Giáo án Đạo Đức Lớp 1 (Chân Trời Sáng Tạo) - Bài 3: Anh chị em quan tâm, giúp đỡ nhau

Chủ đề: YÊU THƯƠNG GIA ĐÌNH
Bài 3: ANH CHỊ EM QUAN TÂM, GIÚP ĐỠ NHAU
Thời lượng: 2 tiết 
1. MỤC TIÊU
Sau khi học xong bài học “Anh chị em quan tâm, giúp đỡ nhau”, học sinh có:
1.1. Phẩm chất chủ yếu
Yêu nước, nhân ái: Yêu thương, quan tâm những người thân yêu trong gia đình, cụ thể là anh chị em.
1.2. Năng lực chung 
Giao tiếp và hợp tác: HS biết cách sử dụng lời nói, hành động để thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình.
1.3. Năng lực đặc thù
Năng lực điều chỉnh hành vi:
- Nhận thức chuẩn mực hành vi: Học sinh nêu được biểu hiện của sự quan tâm, chăm sóc anh chị em trong gia đình.
- Đánh giá hành vi của bản thân và người khác: Đồng tình với sự quan tâm, giúp đỡ nhau; không đồng tình với những việc làm không thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình.
- Điều chỉnh hành vi: Thực hiện sự quan tâm, giúp đỡ anh chị em trong gia đình bằng một số việc làm cụ thể phù hợp với lứa tuổi.
2. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 
2.1. Chuẩn bị của giáo viên
- Bài hát: Làm anh khó đấy (tác giả: Nguyễn Đình Khiêm).
- Ppt: tranh ảnh minh họa, tranh để thể hiện đồng tình, tranh tình huống, Phiếu tự nhận xét của học sinh, Phiếu nhận xét của CMHS.
- Bảng tương tác, máy chiếu, ti vi(tùy điều kiện của địa phương, nhà trường mà giáo viên chọn lựa phù hợp).
2.2. Chuẩn bị của học sinh
- Cha mẹ học sinh hỗ trợ gửi clip quay hoạt động thường ngày của học sinh, trong đó chú ý việc thể hiện sự quan tâm, chăm sóc anh chị em trong gia đình.
3. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
TIẾT 1
1. Khởi động (5 phút)
1.1. Mục tiêu: Giới thiệu bài, tạo tâm thế cho HS vào bài học mới.
1.2. Dự kiến sản phẩm học tập: Học sinh hòa nhịp thoải mái theo bài hát, quan sát và trả lời câu hỏi của GV.
1.3. Dự kiến tiêu chí đánh giá
- Tất cả HS thực hiện các động tác đơn giản theo giai điệu bài hát.
- HS trả lời thành câu hoàn chỉnh.
1.4. Cách thực hiện
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GV mở video bài hát có lồng ghép một số clip do CMHS quay các em.
- GV hỏi: 
+ Các con vừa quan sát thấy các bạn nào trên màn hình?
+ Các bạn làm gì vậy?
- GV nhận xét các câu trả lời, qua đó dẫn đắt để giới thiệu bài vào bài học.
- HS nghe, hát theo và thực hiện một số động tác đơn giản theo bài Làm anh khó đấy; đồng thời quan sát màn hình. 
- HS trả lời.
2. Khám phá 1 (hoạt động cá nhân – 6 phút)
2.1. Mục tiêu: Học sinh nêu được những biểu hiện của sự quan tâm, chăm sóc anh chị em trong gia đình. (phù hợp từng tình huống trong từng tranh).
2.2. Dự kiến sản phẩm học tập: Các câu hỏi và câu trả lời của HS.
2.3. Dự kiến tiêu chí đánh giá
HS đặt câu hỏi về nội dung tranh, trả lời được câu hỏi hoàn chỉnh, trả lời được những biểu hiện thể hiện tình yêu thương gia đình.
(HS đánh giá HS, GV đánh giá HS)
2.4. Cách thực hiện
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GV chiếu theo thứ tự từng tranh trên màn hình. 
- GV đặt câu hỏi, đồng thời, khuyến khích HS đặt câu hỏi cho bạn.
Tùy câu trả lời của HS, GV động viên, khích lệ, khen ngợi và từ đó dẫn dắt HS tiếp cận nội dung chính của bài: Trong gia đình, các anh chị em phải biết quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau.
- HS cùng quan sát các bức tranh.
- HS trả lời câu hỏi đối với nội dung từng bức tranh. 
HS nhận xét nhau; có thể đặt câu hỏi cho bạn.
3. Khám phá 2 (hoạt động thảo luận nhóm – 16 phút)
3.1. Mục tiêu
- Nhận biết được sự cần thiết của việc quan tâm, giúp đỡ nhau giữa anh chị em trong gia đình.
- Nhận biết được những lời nói, hành động để thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình.
3.2. Dự kiến sản phẩm học tập
- Câu hỏi, câu trả lời của học sinh. 
- Lời nói phù hợp khi sắm vai trình bày trước lớp về tình huống mà GV yêu cầu.
3.3. Dự kiến tiêu chí đánh giá
HS trả lời được câu hỏi hoàn chỉnh/hoặc đặt được câu hỏi phù hợp nội dung tranh. HS sắm vai, có lời nói, cử chỉ phù hợp vai của mình.
(HS đánh giá HS, GV đánh giá HS)
3.4. Cách thực hiện
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Việc làm nào thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình?
GV gợi ý thêm các câu hỏi:
- Tình cảm của anh, chị đối với em như thế nào?
- Em có nhận xét gì về việc làm của các bạn trong tranh?
Tùy tình hình học sinh, GV động viên, khích lệ HS và dẫn dắt để HS nói được ý
Tranh 1: Anh đang hướng dẫn em đọc sách.
Tranh 2: Chị đang địu em trên vai, hình ảnh quen thuộc với trẻ em đồng bào dân tộc ít người.
Tranh 4: Em đang đưa chai nước cho chị.
Tranh 3: Anh không nhường đèn trung thu cho em gái. Vì sao em không đồng tình với việc làm của người anh. Nếu em là người anh trong tình huống này, em sẽ làm gì?
Tùy tình hình thực tế HS trả lời, GV dẫn đắt để kết luận (ví dụ: Anh chị em là những người thân trong gia đình nên cần quan tâm và giúp đỡ lẫn nhau. Trong gia đình, các con có thể làm được nhiều việc phù hợp, vừa sức để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc đối với anh chị em.)
- Thảo luận nhóm đôi: 
+ HS quan sát cả 4 bức tranh, phát biểu suy nghĩ về 4 bức tranh đó cho nhau nghe.
+ Đại diện các nhóm phát biểu và sắm vai. 
HS nhận xét lẫn nhau.
(HS có thể chưa đọc được chữ, nhưng qua việc quan sát nét mặt, hành động của người anh ở hình 3 để có thể nhận xét được là người anh chưa quan tâm, giúp đỡ em). 
Cho 2 cặp HS sắm vai anh và em, trình bày trước lớp, với tình huống gợi ý của GV: Trong tình huống này, em sẽ làm gì? 
4. Chia sẻ (hoạt động cá nhân – 8 phút)
4.1. Mục tiêu: Đồng tình với sự quan tâm, giúp đỡ nhau; không đồng tình với những việc làm không thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình.
4.2. Dự kiến sản phẩm học tập: Các câu hỏi và câu trả lời của HS. 
4.3. Dự kiến tiêu chí đánh giá
HS trả lời được câu hỏi hoàn chỉnh. Kể được những việc làm thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình.
(HS đánh giá HS, GV đánh giá HS)
4.4. Cách thực hiện
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
a. Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào, vì sao?
- GV yêu cầu HS chọn mặt cười (đồng tình), mặt buồn (không đồng tình) phù hợp với bức tranh.
- Trong từng tranh, GV nêu thêm câu hỏi để phát triển toàn diện nhận thức của HS:
- Vì sao em không đồng tình với việc làm của bạn?
- Em sẽ khuyên bạn thế nào trong tình huống này?
- Em sẽ làm gì trong tình huống đó? v.v
GV chuẩn bị các phương án đối thoại sao cho vừa tôn trọng suy nghĩ của các em, vừa đảm bảo định hướng giáo dục của bài học.
- HS thực hiện theo yêu cầu.
- HS quan sát từng bức tranh, nêu ý kiến của mình bằng cách giơ bảng.
- HS phát biểu theo suy nghĩ, hiểu biết của các em.
b. Kể thêm một số việc làm thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ nhau của anh chị em trong gia đình.
- GV kể câu chuyện “Hai anh em” để giáo dục sự quan tâm giúp đỡ của anh chị em trong gia đình.
- GV tổ chức trò chơi “Ô số bí mật”: có 4 ô số tương ứng với 4 hình về việc làm của một số bạn trong lớp thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ của anh chị em trong gia đình. 1 HS lên chọn 1 ô số bất kì, xuất hiện hình của bạn nào thì mời bạn đó lên nói về việc làm của mình trong hình cho cả lớp nghe.
Động viên, khuyến khích càng nhiều HS phát biểu càng tốt; lưu ý khích lệ những HS còn nhút nhát
- HS thực hiện
- HS kể những việc làm cụ thể mà em đã làm ở nhà. 
c. Vì sao anh chị em trong gia đình phải quan tâm giúp đỡ nhau?
Tùy những nội dung mà HS nêu, GV có cách chốt ý cho phù hợp.
HS tự phát biểu theo suy nghĩ của mình.
HS nhận xét lẫn nhau. 
* Hoạt động nối tiếp: Giao việc cho HS về nhà thực hiện để chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: Về nhà, các con hãy làm những việc thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ anh chị em dù là việc làm nhỏ nhất như dạy em học, chơi cùng em, .. Thực hiện và ghi nhớ để tiết học sau kể cho cô và các bạn nghe.