Giáo án Công nghệ Lớp 10 - Tiết 4, Bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp - Trường THPT Số 3 Quảng Trạch

Trường THPT Số 3 Quảng Trạch – Quảng Bình.	Tổ: Hóa - Sinh - KNN.
Ngày soạn:	Ngày dạy:
Tiết 4 – Bài 6
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP
Mục tiêu bài học
Sau khi học xong bài này học sinh phải:
Trình bày được khái niệm nuôi cấy mô tế bào và cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào
Trình bày được một số ứng dụng của công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong tạo và nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
Trình bày được quy trình công nghệ nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô
Phương pháp, phương tiện
Phương pháp: Vấn đáp, diễn giảng
Phương tiện: Hình 6 SGK phóng to; Tranh ảnh có liên quan đến nội dung bài học
Tiến trình dạy học
Ổn định tổ chức – 1’
Kiểm tra bài cũ – 0’
Dạy học bài mới – 35’
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm của phương pháp nuôi cấy mô tế bào – 5’
- Yêu cầu HS đọc SGK mục I
I. Khái niệm phương pháp nuôi cấy mô TB
- Môi trường dinh dưỡng phù hợp là môi trường như thế nào?
* Nuôi cấy mô TB là phương pháp tách rời TB, mô đem nuôi cấy trong môi trường thích hợp để chúng tiếp tục phân bào rồi biệt hóa thành mô, cơ quan và phát triển thành cây mới
- Môi trường nuôi cấy:
+ Đa lượng: Các loại muối của N – P – K – Ca – S – Mg
+	Vi	lượng:	Sắt,	kẽm,	Brom,	Mangan, Molipden
* Môi trường dinh dưỡng phù hợp: có đầy đủ các nguyên tố đa lượng (N, S, Ca, K, P) các nguyên tố vi lượng (Fe, B, Mo, I, ) Glucose hoặc Saccarose có thêm các chất điều hòa sinh trưởng như Auxin, Cytokinin
+ Các chất phụ gia hữu cơ: Vit, amino acid, một số chất phụ gia khác như nước dừa, dịch chiết nấm men
+ Nguồn các bon: Đường Glucose hoặc Fructose
+ Tác nhân làm rắn mt: Agar (poly saccharide thu từ ngành tảo đỏ)
+ Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin (IAA, IBA, NAA) và Cytokinin (ABA, )
Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào – 15’
Giáo án Công nghệ 10 . Lại Chí Trình.	8
Trường THPT Số 3 Quảng Trạch – Quảng Bình.	Tổ: Hóa - Sinh - KNN.
- Dựa vào những khả năng nào của tế bào thực vật mà có thể nuôi cấy TB để tạo ra cơ thể mới?
VD: 1 Hạt->Cây.
1 Đoạn thân->Cây.
Trình bày tóm tắt quá trình phát triển của thực vật từ hợp tử đến cây trưởng thành?
Đặc điểm của tế bào chuyên biệt ở thực vật là gì?
GV: Cơ thể thực vật trưởng thành là một thể thống nhất gồm nhiều cơ quan có chức năng khác nhau được hình thành từ nhiều loại TB khác nhau. Tất cả các TB đó đều có nguồn gốc chung từ một TB ban đầu gọi là TB hợp tử
Thế nào là kỹ thuật nuôi cấy tế bào?
II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào
Tính toàn năng của tế bào
Theo quan niệm của sinh học hiện đại, mỗi TB riêng rẽ đã phân hóa đều mang toàn bộ lượng thông tin di truyền cần thiết và đủ của cả cơ thể sinh vật đó. Khi gặp điều kiện phù hợp, mỗi TB đều có thể phát triển thành một cơ thể hoàn chỉnh
Sự phân hóa và phản phân hóa tế bào
PHÂN HÓA TB
TB PHÔI SINH	TB CHUYÊN HÓA
PHẢN PHÂN HÓA TB
* Kỹ thuật nuôi cấy TB là kỹ thuật điều khiển sự phát sinh hình thái của TBTV một cách định hướng dựa vào sự phân hóa và phản phân hóa của TB trên cơ sở tính toàn năng của TBTV khi nuôi cấy tách rời trong đk nhân tạo và vô trùng.
Hoạt động 3: Tìm hiểu quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào – 15’
Theo em, vật liệu nuôi cấy phải đạt yêu cầu gì?
Tại sao phải khử trùng vật liệu?
Nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào có
III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
Quy trình công nghệ
Phẩm chất tốt, NS cao, không có
Chọn vật liệu	dấu hiệu bị bệnh, đang ở trạng
thái ngủ nghỉ.
Sử dụng: Ca(OCl)2 hoặc HgCl2
Khử trùng VL	hoặc H2O2 hoặc C2H5OH. Nồng
độ 3 -7% trong thời gian 5 – 15’.
Nuôi cấy vật liệu trong điều kiện
Tạo chồi	môi trường nhân tạo có bổ sung Auxin và Cytokinin (Cyt > Aux).
Nuôi cấy vật liệu trong điều kiện
Tạo rễ	môi trường nhân tạo có bổ sung Auxin và Cytokinin (Cyt < Aux).
Cấy cây ra mt	Giá thể là cát, đất phù sa, trấu hun,
xơ dừa hoặc hỗn hợp các thành
thích hợp	phần này theo tỷ lệ khác nhau.
Cấy cây ra vườn	Sau khi cây phát triển bình thường
và đạt tiêu chuẩn cây giống, chuyển
ươm, cách ly	cây ra vườn ươm.
Ý nghĩa của công nghệ nhân giống bằng nuôi
Giáo án Công nghệ 10 . Lại Chí Trình.	9
Trường THPT Số 3 Quảng Trạch – Quảng Bình.	Tổ: Hóa - Sinh - KNN.
những ý nghĩa gì? Hệ số nhân giống cao? Đồng nhất về mặt di truyền?
cấy mô tế bào
- Tạo ra một quần thể cây con đồng đều giữ nguyên đặc tính của nguyên liệu ban đầu với hệ số nhân giống cao
- Chủ động được việc sản xuất cây giống
- Tạo ra cây con khỏe mạnh, sạch virus, có thể phục tráng giống cây trồng quý hiếm
Củng cố - 3’
GV sử dụng hình 6 phóng to treo lên bảng và giải thích tóm tắt quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
Hướng dẫn – 1’
Về nhà học bài, trả lời câu hỏi trong SGK cuối bài
Tìm hiểu, thu thập thông tin tư liệu liên quan đến ứng dụng CNTB trong cuộc sống
Đọc trước bài 7: Một số tính chất của đất trồng
Giáo án Công nghệ 10 . Lại Chí Trình.	10