Giáo án Công nghệ Lớp 10 - Tiết 2+3, Bài 3+4: Sản xuất giống cây trồng - Trường THPT Bản Ngà

Ngày soạn:
Tiết 2+3:	Bài 3 - 4: SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG
Lớp giảng
Ngày giảng
HS vắng
Ghi chú
10A
10B
MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU:
Kiến thức:
Sau khi học xong bài , HS phải:
Biết được mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng
Biết được trình tự và quy trình sản xuất giống cây trồng
Kĩ năng:
Rèn luyện kĩ năng nhận xét, phân tích so sánh.
Thái độ:
Thấy được tầm quan trọng của công tác sản xuất giống cây trồng, có ý thức hơn trong cuộc sống thực tiển.
Có ý thức tôn trọng lao động.
III. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:
Chuẩn bị của thầy;
Nghiên cứu SGK . Đọc phần thông tin bổ sung trong SGV
Chuẩn bị của trò:
Nghiên cứu SGK. Sưu tầm 1 số tranh ảnh, tài liệu có liên quan tới nội dung bài
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra bài cũ:
Em hãy cho biết tại sao phải khảo nghiệm giống cây trồng trước khi đem vào sản xuất đại trà?
Thí nghiệm so sánh giống nhằm mục đích gì? Tiến hành như thế nào?
Thí nghiệm sản xuất quảng cáo nhằm mục đích gì? Cách làm như thế nào?
Dạy bài mới:
TG
HOẠT ĐỘNG
NỘI DUNG
GV: Giải thích các thuật ngữ: độ thuần chủng, sức sống, tính trạng của giống
Quan sát hình 3.1 cho biết hệ thống SX giống cây trồng bắt đầu và kết thúc khi nào? Gồm mấy giai đoạn?
GV: Thế nào là hạt SNC?
GV: Tại sao hạt giống SNC cần được
I/ Mục đích của công tác SX giống cây trồng
Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống
Tạo ra số lượng giống cần thiết để đưa raâtsanr xuất đại trà.
Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất
Hệ thống SX giống cây trồng:
Giai đoạn 1: SX hạt giống siêu nguyên chủng:
Hạt giống siêu nguyên chủng là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết rất cao
Nhiệm vụ giai đoạn 1: duy trì, phục tráng
SX tại các TT sản xuất giống chuyên trách?
GV phân biệt 3 loại hạt giống và yêu cầu HS vẽ sơ đồ hình 3.1 vào vở
GV: Căn cứ vào đâu để xây dựng quy trình sản xuất giống cây trồng?
HS: Dựa vào phương thức sinh sản của cây trồng. (tự thụ phấn hoặc thụ phấn chéo)
GV giới thiệu có 2 loại quy trình SX
GV: Phân tính hình 3.2 để trình bày cách SX hạt giống theo sơ đồ duy trì?
GV: Hình 3.2: tại sao năm thứ 1 có hạt SNC rồi mà năm thứ 2 lại phải chọn hạt SNC?
Để tăng số lượng đồng thời loại bỏ những cây xấu
GV: Phân tính hình 3.3 để trình bày cách SX hạt giống theo sơ đồ phục tráng?
GV: Tại sao sơ đồ hình 3.3 có 2 nhánh song song? là TN so sánh và nhân giống sơ bộ?
Để tiết kiệm thời gian. Do VLKĐ ko rõ nguồn gốc nên phải phục tráng. Nếu sơ bộ kết quả tốt, đem sản xuất luôn (nhánh 1) còn nếu đem so sánh với VLKĐ mà kết quả nhánh 2 hơn nhánh 1 thì huỷ nhánh 1 tạo SNC GV: Dựa vào 2 sơ đồ trên hãy so sánh quy trình SX giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng ?
GV: Phân tích hình 3.4 và 3.5
và sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng
- Phạm vi: thực hiện ở các xí nghiệp, các trung tâmâtsanr xuất giống chuyên trách.
2. Giai đoạn 2: Sản xuất hạt giống nguyên chủng từ siêu nguyên chủng
Hạt giống nguyên chủng là hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống siêu nguyên chủng
Giai đoạn này tiến hành ở các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng
3. Giai đoạn 3: Sản xuất hạt giống xác nhận:
Hạt giống xác nhận được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nông dân sản xuất đại trà
Được thực hiện ở các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ti, trung tâm và cơ sở SX
III/ Quy trình sản xuất giống cây trồng: 1/ Sản xuất giống cây trông nông nghiệp: a/ Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn:
Đối với giống cây trồng do tác giả cung cấp giống hoặc có hạt giống siêu nguyên chủng thì quy trình sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì:
+ Năm thứ 1: Gieo hạt SNC, chọn cây ưu tú
+ Năm thứ 2: Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng. Chọn các dòng đúng giống, thu hoạch hỗn hợp hạt. những hạt đó được gọi là hạt SNC
+ Năm thứ 3: Nhân giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng
+ Năm thứ 4: Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống nguyên chủng
Các giống nhập nội, các giống bị thoái hoá thìâtsanr xuất theo sơ đồ phục tráng:
+ Năm thứ 1: Gieo hạt của VLKĐ cần phục tráng, chọn cây ưu tú
+ Năm thứ 2 : Đánh giá dòng lần 1:
Gieo hạt cây ưu tú thành dòng, chọn hạt của 4-5 dòng tốt nhất để gieo ở năm thứ 3
+ Năm thứ 3: Đánh giá dòng lần 1:
hạt của dòng tốt nhất được chia làm 2 để nhân sơ bộ và so sánh giống. Hạt thu được là hạt SNC đã được phục tráng
+ Năm thứ 4: Nhân hạt giống NC từ hạt SNC
+ Năm thứ 3: sản xuất hạt giống xác nhận từ
hạt giống NC.
GV giải thích khái niệm thụ phấn chéo (đặc điểm, ưu, nhược) và lấy ví dụ về 1 vài đối tượng thụ phấn chéo
GV: Phân tích hình 4.1 để làm rõ quy trính sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo
GV giải thích thuật ngữ nhân giống vô tính
GV yêu cầu HS trình bày các giai đoạn SX giống và so sánh với các quy trình SX khác, giải thích vì sao có sự sai khác đó?
GV: Cây rừng có những điểm gì khác cơ bản với cây trồng ? Từ đó cho biết cách SX giống cây rừng?
b/ Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo:
Vụ thứ nhất:
+ Chọn ruộng SX giống ở khu cách li, chia thành 500 ô
+ Gieo hạt của ít nhất 3000 cây giống SNC vào các ô
+ Mỗi ô chọn 1 cây đúng giống, thu lấy hạt và gieo thành 1 hàng ở vụ tiếp theo
Vụ thứ 2: Đánh giá thế hệ chọn lọc:
+ Loại bỏ tất cả các hàng không đạt yêu cầu và những cây xấu trên hàng cây đạt yêu cầu trước khi tung phấn
+ Thu hạt của các cây còn lại trộn lẫn với nhau, ta có lô hạt SNC
Vụ thứ 3: Nhân hạt giống SNC ở khu cách li. Loại bỏ các cây không đạt yêu cầu trước khi tung phấn
Thu hạt của các cây còn lại, ta được lô hạt nguyên chủng
Vụ thứ 4: nhân hạt giống NC ở khu cách li. Loại bỏ cây xấu trước khi tung phấn. Hạt của cây còn lại là hạt xác nhận
b/ Sản xuất giống ở cây trồng nhân giống vô tính. Đươc tiến hành qua 3 giai đoạn:
GĐ1: Chọn lọc duy trì thế hệ vô tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC
GĐ2: Tổ chức SX vật liệu giống cấp NC từ SNC
GĐ3: SX vật liệu giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm từ giống NC
2/ Sản xuất giống cây rừng:
Chọn những cây trội, khảo nghiệm và chọn lấy các cây đạt tiêu chuẩn để xây dựng rừng giống hoặc vườn giống
Lấy hạt giống từ rừng giống hoặc vườn giống SX cây con để cung cấp cho SX
Giống cây rừng có thể nhân ra bằng hạt hoặc bằng công nghệ nuôi cấy mô và giâm
hom
Củng cố:
Tại sao hạt giống siêu nguyên chủng, nguyên chủng cần được SX tại các cơ sở SX giống chuyên nghiệp?
Căn cứ vào đâu để xây dựng quy trình sản xuất giống cây trồng