Giáo án Công nghệ Lớp 10 - Tiết 12, Bài 9: Biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu, đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá - Trường THPT Diễn Châu 3

Tiết 12.	Soạn ngày
Bài 9. BIỆN PHÁP CẢI TẠO VÀ SỬ DỤNG ĐẤT XÁM BẠC MÀU,
ĐẤT XÓI MÒN MẠNH TRƠ SỎI ĐÁ
MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được:
Kiến thức:
Phân tích được nguyên nhân hình thành nên đất xám bạc màu và nêu được tính chất của đất xám bạc màu, giải thích được nguyên nhân dẫn tới tính chất đó.
Nêu các biện pháp cần thực hiện để cải tạo đất xám bạc màu và tác dụng của từng biện pháp đó, từ đó ứng dụng vào thực tiễn sản xuất, định hướng trồng các loại cây trên đất này.
Phân tích được nguyên nhân dẫn tới xói mòn đất, từ đó xác định những vùng thờng hay xảy ra xói mòn đất.
Nêu được tính chất của đất xói mòn , giải thích được nguyên nhân dẫn tới tính chất đó.và các biện pháp cần thực hiện để cải tạo đất xói mòn và tác dụng của từng biện pháp đó.
Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy:
Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát.
Giáo dục tư tưởng, tình cảm:
Ý thức bảo vệ tài nguyên môi trường đất.
PHƯƠNG TIỆN:
Giáo viên:PHT
Biện pháp
Tác dụng
1. Biện pháp công trình
- Làm ruộng bậc thang
- Thềm cây ăn quả
2. Biện pháp nông học
- Canh tác theo đường đồng mức
- Bón phân hữu cơ kết hợp với phân khoáng
- Bón vôi
- Luân canh và xen gối vụ
- Trồng cây thành băng
- Nông lâm kết hợp
- Trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn
Học sinh: Đọc trước bài mới.
PHƯƠNG PHÁP:vấn đáp tìm tòi, làm việc độc, hợp nhóm tác
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC:
Ổn định tổ chức:
Bài mới
Hoạt động thầy trò
Tg
Nội dung
- Đất xấu nhiều hơn đất tốt nên cần được cải tạo, trong đó đáng lưu ý nhất là đất xám bạc màu, đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá, đất mặn, đất phèn.
Mục tiêu của hoạt động cải tạo và sd đất xám bạc màu là gì?(Tăng đọ phì nhiêu của đất + Nâng cao năng xuất cây trồng).
8/
15/
I. Đặc điểm của đất Việt Nam:
Đk khí hậu nóng ẩm® Chất hữu cơ và mùn dễ bị khoáng hoá
Chất dinh dưỡng dễ bị hoà tan, bị rửa trôi.
70% phân bố ở vùng đồi núi®bị xói mòn mạnh, thoái hoá.
(đất xấu nhiều hơn đất tốt).
II. Cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu.
1. Nguyên nhân hình thành.
Hình thành ở vùng giáp danh giữa đồng bằng và miền núi
Do địa hình dốc thoải ® qt rửa trôi các hạt keo, sét, dinh dưỡng diễn ra mạnh.
Tập quán canh tác lạc hậu ®Đất thoái hoá mạnh
Chặt phá rừng.
Thường hay xảy ra ở vùng trung du Bắc Bộ, Đông Nam Bộ
Những đk và nguyên nhân nào làm cho đất bị bạc màu?
HS quan sát H.9.1
GV: Đất xám bạc màu chiếm 1,8triệu ha ở Vnam – một trong số loại đất nghèo dinh dưỡng nhất
Đất có màu: xám, trắng xám, tầng canh tác mỏng≈10 cm
Nêu tính chất của đất xám bạc màu ?
Nêu các biện pháp cải tạo đất xám bạc màu và phân tích tác dụng của từng biện pháp?
Đất xám bạc màu thích hợp với loại cây nào?
Nguyên nhân nào gây nên xói mòn đất mạnh?
Xói mòn đất thường xảy ra ở vùng nào ? Đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp - đất nào chịu tđ của quá trình xói mòn mạnh hơn?
Thường xảy ra ở vùng dồi núi – nơi có độ dốc lớn.
Đất lâm nghiệp bị xói mòn mạnh hơn – thường ở nơi có độ dốc lớn.
Hãy nêu tính chất của đất xám bạc
15/
và Tây Nguyên nơi giáp ranh	giữa đồng bằng và trung du miền núi.
Tính chất của đất xám bạc màu.
Tầng đất mặt mỏng
Thành phần cơ giới nhẹ do lượng cát lớn, sét và keo đất ít, đất rất khô.
Đất nghèo dinh dưỡng, nghèo mùn
Chua đến rất chua. VSV ít, hoạt động yếu.
Đất có màu xám, xám trắng, lớp đất canh tác mỏng khoảng 10cm,
3. Biện pháp cải tạo và hướng sử dụng. a.Biện pháp cải tạo.
Biện pháp
Tác dụng
1.Xây dựng bờ vùng, bờ thửa và hệ thống kênh mương đảm bảo sự tưới
tiêu
Khắc phục hạn hán, tạo đk cho VSV hoạt động
2. Cày sâu dần
- Tăng độ dày của tầng đất mặt
3.Bón vôi
- Giảm độ chua của đất.
4. .Luân canh: Lưu ý cây họ đậu, cây phân xanh
- Tăng cường VSV cố định đạm, khắc phục tình trạng nghèo dinh
dưỡng.
5. Bón phân hợp lí, tăng phân hữu cơ
- Khắc phục tình trạng nghèo dinh dưỡng, tăng lượng mùn, tạo đk
cho VSV hoạt động, phát triển.
b. Sử dụng đất xám bạc màu:
- Do có địa hình dốc thoải, đất nghèo dd nên thường được trồng các loại cây như:lúa, sắn, lạc, đậu đỗ, rừng thông, keo lá tràm, keotai tượng, bạch đàn, sim, mua, cây ăn quả
III. Cải tạo và sử dụng đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá:
- Đất xói mòn: Là quá trình phá huỷ lớp đất mặt và tầng đất dưới do tđ của nước mưa, nước tưới, tuyết tan, gió.
Nguyên nhân gây xói mòn mạnh:
Lượng mưa lớn: Phá vỡ kết cấu đất, bào mòn lớp đất mặt.
Địa hình dốc® Xói mòn, rửa trôi
Chặt phá rừng® Giảm độ che phủ® Tốc độ dòng chảy lớn.
2. Tính chất.
Hình thành phẫu diện không hoàn chỉnh, có TH mất hẳn tầng đất mặt.
Sét và limon bị cuốn trôi, trong đất chỉ còn cát, sỏi chiếm ưu thế.
Đất chua hoặc rất chua, nghèo mùn, nghèo dd, ít VSV
3. Cải tạo và sử dụng đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá.
Biện pháp
Tác dụng
công trình
- Làm ruộng bậc thang
- Hạn chế dòng chảy, rửa trôi
- Thềm cây ăn quả
Nâng độ che phủ, hạn chế dòng chảy
- Canh tác theo đường đồng mức
- Hạn chế dòng chảy
màu? phân tích?
- GV: Phát PHT – HS
thảo luận nhóm , đại diện trình bày.
Biện pháp cải tạo đất xám bạc màu ? Phân tích td của từng biện pháp?
nông học
- Bón phân hữu cơ
kết hợp với phân khoáng
- Tăng độ phì nhiêu, cải tạo môi
trường đất cho VSV hoạt động và phát triển.
- Bón vôi
- Giảm độ chua
Luân canh và xen gối vụ
- Hạn chế sự bạc màu
- Trồng cây thành
băng
- Hạn chế dòng chảy, sự rửa trôi
- Nông lâm kết hợp
- Tăng độ che phủ thảm TV, hạn
chế sức phá của mưa, hạn chế dòng chảy.
- Trồng rừng, bảo
vệ rừng đầu nguồn
- Tăng độ che phủ thảm TV, hạn
chế dòng chảy, hạn chế lũ lụt.
Củng cố: (5/) 1. Ở tỉnh Hà Tây những vùng nào thường gặp đất xám bạc màu và đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá? Những vùng đó thường trồng những loại cây gì?
Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu và đất xói mòn mạnh trơ sỏi đá có đặc điểm gì chung?
So sánh tính chấtcủa đất xám bạc màu và đất xói mòn mạnh?
HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BT VỀ NHÀ: (2/)
-	Học bài cũ, làm bài tập / 30 và chuẩn bị bài mới.