Giáo án Tự Nhiên Xã Hội Lớp 1 (Cánh Diều) - Bài 20: Bầu trời ban ngày và ban đêm

 Chủ đề 6: TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI
Bài 20: Bầu trời ban ngày và ban đêm (2 tiết)
I. Mục tiêu: Sau bài học, HS đạt được:
* Về nhận thức khoa học:
- Nêu được những gì thường thấy trên bầu trời ban ngày và ban đêm.
- So sánh được ở mức độ đơn giản bầu trời ban ngày và ban đêm; bầu trời ban đêm vào các ngày khác nhau (nhìn thấy hay không nhìn thấy Mặt Trăng vào các ngày khác nhau).
- Nêu được ví dụ về vai trò của Mặt Trời đối với Trái Đất (sưởi ấm và chiếu sáng).
* Về tìm hiểu môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh:
- Biết cách quan sát, đặt câu hỏi và mô tả, nhận xét được về bầu trời ban ngày và ban đêm khi quan sát tranh ảnh, video hoặc quan sát thực tế.
* Về vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
- Có ý thức bảo vệ mắt, không nhìn trực tiếp vào Mặt Trời và chia sẻ với những người xung quanh cùng thực hiện.
II. Đồ dùng, thiết bị dạy học:
- Các hình ở bài 20 trong SGK.
- VBT Tự nhiên và Xã hội 1.
- Một số tranh ảnh hoặc video clip về bầu trời ban ngày và ban đêm (trình bày chung cả lớp)
III. Các hoạt động dạy – học:
Tiết 1
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
1. Khởi động:
- GV cho cả lớp hát “Cháu vẽ ông Mặt Trời”
- GV hỏi: chúng ta thấy Mặt Trời vào khi nào ?
- GV dẫn dắt vào bài mới “Bầu trời ban ngày và ban đêm”
- Hát
- Trả lời
- Lắng nghe, nhắc lại tên bài.
2. Các hoạt động chủ yếu:
2.1. Khám phá kiến thức mới:
HĐ1: Tìm hiểu về bầu trời ban ngày:
* Mục tiêu:
- Kế ra những gì thường thấy trên bầu trời ban ngày.
- Nêu được ví dụ về vai trò của Mặt Trời đối với Trái Đất (sưởi ấm và chiếu sáng).
* Cách tiến hành:
- Cho HS quan sát hình 1- SGK.trang 130, thảo luận nhóm đôi, trả lời câu hỏi:
+ Vào ban ngày, em nhìn thấy gì trên bầu trời ?
GV mở rộng: Lúc Mặt Trời mọc và lặn được gọi là gì ?
GV cho HS xem một số hình ảnh về bầu trời ban ngày (bầu trời lúc bình minh, hoàng hôn, khói trên bầu trời, ... ) 
 GV giúp HS biết những gì trên bầu trời là tự nhiên , những gì là do con người tạo ra ( ví dụ máy bay , diểu , khói từ nhà máy bốc lên , ... ) . 
- GV nêu câu hỏi : Vật nào đã chiếu sáng Trái Đất , giúp bạn ngày chúng ta nhìn thấy được mọi vật ? 
- Cho HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi : Con người đã sử dụng ánh sáng và sức nóng của Mặt Trời để làm gì ?
 + GV có thể nêu câu hỏi gợi ý cho HS qua quan sát hình 1 trang 130 ( SGK ) : 
Người lớn trong hình đang làm gì ? Nhằm mục đích gì ? 
Bạn nhỏ trong hình đang làm gì ? Nhờ vật nào chiếu sáng giúp bạn nhỏ đọc được sách ? 
- Cho HS làm cầu 1 Bài 20 ( VBT ) . 
Hoạt động 2 : Tìm hiểu về bầu trời ban đêm 
* Mục tiêu 
- Nêu được những gì thường thấy trên bầu trời ban đêm 
- Biết cách quan sát , đặt câu hỏi và mô tả , nhận xét được về bầu trời ban đêm So sánh được ở mức độ đơn giản bầu trời ban ngày và ban đêm , qua . khi quan sát tranh ảnh , video.
* Cách tiến hành 
- Cho HS làm việc theo nhóm đôi , quan sát hình 2 trang 131 ( SGK ) và trao đổi : Hình vẽ thể hiện ban ngày hay ban đêm ? Em nhìn thấy những gì trên bầu trời và cảnh vật xung quanh ? Hình 2 có gì khác so với hình 1 ?
 GV có thể hỏi các em về lí do mà theo các em dẫn tới sự khác nhau giữa hình 2 và hình 1 .
- YC HS thảo luận nhóm , trao đổi về những gì các em thường thấy trên bầu trời vào ban đêm . 
- GV có thể hỏi thêm : Ban đêm , cần làm gì để có thể nhìn thấy các vật xung quanh ?
 - GV cho các em tự đọc phần kiến thức chủ yếu ở trang 131 ( SGK ) . 
Hoạt động 3 : Thảo luận về bầu trời đêm vào các ngày khác nhau 
* Mục tiêu
- So sánh được ở mức độ đơn giản bầu trời ban đêm vào các ngày khác nhau ( nhìn thấy hay không nhìn thấy Mặt Trăng và các vì sao ) . 
* Cách tiến hành 
- GV cho HS làm việc theo nhóm đối quan sát hình và nhận xét bầu trời ban đêm trong các hình ; sau đó thảo luận câu hỏi : Bầu trời vào các đêm khác nhau có khác nhau không ? Bạn thích bầu trời đêm như thế nào nhất ? 
- GV yêu cầu một số HS trả lời trước lớp, nhận xét
Hoạt động 4 : Hát những bài hát về Mặt Trời , Mặt Trăng hoặc các vì sao
* Mục tiêu
- HS yêu thích tìm hiểu về bầu trời ban ngày và ban đêm thông qua các bài hát . 
* Cách tiến hành 
- GV có thể cho cả lớp ( chia làm hai nhóm ) chơi ; hoặc có thể cho một số HS xung phong tham gia chơi .
- GV cho các em tự đọc phần “ Em có biết ? ” ở cuối trang 132 ( SGK ) . 
 - GV cũng có thể hỏi mở rộng thêm ( không bắt buộc ) : Các em có biết vật nào gần / xa mặt đất nhất trong các vật : chim bay , các đám mây , Mặt Trời hay không ?
- HS quan sát, thảo luận, trả lời: 
Vào ban ngày, có thể nhìn thấy mây, Mặt trời, chim bay, ...
Bình minh và hoàng hôn.
+ HS có thể trả lời : Mặt Trời . 
+ HS có thể nêu được 
Người lớn đang phơi thóc , phơi quần áo nhờ Mặt Trời làm khô . 
+ HS kết hợp với quan sát thực tế kể thêm một số hoạt động chúng ta thường làm vào ban ngày .
+ Các em có thể nếu các hoạt động như học tập , vui chơi , đi lại , xây dựng , đánh bắt cá , ...
- Một số HS trả lời trước lớp . 
- Thảo luận, một số nhóm báo cáo kết quả
+ HS có thể nếu được cần được chiếu sáng bằng đèn điện , nến , đèn pin , ...
+ Vào hôm trăng sáng , ánh sáng phản chiếu từ Mặt Trăng cũng giúp nhìn thấy các vật .
- HS dựa vào kinh nghiệm và các hình ở trang 132 ( SGK ) để trả lời , các em có thể nêu : bầu trời vào các đêm khác nhau có thể khác nhau . Ví dụ có hôm nhìn thấy sao , có hôm không , nhìn thấy Mặt Trăng cũng khác nhau ( khuyết , tròn , ... ) . 
- HS tham gia chơi
- HS làm cầu 2 , 3 của Bài 20 ( VBT ) 
Tiết 2
2.2. Luyện tập và vận dụng:
Hoạt động 5 : Thực hành quan sát bầu trời 
* Mục tiêu
 - Biết cách quan sát , đặt câu hỏi và mô tả , nhận xét được về bầu trời khi quan sát thực tế .
Có ý thức bảo vệ mắt , không nhìn trực tiếp vào Mặt Trời và chia sẻ với những người xung quanh cùng thực hiện . 
* Cách tiến hành
- GV lưu ý các em không nhìn trực tiếp vào Mặt Trời để không hại mặt , 
+ GV cho các em tự đọc phần “ Em có biết ? ” ở cuối trang 133 ( SGK ) . 
Nhiệm vụ của HS khi ra ngoài trời quan sát bầu trời : Trên bầu trời có những gi , có nhiều hay ít mây , mây màu gì ? 
- GV có thể hỏi một số HS nêu điều các em quan sát được và hướng dẫn các em hoàn thành phiếu quan sát bầu trời ban ngày .
- GV cho HS vào lớp , yêu cầu một số em trình bày trước lớp kết quả quan sát . 
Hoạt động 6 : Vẽ bức tranh về bầu trời mà em thích và giới thiệu với các bạn
* Mục tiêu 
- Vận dụng được kiến thức đã học để thể hiện vào hình vẽ bầu trời . 
* Cách tiến hành
- Cho HS có thể vẽ bầu trời ban ngày hoặc đêm 
- GV tổ chức cho các em giới thiệu bức vẽ của mình . 
Đọc theo hướng dẫn
- HS nêu và hoàn thành phiếu quan sát
- 2, 3 HS trình bày trước lớp
HS làm cầu 4 của B. 20 (VBT ) 
- HS vẽ tranh: các em có thể vẽ theo trí tưởng tượng và những gì các em hứng thú 
- HS GT tranh nhóm đôi
3. Củng cố, dặn dò:
- Cho HS làm việc theo nhóm đôi , tự đánh giá và trao đổi với bạn :
 + Điều em học được về bầu trời ban ngày và ban đêm , em thích điều gì nhất ?
+ Em muốn quan sát , tìm hiểu thêm gì về bầu trời ban ngày, ban đêm ? 
- Nhận xét tiết học.
- HS làm việc nhóm đôi, trao đổi cùng bạn