Giáo án Công nghệ Lớp 10 - Tiết 11, Bài 15: Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu bệnh hại cây trồng và phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng - Trường THPT Bản Ngà

Ngày soạn:
Tiết11 : BÀI 15: ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂUBỆNH HẠI CÂY TRỒNG VÀ PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG
Lớp giảng
Ngày giảng
HS vắng
Ghi chú
10A
10B
MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU:
Kiến thức:
Sau khi học xong bài , HS phải:
Hiểu được điều kiện phát sinh phát triển của sâu và bệnh hại cây trồng
Hiểu được thế nào là phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng
Hiểu được nguyên lí cơ bản và các biện pháp chủ yếu sử dụng trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng
Kĩ năng:
Vận dụng vào thực tế đề ra các giải pháp hạn chế sự phát triển của sâu, bệnh hại
Thái độ:
Hình thành ý thức bảo vệ môi trường, vệ sinh đồng ruộng
CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:
Chuẩn bị của thầy;
Nghiên cứu SGK . Đọc phần thông tin bổ sung trong SGV
Chuẩn bị của trò:
Nghiên cứu SGK, tìm thêm 1 số số liệu có liên quan
III/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra bài cũ:
Trình bày nguyên lí và thành tựu của ứng dụng công nghệ vi sinh vào Ssản xuất phân bón?
Trình bày đặc điểm 1 số loại phân vi sinh thường dùng?
/ Dạy bài mới:
Đặt vấn đề: Nêu tác hại của sâu, bệnh hại đối với sự phát triển nông nghiệp mỗi quốc gia? Liên hệ ở nước ta?
Trả lời: Tác hại: làm giảm sản lượng cây trồng, phẩm chất nông sản bị giảm sút...Chi phí cho việc phòng trừ khá tốn kém. Nước ta: do diều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm nên thích hợp với ST, PT của sâu nên thiệt hại đó càng nặng nề. (có nhiều loại sâu, mỗi loại lại có nhiều lứa trong 1 năm, các lứa gối lên nhau)
(?) Lấy ví dụ 1 số loại sâu hại cây trồng và 1 số loại bệnh hại cây trồng thường gặp, từ đó phân biệt nguyên nhân gây nên bệnh hại cây trồng?
HS: Sâu hại: rầy nâu, sâu đục thân, sâu cuốn lá....
Bệnh hại: Do VSV gây nên: đạo ôn (do nấm), khô vằn ( do nấm), bạc lá ( do VK)
Do đk thời tiết, đất đai, phân bón. (ko phải VSV) gây nên: như trắng lá mạ do nhiệt
độ thấp quá (diệp lục ko tổng hợp), đất thiếu lân gây bệnh huyết dụ ở ngô
(?) sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng phụ thuộc vào các yếu tố nào? HS: nguồn sâu, bệnh hại, diều kiện khí hậu, đất đai, giống, chế độ chăm sóc
HOẠT ĐỘNG
NỘI DUNG
(?) Có những nguyên nhân nào làm xuất hiện sâu, bệnh hại trên động ruộng
(?) Biện pháp ngăn ngừa? Tác dụng?
(?) Nhiệt độ ảnh hưởng tới sâu, bệnh hại ntn? Cho ví dụ?
(?) Tại sao độ ẩm không khí và lượng mưa lại ảnh hưởng tới inh trưởng, phát dục của sâu?
(?) Khi gặp điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao cần làm gì để hạn chế sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh?
GV: đất thừa đạm cây phát triển mạnh, thân yếu, hàm lượng aa tăng lên nên nấm dễ xâm nhập gây bệnh đạo ôn, bạc lá
Đất chua độ pH cao cây phát triển yếu là điều kiện tốt để bệnh tiêm lửa phá hại
(?) Thế nào là phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng? Tại sao phái phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng?
HS: Vì mỗi biện pháp phòng trừ đều có những ưu và nhược riêng nên phải phối hợp các biện pháp để phát huy ưu và hạn chế nhược
(?) Tại sao phải trồng cây khoẻ?
A. ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂU BỆNH HẠI
I/ Nguồn sâu, bệnh hại:
Sẵn có trên đồng ruộng
Có trong hạt giống, cây con nhiễm sâu, bệnh
*Biện pháp ngăn ngừa: cày, bừa, ngâm đất, phơi đất, phát quang bờ ruộng, vệ sinh đồng ruộng, dùng giống sạch bệnh
II/ Điều kiện khí hậu, đất đai:
1/ Nhiệt độ môi trường:
Ảnh hưởng đến sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại
+ Mỗi loài sâu hại thường ST, phát triển trong 1 giới hạn nhiệt độ nhất định
+ Nhiệt độ ảnh hưởng tới quá trình xâm nhập và lây lan của bệnh hại
2/ Độ ẩm không kí và lượng mưa:
Ảnh hưởng đến ST, phát dục của côn trùng:
+ Quyết định lượng nước trong cơ thể
+ ảnh hưởng đến nguồn thức ăn
3/ Điều kiện đất đai:
Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng thì cây trồng không phát triển bình thường nên rất dễ bị sâu bệnh phá hoại
VD: Đất giàu mùn, giàu đạm cây dễ mắc đạo ôn, bạc lá
Đất chua cây kém phát triển dễ bị tiêm lửa III/ Điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc:
Sử dụng giống, cây con nhiễm bệnh
Chăm sóc mất cân đối giữa nước, phân bón
Bón phân không hợp lí
Ngập úng lâu ngày, những vết thương cơ giới IV/ Điều kiện để sâu, bệnh phát triển thành dịch: Gặp điều kiện thuận lợi (thức ăn, nhiệt độ độ ẩm. ) bệnh sẽ phát triển mạnh, ổ dịch sẽ
lan khắp ruộng.
B. PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG
I/ Khái niệm về phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng
Là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng 1 cách hợp lí
II/ Nguyên lí cơ bản phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng:
Trồng cây khoẻ
Bảo tồn thiên địch
(?) Thế nào là thiên địch? Cho ví dụ?
(?) Nếu phát hiện sâu bệnh không kịp thời sẽ có hậu quả gì?
(?) Làm thế nào để nông dân trở thành chuyên gia?
(?) Xác định tiêu chí cụ thể cho mục III?
(?) Cho biết ưu và nhược điểm của biện pháp kĩ thuật? Tác dụng của từng biện pháp?
(?) Thế nào là thiên địch? Cho ví dụ? Cho biết ưu và nhược điểm của BP này?
(?) Phân tích ưu - nhược của biện pháp hoá học?
Làm thế nào để hạn chế nhược điểm của biện pháp này?
(?) Cho ví dụ về biện pháp cơ giới vật lí? Giải thích cơ sở khoa học của việc làm bả độc, bẫy đèn?
HS: Cơ sở tập tính của sâu trưởng thành
(?) tại sao phải áp dụng biện pháp điều hoà?
Thăm đồng thường xuyên, phát hiện kịp thời để có biện pháp phòng trừ
Nông dân trở thành chuyên gia
III/ Biện pháp chủ yếu của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng:
1/ Biện pháp kĩ thuật:
Nội dung: Gồm các biện pháp: cày bừa, tiêu huỷ tàn dư cây trồng, tưới tiêu, bón phân hợp lí, luân canh cây trồng, gieo trồng đúng thời vụ
Ưu điểm: đơn giản, rẻ tiền, dễlàm, không ảnh hưởng đến sức khỏe người, gia súc.
2/ Biện pháp sinh học:
Nội dung: Dùng các SV có ích hoặc các sản phẩm của chúng để hạn chế, tiêu diệt sâu hại
Ưu điểm: Không gây ô nhiễm môi trường, hiệu quả cao
3/ Sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu, bệnh:
Nội dung: sử dụng giống cây trồng mang gen chống chịu hoặc hạn chế ngăn ngừa sự phát triển của dịch hại
4/ Biện pháp hoá học:
Nội dung: sử dụng thuốc hoá học để trừ dịch hại cây trồng
Ưu điểm: Tiêu diệt được sâu bệnh 1 cách nhanh chóng, chặn đứng sự lan tràn của dịch hại
Nhược điểm: ô nhiễm MT, dễ gây ngộ độc cho người, gia súc, dễ phát sinh hiện tượng nhờn thuốc, kháng thuốc
5/ Biện pháp cơ giới vật lí:
Nội dung: dùng các yếu tố vật lí, nhiệt học cơ học để trực tiếp hoặc gián tiếp tiêu diệt sâu bệnh
VD: bẫy đèn, bả độc, bắt bằng vợt, ngắt bỏ trứng sâu, dùng tia phóng xạ, ....
6/ Biện pháp điều hoà :
Nội dung: sử dụng phối hợp các BP trên đẻ giữ cho dịch hại cây trồng chỉ PT ở mức độ nhất định nhằm giữ cân bằng sinh thái
Củng cố:
(?) Trong các yếu tố kể trên thì yếu tố nào ảnh hưởng nghiêm trọng nhất vì sao?
HS: nhiệt độ vì sâu là động vật biến nhiệt. Chính nhiệt độ môi trường quyết định vòng đời dài hay ngắn, sự tồn tại và phát sinh, phát triển của mỗi loại sâu ở từng vùng địa lí
(?) Theo em ngoài các yếu tố trên còn yếu tố nào cũng ảnh hưởng tới ST, PT của sâu, bệnh hại?
Trả lời: Các yếu tố SV: thực vật, các ĐV có ích khác( thiên địch)
Em sẽ làm gì để phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng ở địa phương em cho có hiệu quả? Kể tên 1 vài dịch bệnh hiên nay đang được dư luận quan tâm. Theo em nguyên nhân gây nên dịch bệnh đó là gì?
Bài tập về nhà: nêu các biện pháp để ngăn ngừa sâu, bệnh hại?
Kể tên 1 vài dịch bệnh hiện nay đang được dư luận quan tâm. Theo em nguyên nhân gây nên dịch bệnh đó là gì?
—&–