dầu theo giặc.
Tâm trạng ông Hai ~ ngày sau đó
Tâm trạng ông Hai khi nghe tin cải
chính.
→ cốt truyện tâm lý.
* Tóm tắt nội dung truyện.
Hs tóm tắt truyện
Hoạt động 2 ( 20p)
Gv nhắc lại một số chi tiết thể hiện tình yêu làng rất đặc biệt của ông Hai. (khoe làng giàu đẹp, sinh phần, khoe nhầm, khoe khí thế tập→ thái độ khoe say mê náo nức lạ thường → tật khoe một hai... vén quần tận bẹn. Tự nguyện ở lại làng → vì neo người phải rời làng đi tản cư...)
? Để khắc hoạ nổi bật chủ đề truyện tính cách n/v, Kim Lân đã đặt nhân vật chính vào một tình huống ntn ?
Tình huống ấy có tác dụng gì ?(hskg)
Tiết 2.
Hs đọc “ Các ông bà... thế này ”
? Khi nghe tin dữ tâm trạng thái độ ông Hai ntn . Hãy ptích.
Cổ lão nghẹn ắng, da mặt tê rân rân lặng đi tưởng như không thở được. Một lúc lâu... giọng lạc đi...
→ + sững sờ ngạc nhiên cao độ → hốt hoảng nghẹn giọng, lạc giọng, khó thở → không tin → nghe bằng chứng ông phải tin.
+ lảng sang chuyện ≠ → cười nhạt → rời quán trong sự bẽ bàng xấu hổ tủi nhục, trong sự trốn tránh
+ Những câu chửi mỉa mai, căm ghét của mấy người tản cư làm ông ê chề như họ đang mắng chửi chính mình.
? Về đến nhà nằm vật ra giường, nhìn lũ con chơi sậm chơi sụi với nhau, tâm trạng ông Hai ntn ?
hs đọc đ/v “Nhìn lũ con... cơ sự này chưa
?”
Nhìn con → đau khổ xấu hổ nhục nhã → “nước mắt giàn ra” , căm giận làng khinh bỉ nguyền rủa làng
Lại nghi ngờ tin dữ, toàn ~ người quyết tâm sống mái với giặc.
Nghĩ đến chứng cứ ông cay đắng chấp
Tìm hiểu chi tiết
Tình huống truyện
- Ông Hai tình cờ nghe tin làng ông theo giặc từ chính những người tản cư lên.
→ Tình huống gay cấn góp phần bộc lộ sâu sắc tình cảm yêu làng y/nước của ông Hai và làm rõ chủ đề tác phẩm : ca ngợi tình yêu làng y/n chân thành, giản dị của người nông dân VN trong cuộc KCCPháp
2. Diễn biến tâm trạng ông Hai khi nghe tin dữ ( 17p)
→ chú ý tâm trạng trước đó : vui, lòng ông như múa cả lên
Sững sờ, bẽ bàng, xấu hổ
Dằn vặt, đau xót, tủi nhục, thất vọng tột cùng.
nhận sự thật nhục nhã. Ông nghĩ đến sự tẩy chay, khinh bỉ ghê tởm của mọi người, nhất là mụ chủ nhà xấu tính, lắm điều.
- Bực bội đau đớn, lo lắng, sợ hãi.
? Hs đọc đoạn ông Hai trò chuyện với vợ. Qua đó phân tích tiếp về tâm trạng ông Hai ?
Trò chuyệnvới vợ, ông gắt bà vô cớ, vừa bực bội vừa đau đớn vừa lo lắng sợ hãi, sợ mụ chủ biết, cố kìm nén
Gắt vợ, trằn trọc thở dài, chân tay nhủn ra, nín thở, lắng nghe, nằm im không nhúc nhích
? Qua câu chuyện với mụ chủ nhà, vợ chồng ông Hai đã bị đẩy đến tình thế khó xử ntn ? Tâm trạng của ông lúc ấy trở nên quyết liệt ntn ?
3. Tâm trạng ông Hai mấy ngày sau đó ( 13p)
- Ông không dám ra khỏi nhà chỉ ru rú trong nhà nghe ngóng tình hình bên ngoài : một đám đông túm lại ông cũng để ý, dăm bảy tiếng nói cười ông cũng chột dạ, lúc nào ông cũng nơm nớp tưởng người ta đang chú ý đến chuyện ấy
→ Tin dữ trở thành nỗi day dứt ám ảnh (như một bóng ma đè nặng lên tâm hồn ông)
ý nghĩ Làng thì yêu thật, nhưng làng đã theo Tây rồi thì phải thù chứng tỏ điều gì đã diễn ra trong lòng ông Hai ?(hskg)
Mụ chủ nhà tỏ ý đuổi → vợ chồng bế tắc tuyệt vọng : đem nhau đi đâu bây giờ? → có ý định quay về làng.
Nội tâm đấu tranh quyết liệt : về làng là theo giặc, bỏ KC bỏ Cụ Hồ → Theo làng hay theo k/c, C/mạng
ý nghĩ ấy → sự quyết định dứt khoát : tình yêu nước rộng lớn hơn, bao trùm lên tình cảm làng. Nhưng dù đã xác định như thế ông vẫn không thể dứt bỏ t/cảm với làng quê → càng đau xót tủi hổ. Mối mâu thuẫn đòi hỏi phải được giải quyết (đó chính là đoạn ông nói chuyện với thằng út)
Hs đọc đoạn ông trò truyện với thằng út.
? Cảm nhận của em về đ/văn này ?(hskg)
+ Trong tâm trạng bị dồn nén và bế tắc, ông chỉ còn biết trút nỗi lòng vào ~ lời thủ thỉ tâm sự với đứa con nhỏ ngây thơ.
+ Qua những lời tâm sự :
+ T/yêu làng Dầu sâu nặng “Nhà ta ở làng chợ Dầu”
+ Tấm lòng thuỷ chung với k/c : “Anh em đ/c biết cho bố con ông. Cụ Hồ trên đầu trên cổ soi xét cho bố con ông.
T/cảm ấy sâu nặng, bền vững và thiêng liêng (có bao giờ đơn sai) → lời lẽ chân thành mộc mạc của người nông dân nghèo.
→ Lòng yêu làng thống nhất với lòng y/n
? Khi nghe tin cải chính tâm trạng thái độ ông Hai ntn ? Tại sao lại có tin dữ làng ông theo giặc?
Ông sung sướng trên cả sự mất mát của riêng ông. Đ/v người nông dân cái nhà là cả cơ nghiệp rất lớn. Vậy mà ông lại khoe “Tây nó đốt nhà tôi rồi” trong tự hào sung sướng hãnh diện
Ông lại trở lại là người vui tính, hay khoe.
Có tin dữ ấy là do bọn giặc tung tin đồn nhảm để gây hoang mang trong dân chúng.
4. Tâm trạng ông Hai khi nghe tin cải chính ( 10p)
- sung sướng đến mê cuồng
Hoạt động 4
? Những nét đặc sắc về ng.thuật ?
Tâm lý n/v được thể hiện qua hành động, ng2 độc thoại và đối thoại.
Ng2 n/v mang đậm tính khẩu ngữ là lời ăn tiếng nói của nông dân : sai sự mục đích, có bao giờ đơn sai...
IV. Tổng kết ( 5p)
1. Nghệ thuật
Truyện XD theo cốt truyện tâm lý. Tác giả sáng tạo tình huống truyện căng thẳng có tính thử thách để bộc lộ nội tâm n/v.
NT miêu tả tâm lý n/v sâu sắc tinh tế.
Ngôn ngữ n/v sinh động giàu tính khẩu ngữ và thể hiện cá tính n/v
+ N/v ông Hai → chất phác, hiền lành
+ N/v mụ chủ → soi mói, cạnh khoé.
+ Cách trần thuật tự nhiên linh hoạt 2. Nội dung
Tình yêu làng
Lòng yêu nước
Tinh thần kháng chiến.
Dặn dò (2p) :
Tóm tắt truyện 1/2 trang giấy thi.
Học bài – chuẩn bị bài tiếp theo
*Rút kinh nghiệm: